Τι θα μάθαιναν οι μαθητές της Α΄ Λυκείου στο μάθημα της Χημείας αν …

 

 

 

Ο Χρυσόστομος συχνά στέκεται στο γεγονός ότι οι έμποροι συνεχώς αναλογίζονται τι κέρδισαν, τι έχασαν στις επιχειρήσεις τους και τους επαινεί γι αυτό τον έλεγχο. Βέβαια αυτό το κάμνει για να δείξει ότι το ίδιο πρέπει να κάμνουμε στον αγώνα για την κατάκτηση της αρετής. Κάπως έτσι κι εγώ θα αναλογιστώ τι θα κέρδιζαν οι μαθητές της Α΄ Λυκείου στο μάθημα της Χημείας, μιας που τελείωσαν πλέον και οι εξετάσεις, και ουσιαστικά φτάσαμε στο τέλος και της φετινής σχολικής χρονιάς.

Ξεκινώντας λοιπόν οι μαθητές τον Σεπτέμβριο την Α΄ Λυκείου θα μάθαιναν ότι στις Φυσικές Επιστήμες όπου έχουμε μια απορία ορίζουμε ένα μέγεθος για να την απαντήσει. Για παράδειγμα, είχαμε την απορία ποιο είναι πιο βαρύ, το νερό ή το λάδι και ορίσαμε το μέγεθος πυκνότητα. Είχαμε την απορία τι είναι αυτό που νιώθουμε ότι προχωράει συνεχώς και ορίσαμε το μέγεθος χρόνος.

Θα μάθαιναν ότι 7 μεγέθη όπως μήκος, μάζα χρόνος, θερμοκρασία, ποσότητα ύλης, τα ορίζουμε αυθαίρετα, το οποίο σημαίνει τα ορίζουμε χωρίς να στηριζόμαστε πουθενά (επειδή δεν μπορούμε να στηριχθούμε κάπου). Ενώ όλα τα άλλα μεγέθη τα ορίζουμε στηριζόμενοι σε άλλα μεγέθη για παράδειγμα το μέγεθος πυκνότητα το ορίζουμε σαν το πηλίκο της μάζας της ουσίας προς τον όγκο της. Ήδη λοιπόν από τα πρώτα μαθήματα οι μαθητές της Α΄ Λυκείου μπαίνουν στην πραγματικότητα των Φυσικών Επιστημών, ότι απόλυτα σίγουροι δεν μπορούμε να είμαστε για τίποτα, ούτε για το πως σας βλέπω δεν είμαστε σίγουροι. (Εδώ υπάρχει μια δυσκολία με τους συναδέλφους Βιολόγους, οι οποίοι επειδή δεν γνωρίζουν σε βάθος Φυσική, νομίζουν ότι για κάποια είμαστε απόλυτα σίγουροι).

Θα μάθαιναν οι μαθητές τις μονάδες κάθε μεγέθους, τα πολλαπλάσια και τα υποπολλαπλάσια των μονάδων και θα αποκτούσαν ευχέρεια στις αριθμητικές πράξεις και στις αλλαγές των μονάδων (εδώ υπάρχει μια δυσκολία επειδή πολλοί μαθητές φτάνουν στο Λύκειο και δεν μπορούν να κάνουν μια απλή πρόσθεση με δεκαδικά ψηφία. Αν ήθελαν οι μαθητές θα μπορούσαμε στο Λύκειο να τους μάθουμε και πράξεις).

Θα μάθαιναν την ιστορία από τον Δημόκριτο μέχρι και σήμερα, πως φτάσαμε στην γνώση ότι η ύλη αποτελείται από άτομα και από υποατομικά σωματίδια. Πως η πίστη ότι ο Αριστοτέλης ήταν αυθεντία και άρα ότι έλεγε ήταν σωστό, μας έκανε να καθυστερήσουμε κοντά 2000 χρόνια στο να μάθουμε ότι η ύλη αποτελείται από άτομα (η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία εξ αιτίας αυτής της πίστης στον Αριστοτέλη κόντεψε να κάψει στην φωτιά τον Γαλιλαίο, τον πρώτο που είδε τον έναστρο ουρανό με τηλεσκόπιο).

Θα μάθαιναν ότι κάποιες ουσίες όπως το αλάτι που βάζουμε στο φαγητό αποτελούνται από ιόντα και ακόμα τι γίνεται με τα ηλεκτρόνια και δημιουργούνται από τα ουδέτερα άτομα τα ιόντα. Στο μάθημα αυτό θα έμεναν έκπληκτοι οι μαθητές μαθαίνοντας ότι το 98% των χημικών στοιχείων στο Σύμπαν, είναι μόνο δυο στοιχεία, το υδρογόνο και το ήλιο. Ότι η ύλη είναι τόσο άδεια (κενή) ώστε αν ήμασταν τόσο μικροί όσο ένα πρωτόνιο σε καμιά φυλακή δεν θα μπορούσαν να μας κλείσουν. Ότι η ηλεκτρική δύναμη ενώ είναι το 1 με 20 μηδενικά (το λέμε 10 στην 20) φορές πιο ισχυρή από την βαρύτητα ούτε που την παίρνουμε χαμπάρι επειδή τα πάντα (ευτυχώς !) είναι ηλεκτρικά ουδέτερα.

Θα μάθαιναν όταν το αλάτι διαλύεται στο νερό δεν φαίνεται επειδή κάθε ιόν του έχει περικυκλωθεί από 4,5 μόρια νερού, ενώ αυτό δεν συμβαίνει στο λάδι, γι αυτό και ξεχωρίζουν.  Ότι όπως οι ίδιοι τους κάμνουν παρέα μ’ αυτούς που ταιριάζουν, το ίδιο κάμνουν και οι χημικές ουσίες, διαλύουν ουσίες που μοιάζουν μ’ αυτές. Θα μάθαιναν τι σημαίνει το 5 vol που γράφει το μπουκάλι της μπύρας και το 11^ο το μπουκάλι του κρασιού και θα μπορούσαν να υπολογίσουν ότι όταν πίνουν ένα μπουκάλι μπύρα παίρνουν μέσα τους 25 ml οινόπνευμα. Θα μάθαιναν ότι τα αναψυκτικά μπορούν κι έχουν μέσα τους τόσο διοξείδιο του άνθρακα διαλυμένο, επειδή εμφιαλώνονται υπό πίεση. Ενώ με τον παράγοντα θερμοκρασία είναι εξοικειωμένοι, σιγά σιγά θα εξοικειωνόντουσαν και με τον παράγοντα πίεση. Οπότε μεταξύ τους αντί να κουβεντιάζουν μόνο πόσο είναι η θερμοκρασία, θα κουβεντιάζουν και τι βαρομετρικό (πίεση) υπάρχει.

Και μιας και μιλάμε για την πίεση, θα μάθαιναν ότι επειδή τα μόρια του αέρα κτυπάνε συνεχώς πάνω τους, στο σώμα τους ασκείται πίεση 1 ατμόσφαιρα, το οποίο είναι πολύ καλό επειδή εξισορροπείται η πίεση των υγρών μέσα από το σώμα. Επειδή όμως στο φεγγάρι δεν υπάρχει αέρας, δεν ασκείται πάνω τους αυτή η πίεση και έτσι αν το σώμα αφεθεί χωρίς την στολή του αστροναύτη, μέσα στην οποία με αέριο δημιουργείται αυτή η πίεση, το σώμα τους θα έσκανε.

Θα μάθαιναν την καταστατική εξίσωση των αερίων και μ’ αυτήν θα μπορούσαν να υπολογίσουν ότι ο αέρας στο δωμάτιό τους είναι πάνω από 200 κιλά. Έτσι θα μπορούσαν να βάλουν στοίχημα μ’ ένα φίλο τους αν θα μπορούσε να σηκώσει τον αέρα που υπάρχει στο δωμάτιο και φυσικά ο καημένος δεν θα φανταζόταν ότι ο αέρας είναι πάνω από 200 κιλά, και αυτοί θα του το αποδείκνυαν και θα κέρδιζαν το στοίχημα.            

Θα μάθαιναν ότι το 1911 με το πλανητικό μοντέλο του δεχόταν η επιστήμη, ότι δηλαδή τα ηλεκτρόνια γύρω από τον πυρήνα του ατόμου μπορούν να κινούνται σε οποιεσδήποτε κυκλικές τροχιές, έβγαινε το συμπέρασμα ότι δεν υπάρχουμε, και να υπήρχαμε ακόμα, με ότι και να συγκρουόμασταν θα εξαφανιζόμασταν (δηλαδή έβγαινε το συμπέρασμα ότι η ύλη δεν είναι σταθερή). Και ευτυχώς το 1913 είπε ο Bohr ότι τα ηλεκτρόνια κινούνται μόνο σε καθορισμένες τροχιές και άρα υπάρχουμε (ευτυχώς).  

Θα μάθαιναν για τον περιοδικό πίνακα, αυτή την τόσο χρήσιμη τακτοποίηση των χημικών στοιχείων. Οπότε και μόνο που βλέπουν ότι το νάτριο είναι αριστερά και κάτω στον περιοδικό πίνακα καταλαβαίνουν ότι είναι δραστικό μέταλλο, ενώ το φθόριο που είναι πάνω και δεξιά καταλαβαίνουν ότι είναι δραστικό αμέταλλο. Θα μάθαιναν ότι όλοι οι χημικοί δεσμοί γίνονται με τα ηλεκτρόνια και για να γίνει ένα μόριο νερού χρειάζεται 2 υδρογόνα να μοιραστούν το ηλεκτρόνιό τους με ένα οξυγόνο.  

 Θα μάθαιναν γιατί έγραψε ο μεγάλος Ελύτης «οξειδώθηκα μες τη νοτιά των ανθρώπων». Το μέταλλο όταν ενώνεται με το οξυγόνο λέμε ότι οξειδώνεται, σκουριάζει. Αυτό το σκούριασμα επιταχύνεται όταν υπάρχει υγρασία στον αέρα, νοτιά δηλαδή. Άρα λοιπόν η έκφραση σημαίνει ότι μέσα στους ανθρώπους επειδή τρίβομαι και χτυπιέμαι καθημερινά σχετιζόμενος με τους άλλους οξειδώνομαι, δηλαδή όπως τα μέταλλα έτσι κι εγώ χαλιέμαι, χάνω τον εαυτό μου, διαβρώνεται ο εγωισμός μου, προσγειώνομαι στην πραγματικότητα.     

Αυτά και άλλα πολλά (για να μη σας κουράζω) θα μάθαιναν οι μαθητές της Α΄ Λυκείου στο μάθημα της Χημείας. Θα τα μάθαιναν όμως αν υπήρχαν κάποιες προϋποθέσεις. Και μια από τις σπουδαιότερες είναι, αν ενδιαφερόντουσαν οι γονείς γι αυτά που μαθαίνουν τα παιδιά τους στο σχολείο. Πότε ρωτήσατε το παιδί σας τι έμαθε σήμερα στο σχολείο στο μάθημα της Χημείας ; (πάντως αν το κάνετε, να απαιτείτε οι απαντήσεις τους να είναι σαφείς και ολοκληρωμένες, επειδή οι περισσότεροι μαθητές κάμνουν πασάλειμμα γνώσεων).   

Λέει κάπου ο Χρυσόστομος : Ποιος γονέας θα ανεχόταν ποτέ το παιδί του να πηγαινοέρχεται στο σχολείο, χωρίς κάθε μέρα να προσθέτει κάτι παραπάνω στις γνώσεις του ; Δυστυχώς πολλοί μαθητές είναι τόσο αδιάφοροι, ώστε όχι μια μέρα, αλλά ολόκληρη την σχολική χρονιά δεν προσθέτουν τίποτα παραπάνω στις γνώσεις τους. Και κάποιοι έχουν και τόσο θράσος ώστε δεν αφήνουν να γίνει σωστά το μάθημα για να μη μάθουν ούτε οι άλλοι (και το «προοδευτικό» σχολείο δεν μπορεί να κάνει τίποτα).  

Ας μη γκρινιάζουμε. Η σχολική χρονιά τελείωσε, το παραμύθι της Παιδείας έφτασε και φέτος στο τέλος του, οι πολιτικοί μας που κατέστρεψαν το σχολείο έζησαν καλά, κι εμείς που βοηθήσαμε στην καταστροφή του ζήσαμε καλύτερα. Καλό Καλοκαίρι.