Σταχυολογήματα από την σοφία του Χρυσοστόμου (Τόμος 6ος - Μέρος 12)

 

 

ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΟΝ 48^ο ΨΑΛΜΟ (συνέχεια και τέλος)

Και όμως λένε κάποιοι, εμείς βλέπουμε τους κακούς να εξουσιάζουν τους ενάρετους. Για να καταλάβουν το λάθος τους θα δώσουμε ένα παράδειγμα. Έστω ένας βασιλιάς πονηρός κι ένας πολίτης καλός, και διατάζει ο βασιλιάς τον καλό και υπάκουο πολίτη να κάνει κάτι κακό. Αυτός όχι μόνο δεν θα δεχτεί, ούτε θα υπακούσει, αλλά προσπαθεί ν’ απομακρύνει από το κακό και αυτόν που δίνει την εντολή, ακόμα κι αν χρειαστεί να πεθάνει. Ποιος είναι λοιπόν ελεύθερος ; αυτός που κάμνει αυτό που θέλει και δεν φοβάται ούτε τον βασιλιά, ή εκείνος που περιφρονείται από τον απλό πολίτη ; (πόσο καλύτερη θα ήταν η Ελλάδα αν ενεργούσαμε έτσι !).

Κι ας δώσουμε κι ένα πραγματικό παράδειγμα, τον Ιωσήφ (που ήταν σκλάβος του αντιβασιλιά Πετεφρή στην Αίγυπτο και η γυναίκα του τον πίεζε να συνευρεθούν). Ποιος ήταν τότε δούλος και ποιος ήταν ελεύθερος ; εκείνη που είχε ανάγκη και παρακαλούσε και ικέτευε και ήταν αιχμάλωτη όχι ανθρώπου αλλά πολύ πονηρού πάθους, ή ο Ιωσήφ που περιφρονούσε και το βασιλικό στέμμα και το σκήπτρο και την βασιλική πορφύρα και σταματούσε τα πονηρά της σχέδια ;

Πράγματι τίποτα δεν είναι τόσο ελεύθερο όσο η αρετή τίποτα τόσο δουλικό όσο η κακία. Λέει στις Παροιμίες (Παλαιά Διαθήκη) : «οἰκέτης σοφός κρατήσει δεσποτῶν ἀφρόνων». (πέστε μου αυτό δεν εφαρμόστηκε και με τους Αλβανούς εργάτες ; Ερχόντουσαν οι Αλβανοί πριν 30 χρόνια ξυπόλητοι και πεινασμένοι και τους είχαμε να δουλεύουν από το πρωί μέχρι το βράδυ με ελάχιστα χρήματα. Θυμάμαι στο χωριό μου πόσο ευτυχισμένοι ήταν που βρήκαν τζάμπα εργάτες στα ροδάκινα. Οι Αλβανοί όμως που τους κάναμε σοφούς με το ζόρισμα, σήμερα έχουν τα χωράφια, τα διαλογητήρια και τα ψυγεία και τα δικά μας παιδιά τα παίρνουν εργάτες).

Και παντού αν κάποιος εξετάσει προσεκτικά τα πράγματα, θα δει ότι στην πραγματικότητα υπερισχύει ο ενάρετος από τον πονηρό (για παράδειγμα στο έγκλημα των Τεμπών ποιος νίκησε στην πραγματικότητα, η Κυβέρνηση που είχε όλη την δύναμη, την εξουσία, την δικαιοσύνη στα χέρια της, ή η κ. Καρυστιανού που είχε μόνο την αλήθεια ;).

«καὶ ἡ βοήθεια αὐτῶν παλαιωθήσεται ἐν τῷ ᾅδῃ, ἐκ τῆς δόξης αὐτῶν ἐξώσθησαν». Σημαίνει θα εξασθενήσει, θα αφανιστεί (δεν θα βρουν βοήθεια). Εκείνο που επιθυμούσαν, για το οποίο έκαμναν τα πάντα, ώστε και μετά τον θάνατο ν’ απολαύσουν πολλή δόξα και ξόδευαν χρήματα σε οικοδομές, σε τάφους, σε … για να τους θυμούνται, δεν θα το πετύχουν (εννοεί ο Χρυσόστομος, αν ξοδεύεις χρήματα άσκοπα αντί να βοηθάς αυτούς που έχουν ανάγκη, δεν θα σε βοηθήσει κανείς όταν πεθάνεις).

«πλὴν ὁ Θεὸς λυτρώσεται τὴν ψυχήν μου ἐκ χειρὸς ᾅδου, ὅταν λαμβάνῃ με». Αφού είπε τις τιμωρίες των πονηρών, τις αμοιβές της αμαρτίας, αναφέρει και τα έπαθλα των ενάρετων, ώστε από δυο μεριές να καθοδηγεί τον ακροατή στην άσκηση της αρετής, και από την κόλαση των αμαρτημάτων και από τα έπαθλα της αρετής.

«μὴ φοβοῦ, ὅταν πλουτήσῃ ἄνθρωπος καὶ ὅταν πληθυνθῇ ἡ δόξα τοῦ οἴκου αὐτοῦ». Αφού αυτά έχουν έτσι λέει, γιατί φοβάσαι τα παρόντα ; γιατί σε λυπεί η φτώχια ; γιατί φοβάσαι τον πλούσιο ; Άκουσες τα περί της Ανάστασης και το τέλος των αγαθών και την τιμωρία των κακών ; Γιατί λοιπόν φοβάσαι τις σκιές ; (άρα όλα αυτά που φοβόμαστε σήμερα στην πραγματικότητα είναι σκιές).

Και πως να μη φοβηθώ (τους ισχυρούς), λένε, αφού μπορούν να κάνουν τόσα ; Είναι πρόσκαιρη η εξουσία, για μια ώρα η δύναμη, έρχεται και φεύγει η ευτυχία (τους), σαν τις σκιές και τα όνειρα είναι τα χρήματα, και ο πλούτος και η τόση δόξα. Γι αυτό και πρόσθεσε : «ὅτι οὐκ ἐν τῷ ἀποθνήσκειν αὐτὸν λήψεται τὰ πάντα, οὐδὲ συγκαταβήσεται αὐτῷ ἡ δόξα αὐτοῦ».

Και δες την ακρίβεια του λόγου και το μέγεθος της φιλοσοφίας. Επειδή όχι μόνο όταν πεθάνει δεν θα πάρει μαζί του τίποτα, αλλά και όταν ζει στην πραγματικότητα δεν απολαμβάνει τον πλούτο του. Δεν είπε «ὅταν πληθυνθῇ ἡ δόξα αὐτοῦ», αλλά είπε «ὅταν πληθυνθῇ ἡ δόξα τοῦ οἴκου αὐτοῦ». Επειδή δόξα του ανθρώπου είναι μόνο η αρετή κι αυτή μόνο συνοδεύει (μετά τον θάνατο) αυτόν που την απέκτησε. Ενώ η δόξα του οίκου μένει, αλλά μάλλον μαζί με τον οίκο θα καταστραφεί κι αυτή.

«ὅτι ἡ ψυχὴ αὐτοῦ ἐν τῇ ζωῇ αὐτοῦ εὐλογηθήσεται». Αφού μίλησε για τον πλούτο αυτού και την δόξα, τώρα αναφέρεται στις επευφημίες που του κάμνουν οι άνθρωποι (στον πλούσιο και ισχυρό, αλλά πονηρό). Όσο ζει τον ζητωκραυγάζουν, τον επευφημούν οι πάντες και παντού. Οι ευλογίες (ευλογία = ευ + λόγος, καλά λόγια) που του προσφέρουν με το που πεθάνει παύουν και μεταβάλλονται σε κατάρες, αφού πλέον δεν τους φοβούνται (με πόσους τυράννους επαληθεύτηκαν τα λόγια του Χρυσοστόμου ! Εκατομμύρια Γερμανοί για χρόνια χαιρετιόντουσαν λέγοντας «ζήτω ο Χίτλερ» και μετά δεν τολμούσαν να πουν φανερά το όνομα Χίτλερ).

«ἐξομολογήσεταί σοι, ὅταν ἀγαθύνῃς αὐτῷ». Βλέπε πως κατηγορεί και τις ευεργεσίες μεταξύ τους. Εσύ μεν τον κολακεύεις και τον εξυπηρετείς (τον ισχυρό) για να πετύχεις κάτι πρόσκαιρο κι εκείνος (ο ισχυρός) σε εξαγοράζει για να του κάμνεις αυτό που του αρέσει. Δεν υπάρχει τίποτα πραγματικά χρήσιμο σ’ αυτή την σχέση ούτε από την υποκριτική κολακεία ούτε από την βλαβερή εκδούλευση (πόσοι Έλληνες εξαργύρωσαν το βόλεμα των παιδιών τους, χάρες για χωράφια, σπίτια, υποθέσεις διάφορες, με αφισοκολλήσεις, τρέχοντας πίσω από Βουλευτές για να ζητωκραυγάζουν, μοιράζοντας ψηφοδέλτια κλπ. Οι συνομήλικοί μου από διπλανό χωριό επί ΠΑΣΟΚ διορίστηκαν όλοι, μα όλοι, σε Νοσοκομεία. Και τι έγινε ; Μήπως εμείς όλοι που δεν επιδιώξαμε ποτέ κανένα «ρουσφέτι» χαθήκαμε ; Το καλύτερο «ρουσφέτι» είναι από τον Θεό».

«εἰσελεύσεται ἕως γενεᾶς πατέρων αὐτοῦ, ἕως αἰῶνος οὐκ ὄψεται φῶς.  καὶ ἄνθρωπος ἐν τιμῇ ὢν οὐ συνῆκε, παρασυνεβλήθη τοῖς κτήνεσι τοῖς ἀνοήτοις καὶ ὡμοιώθη αὐτοῖς». «Εἰσελεύσεται» δηλαδή θα μιμηθεί τον ζήλο των πατέρων του, και προερχόμενος από πονηρούς θα διαδεχθεί την κακία τους … ο άνθρωπος που πέθανε έτσι, που δεν χρησιμοποίησε όπως έπρεπε τα χρήματα (ο Γέροντας Γεώργιος Αλευράς λέει ότι μόνο οι άγιοι μπορούν να χρησιμοποιούν σωστά τα χρήματα), δεν διαφέρει σε τίποτα από το χωρίς λογική ζώο, διότι δεν αντιλήφθηκε την τιμή που δέχθηκε από τον Θεό, και έτσι έγινε όμοιος με τα ζώα, των οποίων η ύπαρξη τελειώνει με τον θάνατο. Μακάρι απ’ αυτά να γλιτώσουμε και εσείς που τα μαθαίνετε και εμείς που τα διδάσκουμε με την βοήθεια του Χριστού. Αμήν.