«Γεύση» από την σοφία του Χρυσοστόμου (Τόμος 5ος - Μέρος 4ο)

 

 

Διαβάζοντας εδώ και λίγο καιρό απ’ ευθείας τις ομιλίες του Χρυσοστόμου από τους τόμους της σειράς Έλληνες Πατέρες της Εκκλησίας (ΕΠΕ) σημείωνα τα λόγια που μιλούσαν ιδιαίτερα στην καρδιά μου. Μου πέρασε όμως η σκέψη να κάνω και άλλους μετόχους σ’ αυτόν τον θησαυρό της σοφίας, κι έτσι θα τα παρουσιάζω λίγα κάθε φορά. Εγώ σημείωνα μόνο το αρχαίο κείμενο, εδώ όμως θα έχω μόνο την ερμηνεία παρουσιάζοντας όσο μπορώ καλύτερα αυτά που νομίζω ότι εννοεί ο άγιος (στις παρενθέσεις οι επεξηγήσεις και τα σχόλια είναι δικά μου).  

Αυτό δείχνει και του Θεού την δύναμη και τους ανθρώπους τους βελτιώνει, όταν ο Θεός παραχωρεί και κάποια άνεση στην ψυχή που θλίβεται και δεν αφαιρεί την θλίψη η οποία δεν αφήνει την ψυχή να τεμπελιάζει και να χαλαρώνει. Τίποτα δεν φέρνει τόση άνεση στην ψυχή, όσο η θλίψη από την έλλειψη όλων των ανέσεων (ίσως γι αυτό εμείς είμαστε σήμερα τόσο σκυθρωποί, ενώ στην Αφρική είναι τόσο γελαστοί).

Και αυτός ο προφήτης (ο Δαβίδ), όταν ήταν σε άνεση (όλα γύρω του όμορφα και ωραία) είδες πως ταλαιπωριόταν από την πονηρή επιθυμία του (για την Βηρσαβεέ, την γυναίκα του Ουρία) ; Όταν όμως άρχισαν οι θλίψεις στην ζωή του εξαφανίστηκαν οι πονηρές επιθυμίες (βλέπετε πως «αναγκάζεται» ο Θεός που τόσο μας αγαπάει να επιτρέπει τις θλίψεις στη ζωή μας ;).

Τίποτα δεν προκαλεί τόση θλίψη στην ψυχή όσο το να σέρνεται από τα πάθη (θυμάμαι πόσο με ταλαιπωρούσε, τότε που ξεκίνησαν τα πολλά κανάλια, το πάθος να βλέπω τα βράδια τηλεόραση και δεν με άφηνε λίγο να κοιμηθώ και να ξεκουραστώ). Και όλος ο κόσμος να μας λυπεί, εμείς αν δεν λυπούμε τον εαυτό μας, δεν έχουμε κανένα πρόβλημα.

Λέει ο Δαβίδ με ποιο τρόπο άκουσε ο Θεός την προσευχή του. Όχι δίνοντάς του χρήματα, εξ άλλου δεν ζητούσε κάτι τέτοιο. Ούτε στο να νικήσει τους εχθρούς του, ούτε γι αυτό παρακαλούσε. Αλλά δίνοντάς του κάποια άνεση ενώ βρισκόταν μέσα στις θλίψεις (συνήθως ο Θεός δεν μας παίρνει τις θλίψεις, αλλά μας δίνει την δύναμη να τις αντέχουμε και αυτό γίνεται αφορμή δοξολογίας προς τον Θεό).

Από αυτά μαθαίνουμε ότι μαζί με την δικαιοσύνη (καθαρή ψυχή – καλά έργα) χρειάζεται να έχουμε και γνώμη συντετριμμένη (ταπεινό φρόνημα). Ακόμα και αμαρτωλός να είναι κάποιος, αν προσευχηθεί με ταπεινοφροσύνη, η οποία είναι μέρος της αρετής, μεγάλα μπορεί να πετύχει (συγχωρέστε με θα σας πω μια ιστορία : τα παλιά χρόνια, μια μητέρα είχε ένα μικρό αγοράκι που ήταν πολύ άρρωστο, ψηνόταν στον πυρετό, και πέθανε τα χαράματα στα χέρια της μητέρας του. Τρελαμένη η μητέρα το πήρε αγκαλιά, βγήκε στον δρόμο, και όποιον έβρισκε τον ανάγκαζε να παρακαλέσει τον Θεό να αναστήσει το παιδί της. Πραγματικά όλοι βλέποντας πόσο τρελαμένη ήταν, παρακαλούσαν τον Θεό. Πέφτει η μητέρα πάνω σε μια πόρνη που μόλις είχε τελειώσει την «εργασία» της. Η πόρνη όμως είχε ειλικρίνεια στην καρδιά της και της εξήγησε ότι είναι πολύ αμαρτωλή και δεν μπορεί για τίποτα να παρακαλέσει τον Θεό. Η μητέρα όμως της είπε «δεν με νοιάζει πόσο αμαρτωλή είσαι, αν δεν παρακαλέσεις τον Θεό, δεν θα σε αφήσω να φύγεις». Οπότε η πόρνη αναγκαστικά προσευχήθηκε λέγοντας «Θεέ μου εσύ ξέρεις πόσο αμαρτωλή είμαι και δεν είμαι άξια ούτε να τολμήσω να σε παρακαλέσω για κάτι. Αλλά επειδή με αναγκάζει αυτή η μητέρα, σε παρακαλώ ανέστησε το παιδί της». Και το παιδί αναστήθηκε).

(νομίζω αναφέρεται στον Τελώνη της παραβολής του Χριστού) Έκλαιγε τον εαυτό του, κτυπούσε το στήθος του, δεν τολμούσε ούτε να σηκώσει τα μάτια προς τον ουρανό.

Αυτός που προσεύχεται πρέπει να έχει στάση, διάθεση και φρόνημα ανθρώπου που παρακαλάει (είσαι μέσα στον Ναό και κάθεσαι σταυροπόδι ; έλεος). Όταν προσεύχεται ο άνθρωπος γι αυτούς που τον αδικούν και τον ταλαιπωρούν, τότε και οι άγγελοι θαυμάζουν την ψυχή του.

Όταν πρόκειται να εισέλθουμε στο θέατρο των αγγέλων (να προσευχηθούμε), να έχουμε περισσότερη αγωνία από τους μουσικούς που εισέρχονται να δώσουν μια παράσταση μήπως ακουστεί κάτι παράφωνο.

Δεν φοβάται ο διάβολος τόσο τον άνθρωπο που τον βγάζει (με εξορκισμούς) από έναν δαιμονισμένο, όσο φοβάται τον άνθρωπο που συγκρατεί την οργή και τον θυμό του. 

(όταν λέει ο ψαλμός) «Βαρυκάρδιοι» εννοεί παχυκάρδιοι, σαρκικοί, κολλημένοι στα γήινα, επιδιώκετε την κακία, ζείτε μέσα στην πονηριά, σαπίζετε μέσα στις ηδυπάθειες, … είπε (ο Δαβίδ) ότι αυτή είναι η αιτία του κακού ότι η ψυχή που η θέση της είναι να κρατάει τα χαλινάρια του αλόγου (του σώματος όπως θα έπρεπε), τα χαλινάρια τα κρατάει το άλογο (το σώμα) και η ψυχή σέρνεται από πίσω (άρα πόσοι από εμάς σύμφωνα με τον Χρυσόστομο είμαστε «βαρυκάρδιοι»;).

Να μη κάμνουμε λοιπόν αυτήν (την καρδιά μας) βαρεία, για να μην βουλιάζει όπως τα πλοία που είναι φορτωμένα με πολλή άμμο.

Είναι μάταιο εκείνο που γίνεται, όταν κάτι έχει το όνομα, αλλά στην πραγματικότητα δεν το εκφράζει (για παράδειγμα, και τι έγινε που στην Ελλάδα λέμε ότι έχουμε πολίτευμα Δημοκρατία, όταν στην πραγματικότητα δεν εφαρμόζεται ποτέ αυτό που επιθυμεί η πλειοψηφία των πολιτών ;) … ποιος είναι τόσο ανόητος που δίνει ονόματα για πραγματικότητες που δεν τις εκφράζουν, και επιδιώκει να κάμνει τα κακά, τα οποία θα έπρεπε ν’ αποφεύγει ; (πόσο γέλασα πριν λίγες μέρες, επειδή ένα πολιτικό κόμμα διοργάνωσε μια εκδήλωση στην πόλη μου με θέμα «Δημοκρατία, Δικαιοσύνη, Κράτος Δικαίου», ενώ όταν ήταν Κυβέρνηση εφάρμοζαν ακριβώς τα αντίθετα).

Ένας τρόπος για να φτάσουμε στην γνώση του Θεού είναι παρατηρώντας την φύση, ενώ άλλη και καλύτερη είναι παρατηρώντας τους ανθρώπους (νομίζω και οι δυο τρόποι προϋποθέτουν να έχουμε καθαρή καρδιά).

Αυτό έγινε με τους Τρεις Παίδες στην πυρακτωμένη κάμινο στην Βαβυλώνα, αυτό με τον Δανιήλ που ρίχτηκε στον λάκκο με τα λιοντάρια, αυτό με τον Ιωνά που έμεινε τρεις μέρες μέσα στο στομάχι του κήτους, και παντού σώζει ο Θεός με θαυματουργικό τρόπο, όχι όμως όλους, αλλά τον όσιο (αυτόν που ελπίζει σ’ αυτόν. Λένε κάποιοι, γιατί η Παναγία έσωσε μόνο την Αρχιλοχία Βασιλική Πλεξίδα κατά την πτώση του ελικοπτέρου στην περιοχή Ελασσόνας στις 19 Απριλίου 2017 και δεν έσωσε και τους άλλους 4 στρατιωτικούς ; Εγώ θα αντιστρέψω το ερώτημα. Γιατί δεν σκοτώθηκαν και οι 5 επιβαίνοντες όπως ήταν το φυσιολογικό, αλλά σώθηκε έστω ένας με θαυματουργικό τρόπο ; Δηλαδή θα προτιμούσαμε να έχουν σκοτωθεί και οι 5 ;).