14ο μέρος
Έτσι να μάθουν, σαν τον άγιο Κοσμά, να μιλούν, να γράφουν, να διοργανώνουν σχολεία και κοινωνίες. Να κτίζουν πόλεις, χωριά, σπίτια που να χωρούν τον άνθρωπο, να είναι ανθρώπινα, ώστε ζώντας εκεί ο άνθρωπος να παίρνει αφώνως και ακόπως σωστή αγωγή.
Να τραγουδούν, να ψυχαγωγούνται, και να είναι πράγματι όλα ψυχής αγωγή και θεία δοξολογία και αναγωγή ολοσώματη σε ουράνια παράκληση.
Και να διαχέεται ειρήνη, γαλήνη, ευλογία, φως, ανάπαυση, από τους ίδιους και από τα έργα των χειρών και του νοός των.
Έχει τότε ο άνθρωπος ο αδύνατος δύναμη ακαταγώνιστη. Διορθώνει τα κακά. Αξιοποιεί τα καλά. Θεραπεύει τα ασθενή. Και τα κάνει όλα με τη δύναμη και την ενέργεια του Αγίου Πνεύματος, που όλον συγκροτεί τον θεσμόν της Εκκλησίας και την προσωπική ζωή του κάθε πιστού.
Είναι σαφέστατη η τοποθέτηση του αγίου Κοσμά. Αν ζούσε εν σαρκί σήμερα, ήρεμα και ασυζήτητα, χωρίς να χαρίζεται σε κανένα, ούτε να χρονοτριβεί, θα έκλεινε τα υπάρχοντα σχολεία. Θα άνοιγε άλλα. Είναι ειδωλοκλάστης αναντιμετώπιστος. Και φίλος του ανθρώπου. Ανασταίνει την εικόνα του Θεού στον άνθρωπο, στον λαό.
Θα ήταν τόσο διακριτικός, ήρεμος και λεπτός, που θα μας έπειθε όλους εσωτερικά ότι έτσι έπρεπε να γίνει. Και θα ήταν τόσο άτεγκτος ο λόγος του, που δεν θα χωρούσε καμιά αντίρρηση από κανέναν επιπόλαιο. Έτσι, που όλοι εμείς που μιλούμε για νέα ζωή, έξω από την όντως Ζωή, θα παρασυρόμασταν, σαν ανδρείκελα ανάξια λόγου, από σίφουνα που μεταθέτει όρη εις καρδίας θαλασσών.
Αν ο άγιος Κοσμάς ζούσε …
Ο άγιος Κοσμάς ζει, υπνώττει αγρύπνως στην καρδιά του λαού. Ο λαός, ο πάλι βασανισμένος και κουρασμένος, περιμένει τον Κοσμά τον Αιτωλό να του δώσει τα παιδιά του, για να τα ευλογήσει, να τα αγιάσει, να τα βάλει στα σχολεία του. Να τους δώσει την αγωγή του. Να τα κάνει νέους Κοσμάδες. Να χαρούν τούτη τη ζωή και την άλλη. Και να τους αποκαλύψει πως τούτη είναι ενωμένη με τη χάρι της άλλης.
Μετά απ’ όλα αυτά μας ρωτούν: Είστε υπέρ της δημοτικής ή υπέρ της καθαρεύουσας ;
Δεν είμαστε ούτε υπέρ της καθαρεύουσας ούτε υπέρ της δημοτικής. Είμαστε κατά του ψέματος και του εμπαιγμού. Και είναι ψέμα και εμπαιγμός και όπως διδασκόταν και επιβαλλόταν η απλή καθαρεύουσα, που δεν άφηνε τον μαθητή να προχωρήσει στη ζωντάνια της σύγχρονης λαλιάς. Σαν να ήταν βέβηλη η γλώσσα του αγίου Κοσμά, του Μακρυγιάννη, όλου του λαού μας• σαν να μην εκβάλλει ο μεγάλος ποταμός της Παράδοσής μας στη γλώσσα και το ήθος του λαού. Και σαν να υπάρχει άλλος καλύτερος τρόπος για να μπεις στο μυστήριο και τη χάρη του αρχαίου κόσμου, και όχι η μαθητεία, η άμεση επαφή και κοινωνία ζωής με τούτο τον λαό του Θεού…
Και είναι πιο μεγάλο έγκλημα και βλακεία η σημερινή παρεκτροπή, με το κόψιμο των ριζών. Να μην αφήνει να τραφεί η γλώσσα από τις ρίζες των χιλιάδων ετών που προηγούνται. Σαν να μπορεί να ζήσει δέντρο χωρίς ρίζες. Σαν να μπορεί να τραφεί η γλώσσα, η ζωή μας, χωρίς την άμεση επαφή και προσωπική γνώση αυτών που προηγήθηκαν.
Και αν αυτό δεν το κάνει το σχολείο, αν δεν δώσει στο παιδί τη δυνατότητα, με τις γνώσεις και τη γλώσσα που θα μάθει, να έρθει σε άμεση προσωπική επαφή και γνωριμία με αυτούς που το γέννησαν και διαμόρφωσαν την ιστορία και τον πολιτισμό που έχει, τότε τι προσφέρει το σχολείο στο παιδί ;
Έπρεπε, μόλις η δημοτική έγινε επίσημη γλώσσα του κράτους, να αυξηθεί η διδασκαλία των αρχαίων ελληνικών, για να βρεθεί μια ισορροπία. Να ενημερώνεται ο μαθητής για όλη τη ζωντανή εξέλιξη της γλώσσας, που έχει τόση σημασία για τη γνώση του τόπου του, της ιστορίας του, του χαρακτήρα των ανθρώπων. Και είναι απαραίτητο όργανο η γνώση αυτής της διαχρονικής γλώσσας, για να γνωρίσει ο μαθητής τον ίδιο του τον εαυτό. Να μπολιαστεί στη ζωντανή παράδοση. Και να παίρνει δύναμη, για να ρυθμίζει υπεύθυνα και προσωπικά τα της δικής του ζωής.
Τώρα η εκπαίδευση τον αφήνει έκθετο σε κάθε κίνδυνο και απειλή, χωρίς ρίζες, έτοιμο να πέσει με το πρώτο φύσημα του ανέμου.
( Συνεχίζεται …)
Έτσι να μάθουν, σαν τον άγιο Κοσμά, να μιλούν, να γράφουν, να διοργανώνουν σχολεία και κοινωνίες. Να κτίζουν πόλεις, χωριά, σπίτια που να χωρούν τον άνθρωπο, να είναι ανθρώπινα, ώστε ζώντας εκεί ο άνθρωπος να παίρνει αφώνως και ακόπως σωστή αγωγή.
Να τραγουδούν, να ψυχαγωγούνται, και να είναι πράγματι όλα ψυχής αγωγή και θεία δοξολογία και αναγωγή ολοσώματη σε ουράνια παράκληση.
Και να διαχέεται ειρήνη, γαλήνη, ευλογία, φως, ανάπαυση, από τους ίδιους και από τα έργα των χειρών και του νοός των.
Έχει τότε ο άνθρωπος ο αδύνατος δύναμη ακαταγώνιστη. Διορθώνει τα κακά. Αξιοποιεί τα καλά. Θεραπεύει τα ασθενή. Και τα κάνει όλα με τη δύναμη και την ενέργεια του Αγίου Πνεύματος, που όλον συγκροτεί τον θεσμόν της Εκκλησίας και την προσωπική ζωή του κάθε πιστού.
Είναι σαφέστατη η τοποθέτηση του αγίου Κοσμά. Αν ζούσε εν σαρκί σήμερα, ήρεμα και ασυζήτητα, χωρίς να χαρίζεται σε κανένα, ούτε να χρονοτριβεί, θα έκλεινε τα υπάρχοντα σχολεία. Θα άνοιγε άλλα. Είναι ειδωλοκλάστης αναντιμετώπιστος. Και φίλος του ανθρώπου. Ανασταίνει την εικόνα του Θεού στον άνθρωπο, στον λαό.
Θα ήταν τόσο διακριτικός, ήρεμος και λεπτός, που θα μας έπειθε όλους εσωτερικά ότι έτσι έπρεπε να γίνει. Και θα ήταν τόσο άτεγκτος ο λόγος του, που δεν θα χωρούσε καμιά αντίρρηση από κανέναν επιπόλαιο. Έτσι, που όλοι εμείς που μιλούμε για νέα ζωή, έξω από την όντως Ζωή, θα παρασυρόμασταν, σαν ανδρείκελα ανάξια λόγου, από σίφουνα που μεταθέτει όρη εις καρδίας θαλασσών.
Αν ο άγιος Κοσμάς ζούσε …
Ο άγιος Κοσμάς ζει, υπνώττει αγρύπνως στην καρδιά του λαού. Ο λαός, ο πάλι βασανισμένος και κουρασμένος, περιμένει τον Κοσμά τον Αιτωλό να του δώσει τα παιδιά του, για να τα ευλογήσει, να τα αγιάσει, να τα βάλει στα σχολεία του. Να τους δώσει την αγωγή του. Να τα κάνει νέους Κοσμάδες. Να χαρούν τούτη τη ζωή και την άλλη. Και να τους αποκαλύψει πως τούτη είναι ενωμένη με τη χάρι της άλλης.
Μετά απ’ όλα αυτά μας ρωτούν: Είστε υπέρ της δημοτικής ή υπέρ της καθαρεύουσας ;
Δεν είμαστε ούτε υπέρ της καθαρεύουσας ούτε υπέρ της δημοτικής. Είμαστε κατά του ψέματος και του εμπαιγμού. Και είναι ψέμα και εμπαιγμός και όπως διδασκόταν και επιβαλλόταν η απλή καθαρεύουσα, που δεν άφηνε τον μαθητή να προχωρήσει στη ζωντάνια της σύγχρονης λαλιάς. Σαν να ήταν βέβηλη η γλώσσα του αγίου Κοσμά, του Μακρυγιάννη, όλου του λαού μας• σαν να μην εκβάλλει ο μεγάλος ποταμός της Παράδοσής μας στη γλώσσα και το ήθος του λαού. Και σαν να υπάρχει άλλος καλύτερος τρόπος για να μπεις στο μυστήριο και τη χάρη του αρχαίου κόσμου, και όχι η μαθητεία, η άμεση επαφή και κοινωνία ζωής με τούτο τον λαό του Θεού…
Και είναι πιο μεγάλο έγκλημα και βλακεία η σημερινή παρεκτροπή, με το κόψιμο των ριζών. Να μην αφήνει να τραφεί η γλώσσα από τις ρίζες των χιλιάδων ετών που προηγούνται. Σαν να μπορεί να ζήσει δέντρο χωρίς ρίζες. Σαν να μπορεί να τραφεί η γλώσσα, η ζωή μας, χωρίς την άμεση επαφή και προσωπική γνώση αυτών που προηγήθηκαν.
Και αν αυτό δεν το κάνει το σχολείο, αν δεν δώσει στο παιδί τη δυνατότητα, με τις γνώσεις και τη γλώσσα που θα μάθει, να έρθει σε άμεση προσωπική επαφή και γνωριμία με αυτούς που το γέννησαν και διαμόρφωσαν την ιστορία και τον πολιτισμό που έχει, τότε τι προσφέρει το σχολείο στο παιδί ;
Έπρεπε, μόλις η δημοτική έγινε επίσημη γλώσσα του κράτους, να αυξηθεί η διδασκαλία των αρχαίων ελληνικών, για να βρεθεί μια ισορροπία. Να ενημερώνεται ο μαθητής για όλη τη ζωντανή εξέλιξη της γλώσσας, που έχει τόση σημασία για τη γνώση του τόπου του, της ιστορίας του, του χαρακτήρα των ανθρώπων. Και είναι απαραίτητο όργανο η γνώση αυτής της διαχρονικής γλώσσας, για να γνωρίσει ο μαθητής τον ίδιο του τον εαυτό. Να μπολιαστεί στη ζωντανή παράδοση. Και να παίρνει δύναμη, για να ρυθμίζει υπεύθυνα και προσωπικά τα της δικής του ζωής.
Τώρα η εκπαίδευση τον αφήνει έκθετο σε κάθε κίνδυνο και απειλή, χωρίς ρίζες, έτοιμο να πέσει με το πρώτο φύσημα του ανέμου.
( Συνεχίζεται …)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου