Σταχυολογήματα από την σοφία του Χρυσοστόμου (Τόμος 6ος - Μέρος 22)

 

 

 

 

ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΟΝ 109^ο ΨΑΛΜΟ (συνέχεια και τέλος)

 «ἐν ταῖς λαμπρότησι τῶν ἁγίων». Και αυτό είναι αποτέλεσμα της δύναμης εκείνου (του Θεού), το να κάνει τόσο λαμπρούς τους αγίους … γιατί δεν είπε ««ἐν τή λαμπρότητι τῶν ἁγίων» αλλά «ἐν ταῖς λαμπρότησι» ; επειδή είναι πολλά και διάφορα τα βραβεία (μας έλεγε κάποτε ένας μοναχός στην Ιερά Μονή Γρηγορίου του Αγίου Όρους ότι στην μέλλουσα ζωή οι δίκαιοι θα είναι σαν ένα ποτήρι, άλλος μεγάλο και άλλος μικρό. Κάθε ποτήρι θα ξεχειλίζει από την χάρη του Θεού, κανείς δεν θα νοιώθει κάποια έλλειψη, αλλά δεν θα ξέρουν τα μικρά ποτήρια τι υπερβολική χάρη έχουν τα μεγάλα ποτήρια. Ήταν μπροστά και ο μακαρίτης Γιάννης Ιωαννίδης και μας έλεγε ότι η χειρότερη περίοδος της ζωής του ήταν τότε που ήταν Υπουργός Αθλητισμού) … είναι της απερίγραπτης δύναμης του Θεού το να οδηγήσει τα φθαρτά και πρόσκαιρα σώματα σε τόση ισχύ και δύναμη.

«ἐκ γαστρὸς πρὸ ἑωσφόρου ἐγέννησά σε». Για να δείξει ότι αυτά τα κατορθώνει ο ομοούσιος με τον Πατέρα (ο Υιός) … όχι προ της ανατολής του εωσφόρου (του αυγερινού), αλλά προ της δημιουργίας, πριν να γίνει ο εωσφόρος. Γνωρίζει η Γραφή να τα ξεχωρίζει αυτά, (άλλο) όταν λέει προ της δημιουργίας και (άλλο) όταν λέει προ της ενεργείας (φαίνεται κάποιοι νόμιζαν ότι τα λόγια αυτά αναφέρονται στην Γέννηση του Χριστού που έγινε νύκτα, γι αυτό ο Χρυσόστομος λέει στο σημείο αυτό πολλά επιχειρήματα για να δείξει ότι δεν αναφέρονται στην κατά σάρκα Γέννηση από την Παναγία, αλλά στην κατά Πνεύμα Γέννηση από τον Πατέρα. Εξ άλλου, λέει, και ο Χριστός έτσι ερμήνευσε τα λόγια αυτά του ψαλμού, γι αυτό ρωτούσε τους Ιουδαίους, «πως αν είναι υιός του Δαβίδ, ο Δαβίδ τον αποκαλεί Κύριό του ;») … μη λοιπόν σκοντάφτεις στις λέξεις, αλλά να δέχεσαι την έννοιά τους όπως αρμόζει στον Θεό.

Και δες την σοφία του προφήτη. Δεν άρχισε τον ψαλμό με τα λόγια αυτά, αλλά τα είπε αφού πρώτα παρουσίασε τα κατορθώματα του Υιού. Αυτό ακριβώς έλεγε και ο Χριστός «αν δεν πιστεύετε στα λόγια μου, πιστέψτε στα έργα μου» … αρκούσε να πει ο προφήτης «ἐγέννησά σε» αλλά έβαλε και το «ἐκ γαστρὸς» γι αυτούς που τα σκέφτονται όλα γήινα, για να δείξει την γνησιότητα της γέννησης,  όπως κι όταν λέει χέρι, εννοεί την δημιουργική δύναμη του Θεού.

«ὤμοσε Κύριος καὶ οὐ μεταμεληθήσεται· σὺ ἱερεὺς εἰς τὸν αἰῶνα κατὰ τὴν τάξιν Μελχισεδέκ». Βλέπεις πως άλλοτε μιλάει για την θεότητα (του Υιού) και άλλοτε  για την ανθρώπινη φύση του ; … Και γιατί είπε «κατὰ τὴν τάξιν Μελχισεδέκ» ;  και για τα μυστήρια επειδή εκείνος (ο Μελχισεδέκ) προσέφερε άρτο και οίνο στον Αβραάμ και επειδή αυτή η ιερωσύνη είναι ελεύθερη από τον νόμο και επειδή είναι ατελείωτη και χωρίς αρχή (στην Ελλάδα δεν γίνεται ένας Επίσκοπος αν δεν πάρει την υπογραφή του Προέδρου της Δημοκρατίας !)

… αυτά που είχε ο Μελχισεδέκ συνεσκιασμένα (συμβολικά) έγιναν πραγματικότητα στον Χριστό (όλη η Παλαιά Διαθήκη δείχνει την προσμονή του Χριστού να σαρκωθεί, λένε κάποιοι άγιοι) … με το «ὤμοσε» μην νομίζεις ότι ορκίστηκε ο Θεός, αλλά εννοεί αυτό που οπωσδήποτε θα γίνει … ο ψαλμός αναφέρεται μια στα παρόντα μια στα μέλλοντα. Πρώτα μιλώντας για την μέλλουσα κρίση μαλακώνει τις σκληρές καρδιές και μετά μιλάει για τα παρόντα … βλέπεις ότι δεν πρέπει απλώς να στεκόμαστε στις λέξεις ; (οι καημένοι οι Προτεστάντες μόνο αυτό μπορούν να κάνουν) …

«Κύριος ἐκ δεξιῶν σου». Επιστρέφει τον λόγο στην σάρκα επειδή βλέπεται (η σάρκα του Χριστού) να αγωνιά (στην Γεσθημανή), να ιδρώνει και μάλιστα τέτοιο ιδρώτα σαν  θρόμβους αίματος και να ενισχύεται (από άγγελο). Διότι τέτοια είναι η φύση της σάρκας (άρα εμείς όταν μπροστά στα μεγάλα διλλήματα της ζωής μας παίρνουμε αποφάσεις χωρίς ούτε ν’ αγωνιάμε ούτε να ιδρώνουμε από ψυχική υπερένταση ενεργούμε αφύσικα).

«συνέθλασεν ἐν ἡμέρᾳ ὀργῆς αὐτοῦ βασιλεῖς·  κρινεῖ ἐν τοῖς ἔθνεσι, πληρώσει πτώματα, συνθλάσει κεφαλὰς ἐπὶ γῆς πολλῶν». Αν χρησιμοποιεί η Γραφή τόσο ωμά τις λέξεις μην απορήσεις, επειδή συνηθίζει να το κάμνει. Εδώ αναφέρεται και στην κρίση των εχθρών της Εκκλησίας και στην κρίση των δαιμόνων από τον Χριστό (που έγινε όταν σαρκώθηκε) … το «συνθλάσει κεφαλὰς» αν το ερμηνεύσει κάποιος μεταφορικά σημαίνει ότι θα εξαφανίσει την παραφροσύνη, ενώ αν το ερμηνεύσει αισθητά την συμφορά των Ιουδαίων το 70 μΧ από τον Τίτο.

«ἐκ χειμάρρου ἐν ὁδῷ πίεται». Εδώ δείχνει την ταπεινή διατροφή του (του Χριστού), τον απλοϊκό τρόπο της ζωής του, που ήταν τόσο λιτή (η ζωή του) ώστε να πίνει νερό από τον χείμαρρο (ο Γέροντας Γεώργιος Αλευράς λέει ότι ήταν παγίδα να αφήσουμε την ύπαιθρο και να μαζευτούμε όλοι στις πόλεις) … διότι αυτή την φιλόσοφη δίαιτα ήρθε να διδάξει, την εγκράτεια στο στομάχι, την καταπάτηση στην φαντασία, την αποστροφή στην αλαζονεία.

Έπειτα για να δείξει το κέρδος της ζωής αυτής πρόσθεσε «διὰ τοῦτο ὑψώσει κεφαλήν».  Αυτό ήταν καρπός της ταπεινοφροσύνης και του σκληρού βίου. Αυτά δεν ειπώθηκαν για την θεότητα (του Χριστού) αλλά για την σάρκα του που έπινε νερό από τον χείμαρρο και δοξάστηκε. Διότι όχι μόνο δεν την έβλαψε σε τίποτα αυτή η ευτέλεια, αλλά και την ανέβασε σε ύψος απερίγραπτο.  Και εσύ λοιπόν αγαπητέ έχοντας τέτοιο υπόδειγμα, φεύγε τον μπερδεμένο και γεμάτο από φαντασίες τρόπο ζωής και επιδίωκε τον ταπεινό και απλό, αν θέλεις να γίνεις λαμπρός και σπουδαίος. Επειδή γι αυτό ήρθε ο Δεσπότης σου (ο Χριστός), για να σου διδάξει αυτό τον τρόπο ζωής.