«Γεύση» από την σοφία του Χρυσοστόμου (Τόμος 5ος - Μέρος 11)

 

 

Διαβάζοντας εδώ και λίγο καιρό απ’ ευθείας τις ομιλίες του Χρυσοστόμου από τους τόμους της σειράς Έλληνες Πατέρες της Εκκλησίας (ΕΠΕ) σημείωνα τα λόγια που μιλούσαν ιδιαίτερα στην καρδιά μου. Μου πέρασε όμως η σκέψη να κάνω και άλλους μετόχους σ’ αυτόν τον θησαυρό της σοφίας, κι έτσι θα τα παρουσιάζω λίγα κάθε φορά. Εγώ σημείωνα μόνο το αρχαίο κείμενο, εδώ όμως θα έχω μόνο την ερμηνεία παρουσιάζοντας όσο μπορώ καλύτερα αυτά που νομίζω ότι εννοεί ο άγιος (στις παρενθέσεις οι επεξηγήσεις και τα σχόλια είναι δικά μου).  

Επειδή γι αυτό μακροθυμεί, για να σε οδηγήσει σε μετάνοια, και όταν δει ότι από το φάρμακο αυτό δεν ωφελείσαι, τότε σε τιμωρεί … Είδες πως και εδώ δείχνει την ανεξικακία του Θεού, και την κόλαση την ονομάζει οργή ; (Λέει ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής «ο Θεός ου κολάζει». Είναι τόσο αγαθός ο Θεός που δεν τιμωρεί ποτέ και κανέναν. Μόνοι μας τιμωρούμαστε όταν επιλέγουμε να ζούμε μακριά του).

Πες μου, αν μιλάς στον Δικαστή και χασμουριέσαι δεν θα τιμωρήσει αμέσως ; (εμείς μιλάμε στον Θεό και χασμουριόμαστε) … Ποιος δεν κατηγόρησε, ποιος δεν είπε ψέματα, ποιος δεν κοίταξε πονηρά γυναίκα, ποιος δεν φθόνησε, ποιος δεν περηφανεύτηκε, ποιος δεν μίλησε άσκοπα ; Αυτά όλα όμως μας στέλνουν στην κόλαση.

Κι αν μεν ούτε με τα βιοτικά (να βγάζουμε χρήματα) ούτε με τα πνευματικά ασχολούμαστε ιδιαίτερα, μπορεί να είχαμε δικαιολογία προς τον Θεό, τώρα όμως το χάνουμε κι αυτό. Επειδή για να βγάζουμε χρήματα κάμνουμε τα πάντα, ενώ για την ψυχή μας αδιαφορούμε.

(αναφέρεται ο ψαλμός σε όπλα που γνώριζαν) ώστε με τα ονόματα των όπλων, επειδή ήταν παχιά η διάνοιά τους, να καταλάβουν τι ήθελε να τους πει. Με χοντροκομμένες λέξεις μιλούσε σε χοντροκομμένους ακροατές (βλέπετε και στα μικρά παιδιά μιλάμε με την γλώσσα τους και όχι με φιλοσοφική ορολογία).

(εδώ σχολιάζει κάποια λόγια του κηρύγματος του Προδρόμου) Τι είναι το τσεκούρι ; Η τιμωρία και η κόλαση. Ποια είναι τα δέντρα ; Οι άνθρωποι. Ποια είναι τα άχυρα ; Οι πονηροί. Ποιο είναι το σιτάρι ; Οι αγαθοί. Ποιο είναι το φτυάρι ; Η διάκριση … Λέει (ο ψαλμός) τεντώνει το τόξο του, για να δείξει ότι αναβάλλει ο Θεός την τιμωρία, αλλά όχι για πολύ ακόμα.

Και αυτό δεν είναι μικρή φιλανθρωπία του Θεού, το να μας φοβίζει με λόγια και εξογκώνοντας την τιμωρία, για να μην την ζήσουμε στην πράξη (100 χρόνια γελούσαν οι σύγχρονοι του Νώε ότι θα γίνει κατακλυσμός, μέχρι που έγινε και τους έπνιξε όλους).

Οι εχθροί κι αυτοί που θέλουν να τιμωρήσουν, όχι μόνο δεν το λένε, αλλά και κρύβονται για να το πετύχουν, ώστε να μη προλάβουν οι άλλοι να φυλαχτούν (οι Γερμανοί το 1943 στα Καλάβρυτα μάζεψαν όλους τους άντρες στην πλαγιά δήθεν για να τους μιλήσουν, ενώ τριγύρω είχαν κρυμμένα τα πολυβόλα τους. Στα στρατόπεδα συγκέντρωσης όταν τους οδηγούσαν στους θαλάμους αερίων, τους έλεγαν ότι τους πάνε για λούσιμο).

Δεν κάμνει έτσι ο Θεός, αλλά εντελώς αντίθετα. Και προειδοποιεί, και αναβάλλει και με τα λόγια φοβερίζει, και κάμνει τα πάντα, για να γλιτώσουμε αυτά που απειλεί. Και οι γονείς, όταν δεν θέλουν να τιμωρήσουν τα παιδιά τους, ξεθυμαίνουν με τα λόγια που τους λένε. Έτσι και ο Θεός, επειδή δεν θέλει να τιμωρεί, προσπαθεί να τρομάξει με τα λόγια. Επειδή τους πιο αναίσθητους, δεν τους ελκύει στην αρετή και δεν τους απομακρύνει από την κακία τόσο η υπόσχεση των αγαθών, όσο ο φόβος της κόλασης (λέμε στην Εκκλησία : αν τηρούμε τις εντολές του Θεού για να γλιτώσουμε την κόλαση βρισκόμαστε στην τάξη των δούλων. Αν για να κερδίσουμε τον παράδεισο βρισκόμαστε στην τάξη των μισθωτών. Αν επειδή αγαπάμε τον Θεό, βρισκόμαστε στην τάξη των υιών).

Επειδή οι περισσότεροι από τους αναίσθητους, τότε κυρίως σωφρονίζονται, όταν δουν αυτούς που τιμωρήθηκαν, γι αυτό αναφέρει τον Ανανία και την Σαπφείρα (είπαν ψέματα για τα χρήματα που έφεραν στην Εκκλησία από το χωράφι που πούλησαν, ενώ κανείς δεν τους υποχρέωνε να τα φέρουν) και τον Ελύμα (διέστρεφε αυτά που έλεγε ο Απόστολος Παύλος).

Επειδή μιλούσε (ο Απόστολος Παύλος) για τα μέλλοντα, την γέεννα, την κόλαση και τις τιμωρίες, από τα περασμένα φέρνει σαν απόδειξη, τότε που τιμωρήθηκαν από τα φίδια (αν θυμάμαι καλά πρέπει να εννοεί τότε που ο λαός των Εβραίων έπεσαν σε πορνείες και δαγκώθηκαν από τα φίδια και πέθαναν σε μια μέρα 23.000).

Και όπως οι γυναίκες πριν γεννήσουν υποφέρουν από ωδίνες, έτσι και αυτός που σχεδιάζει το κακό, πριν το κάνει και βλάψει τον άλλο, υποφέρει και πονάει, όχι λίγο αλλά πολύ έντονα (νομίζω αυτό ισχύει αν ακόμα αντιδράει η συνείδησή του).

Και δεν υπάρχει κανείς απ’ αυτούς που ζουν μέσα στην κακία, ο οποίος να μην υποφέρει μεγάλο πόνο και όταν σχεδιάζει το κακό και όταν το κάμνει … Ενώ αυτός που ζει στην πονηριά τέτοια υποφέρει, αυτός που ζει στην αρετή απολαμβάνει γαλήνη και αταραξία στις σκέψεις του (δυστυχώς όπως είναι η τεχνολογία σήμερα θέλουμε δε θέλουμε η πονηριά μπαίνει στην ζωή όλων μας, οπότε φαντάζομαι ελάχιστοι σήμερα θα ζουν αυτό που λέει ο Χρυσόστομος).

Βλέπεις πόσο εύκολη είναι η αρετή και πόσο δύσκολη η κακία ; Η πρώτη έχει ειρήνη μέσα της, η δεύτερη ταραχή. Από εδώ φαίνεται ότι δεν είναι στην φύση μας η αδικία, αλλά είναι κάτι ξένο. Γι αυτό και μας κουράζει, και μέχρι ν’ απαλλαγούμε, μας γεμίζει με πόνο.

Μόνο να σκεφθεί κάποιος κάτι κακό, και πριν καν καταλάβει τι ακριβώς είναι, ταράζεται η ψυχή του.  Τι είναι χειρότερο απ’ αυτόν που φθονεί, που σχεδιάζει πονηρά, που επιθυμεί αυτά που έχουν οι άλλοι ; Χειρότερα από τον δήμιο αυτά τα πάθη πληγώνουν την ψυχή (άρα είχε άδικο ο μακαρίτης ο πατέρας μου που μας έλεγε συνέχεια «να φύγετε από τα χωράφια, να γλιτώσετε το κεφάλι σας». Αχ πατέρα, υπάρχουν πολλά άλλα που είναι πολύ χειρότερα από τα χωράφια).