«Γεύση» από την σοφία του Χρυσοστόμου (Τόμος 6ος - Μέρος 2)

 

 

Διαβάζοντας εδώ και λίγο καιρό απ’ ευθείας τις ομιλίες του Χρυσοστόμου από τους τόμους της σειράς Έλληνες Πατέρες της Εκκλησίας (ΕΠΕ) σημείωνα τα λόγια που μιλούσαν ιδιαίτερα στην καρδιά μου. Μου πέρασε όμως η σκέψη να κάνω και άλλους μετόχους σ’ αυτόν τον θησαυρό της σοφίας, κι έτσι θα τα παρουσιάζω λίγα κάθε φορά. Εγώ σημείωνα μόνο το αρχαίο κείμενο, εδώ όμως θα έχω μόνο την ερμηνεία παρουσιάζοντας όσο μπορώ καλύτερα αυτά που νομίζω ότι εννοεί ο άγιος (στις παρενθέσεις οι επεξηγήσεις και τα σχόλια είναι δικά μου).  

ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΟΝ 44^ο ΨΑΛΜΟ (συνέχεια)

Πως θα λύσουμε αυτή την απορία ; (αυτός στον οποίο αναφέρεται ο ψαλμός φέρει όπλα και μύρα, και πως γίνεται να είναι ταυτόχρονα ειρηνικός και πολεμικός ;). Αν γνωρίσουμε καλά, ότι αυτά λέγονται και για τον Πατέρα (και όχι μόνο για τον Χριστό).

Αυτά τα λέω για να έχετε τεταμένη την προσοχή σας, και να ερμηνεύετε με ακρίβεια αυτά που σημαίνουν οι λέξεις, να λύνετε μόνοι σας κάθε απορία (έτσι θα θέλαμε να ήταν οι μαθητές στο Λύκειο, αλλά συχνά το μυαλό των περισσότερων είναι μόνο στις χαζομάρες. Αυτό δεν είναι πρόβλημα για την ηλικία τους, αν δεν είχαν το θράσος να πετάγονται στο μάθημα και να τις λένε). 

Πολλοί απ’ αυτό ζημιώθηκαν και φαντάστηκαν ότι επειδή ο ψαλμός μιλάει για όπλα του Θεού, πως ο Θεός χρησιμοποιεί όπλα. Δεν κατάλαβαν ότι θέλει να δείξει πιο παραστατικά την τιμωρητική του ενέργεια. Από την ανοησία τους όμως, μάταια και χωρίς λόγο βλάφτηκαν.

(τελικά και όπλα που λέει ο ψαλμός να ζωστεί ο Θεός δεν είναι και πολύ λάθος) επειδή πόλεμος υπάρχει φοβερός, ο χειρότερος απ’ όλους τους πολέμους, επειδή δεν πολεμάνε βάρβαροι, αλλά οι δαίμονες που ύπουλα πολεμάνε να καταστρέψουν όλη την οικουμένη (αν άφηνε ο Θεός τον Σατανά θα μας είχε σκοτώσει όλους απ’ ευθείας, αφού είναι δηλωμένος «ανθρωποκτόνος»).

Αυτό είναι η μάχαιρα, η ωραιότητα αυτού (του Θεού), και το κάλλος του, και η δόξα του, και το αξίωμά του, και η μεγαλωσύνη του και η μεγαλοπρέπειά του. Επειδή τίποτα δεν χρειάζεται εκείνη η ουσία (ο Θεός) για να κατορθώσει αυτά που αναφέρθηκαν … για αυτό τον παρακαλεί ο Προφήτης να βγει σε πόλεμο υπέρ της οικουμένης (όπως παρακαλεί ο Ζελένσκι το ΝΑΤΟ να βγει σε πόλεμο με την Ρωσία).

Βλέπεις πως η Γραφή ερμηνεύει τον εαυτό της και δείχνει ότι η νίκη είναι νοερή και πνευματική ; διότι πώς αμέσως μετά που ανέφερε ο ψαλμός για όπλα, μιλάει για πραότητα ; και ο Δαβίδ και ο Μωυσής, αν και βρισκόντουσαν συνεχώς σε πολέμους, ήταν πολύ πράοι … υπέρ της αδελφής του (της Μαριάμ) η οποία πάλι τον κορόιδεψε (και γι αυτό τιμωρήθηκε με λέπρα από τον Θεό), πόση προσευχή έκανε ο Μωυσής ; 

Αυτό είναι κυρίως γνώρισμα του πράου, να μην υπερασπίζεται τον εαυτό του όταν τον αδικούν, αλλά να υπερασπίζεται (και να πολεμάει) όταν αδικούνται οι άλλοι, όπως έκαμνε και ο Χριστός (ενώ εμείς κάμνουμε το αντίθετο).

Αυτός δε (ο Χριστός) για τίποτα απ’ αυτά δεν πολεμάει (εξουσία, χρήματα, δόξα …), αλλά για την αλήθεια, για να την φυτέψει στην γη, για την πραότητα, ώστε εμάς που είμαστε πιο άγριοι από τα θηρία να μας κάνει πράους, και για την δικαιοσύνη, ώστε εμάς που τυραννιόμαστε από τις αμαρτίες να μας κάνει δίκαιους, πρώτα με την χάρη, και δεύτερο και με τα κατορθώματα (αυτός είναι ο αγώνας που έχουμε οι Χριστιανοί).

Με τον θάνατο (του Χριστού) νικήθηκε ο θάνατος, με την κατάρα (ο Χριστός έγινε κατάρα αφού κρεμάστηκε πάνω στο ξύλο) καταργήθηκε η κατάρα (της αμαρτίας), με το να φάμε διωχθήκαμε από τον παράδεισο, με το να φάμε (το Σώμα του Χριστού) μπαίνουμε στον παράδεισο. Παρθένος μας έβγαλε από τον παράδεισο (η Εύα ήταν παρθένος, αν και οι δυο, ο Αδάμ και η Εύα ήταν γυμνοί μέσα στον παράδεισο, ήταν όπως τα μικρά παιδάκια στην ψυχή), με παρθένο (την Παναγία) βρήκαμε την αιώνια ζωή. Με αυτά που κατακριθήκαμε, με αυτά και στεφανωθήκαμε.

Πρόσεξε πάλι, ότι μόλις μίλησε για βέλη, αμέσως είπε την λέξη «δυνατέ», για να μάθεις ότι δεν χρειάζεται βέλη, αλλά αρκεί η δύναμή του … η πτώση μπροστά στον Χριστό και το (να είμαστε) κάτω από αυτόν, είναι αιτία και προϋπόθεση να εξυψωθούμε όλοι (δηλαδή ενώ η προσκύνηση σε οποιοδήποτε δυνάστη σε κάμνει σκλάβο του, η προσκύνηση στον Χριστό σε ανυψώνει, σε κάμνει ελεύθερο).  

Όσο εύκολο είναι στους ληνοβάτες (ληνός λεγόταν το πατητήρι) να πατούν τα σταφύλια, τόσο εύκολο είναι και στον Θεό να κάνει αυτά που θέλησε, μάλλον δε όχι τόσο, αλλά ασύγκριτα πιο εύκολο.

«ἠγάπησας δικαιοσύνην καὶ ἐμίσησας ἀνομίαν· διὰ τοῦτο ἔχρισέ σε ὁ Θεὸς ὁ Θεός σου ἔλαιον ἀγαλλιάσεως παρὰ τοὺς μετόχους σου». Είναι φανερό ότι ο λόγος γίνεται για τον Μονογενή (τον Χριστό και όχι για τον Πατέρα), στον οποίο αναφέρονται και τα προηγούμενα.

Μήπως κάποιος απορεί γιατί τώρα ο ψαλμός μιλάει για την θεότητα, ενώ πριν μιλούσε για την θεία οικονομία ;(την σωτηρία μας. Τέτοιες εναλλαγές όπως και διαφορές στην παρουσίαση των γεγονότων που βλέπουμε στους Ευαγγελιστές, είπε, δεν πρέπει να μας ξενίζουν, επειδή όλα αποβλέπουν στην σωτηρία μας. Το ένα συμπληρώνει το άλλο.

 Αυτό λέω και στους μαθητές της Γ΄ Λυκείου. –Βρε, είναι φυσικό η Χημεία στο σχολείο να μην γίνεται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο όπως στο φροντιστήριο. Είναι δυνατόν δυο διαφορετικοί Χημικοί να χρησιμοποιήσουμε ακριβώς τα ίδια λόγια ; Αυτό μην το παίρνετε εσείς σαν δικαιολογία για να μην προσέχετε στο σχολείο, αλλά να το παίρνετε σαν ευκαιρία ότι θα καλυφθεί πληρέστερα η ύλη. Και κάτι να το ξεχάσει ο ένας, μπορεί να το πει ο άλλος. Ο σκοπός και των δυο είναι να πάτε καλά στις Εξετάσεις).

Άλλωστε και το καλοκαίρι είναι αντίθετο με τον χειμώνα, αλλά προς τον ίδιο σκοπό και τα δύο αποβλέπουν, την ωρίμανση και αφθονία των καρπών … και ο Χριστός έζησε στον κόσμο εντελώς αντίθετα από τον Πρόδρομο. Αν και ήταν αντίθετα τα όσα συνέβαιναν, όμως απέβλεπαν στον ίδιο σκοπό, στην προσέλκυση εκείνων που επρόκειτο να σωθούν.