«Γεύση» από την σοφία του Χρυσοστόμου (Τόμος 5ος - Μέρος 9)

 

 

Διαβάζοντας εδώ και λίγο καιρό απ’ ευθείας τις ομιλίες του Χρυσοστόμου από τους τόμους της σειράς Έλληνες Πατέρες της Εκκλησίας (ΕΠΕ) σημείωνα τα λόγια που μιλούσαν ιδιαίτερα στην καρδιά μου. Μου πέρασε όμως η σκέψη να κάνω και άλλους μετόχους σ’ αυτόν τον θησαυρό της σοφίας, κι έτσι θα τα παρουσιάζω λίγα κάθε φορά. Εγώ σημείωνα μόνο το αρχαίο κείμενο, εδώ όμως θα έχω μόνο την ερμηνεία παρουσιάζοντας όσο μπορώ καλύτερα αυτά που νομίζω ότι εννοεί ο άγιος (στις παρενθέσεις οι επεξηγήσεις και τα σχόλια είναι δικά μου).  

Κάθε κακία και ασέλγεια είναι μακριά από το κρεβάτι που χύνονται τέτοια δάκρυα (ο Δαβίδ κάθε βράδυ όταν ξάπλωνε έχυνε δάκρυα για τις αμαρτίες του) … η προτροπή (για τα δάκρυα) είναι κυρίως για τους απλούς πιστούς επειδή αυτοί χρειάζονται περισσότερο τα φάρμακα της μετάνοιας.

Η ψυχή που ζει αναίσθητα (χωρίς φόβο Θεού) θα πιαστεί σε μύρια πάθη … ενώ αυτός που ζει με φόβο και τρόμο ότι μπορεί κάπου να τον παγιδεύσει η αμαρτία, καταφέρνει να ζει με γαλήνη η ψυχή του (έλεγε ο μεγάλος Ρώσος άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης ο οποίος κοιμήθηκε στο Άγιο Όρος το 1939 : «Όποιος είναι σε πλάνη δεν φοβάται τον εχθρό, όποιος δεν είναι σε πλάνη φοβάται τον εχθρό, ξέρει ότι ο εχθρός μπορεί να τον καταστρέψει»).

Είναι γεμάτη αγωνία η ζωή μας, και παραμονεύουν χιλιάδες εχθροί (της ψυχής μας), οι οποίοι γίνονται και ισχυρότεροι όταν πέφτουμε σε αμαρτίες. Γι αυτό πρέπει να κάμνουμε τα πάντα για να αποφύγουμε τις λαβές τους (δηλαδή είμαστε όπως οι παλαιστές) … Δεν είναι μικρή και αυτή η οδός που οδηγεί στην αρετή, το να αποφεύγουμε τους πονηρούς επειδή κάποια βλάβη θα μας φέρει η συναναστροφή μαζί τους.

Εδώ που μιλάει για φωνή ο ψαλμός δεν εννοεί τον τόνο της κραυγής, αλλά την διάθεση του νου, και κλάμα δεν εννοεί μόνο τα δάκρυα, αλλά και το κλάμα της ψυχής.

Αυτός που μετανοεί και τον ακούει ο Θεός, κι αυτό το καλό μπορεί να το κατορθώσει, το ν’ αποφεύγει την συναναστροφή των πονηρών.

Αυτό λοιπόν κι εμείς να κάμνουμε, και γρήγορα να σταματάμε την κακία που ξεκινάει μέσα μας, για να μην προλάβει και απλωθεί η αρρώστια (στην ψυχή). Επειδή αν αδιαφορούμε, θα μεγαλώσουν τα τραύματα των αμαρτιών, και δεν θα παραμείνουν απλώς τραύματα αλλά και θα γεννήσουν τον αθάνατο θάνατο, και αν από την αρχή σταματούσαμε τα μικρά ποτέ δεν θα φτάναμε στα μεγάλα (στο αρχονταρίκι της Ιεράς Μονής Αγίου Παύλου στο Άγιο Όρος υπάρχει η επιγραφή : «αν πεθάνεις πριν πεθάνεις, δεν θα πεθάνεις όταν πεθάνεις»).

Να μη αδιαφορούμε για τα μικρά κακά, για να μη φτάσουμε στα μεγάλα (πραγματικά, αυτοί που έφτασαν να ληστεύουν τράπεζες, από μικρές κλοπές δεν ξεκίνησαν ; ). Γι αυτό και ο Χριστός δεν απαγορεύει μόνο την πορνεία και την μοιχεία, αλλά απαγορεύει και το πονηρό βλέμμα, κόβοντας έτσι το κακό από την ρίζα. Επειδή αν δεν προσέξουμε, δυσκολότερη γίνεται η διόρθωση. Μη λοιπόν αδιαφορούμε για τα μικρά αμαρτήματα, αλλά με πολύ σφοδρότητα να τα ξεκόβουμε.

Δεν καταλαβαίνετε αυτά που σας λέω επειδή αγνοείτε την ιστορία από την Παλαιά Διαθήκη την οποία έχω στο νου μου (δυστυχώς στο Λύκειο οι μαθητές όχι ιστορίες από την Παλαιά Διαθήκη δεν γνωρίζουν, αλλά ούτε και παροιμίες και εκφράσεις με αποτέλεσμα δυσκολευόμαστε να επικοινωνήσουμε μαζί τους. Για παράδειγμα, «βρίσκομαι μεταξύ σφύρας και άκμονος», «αυτός έχει καβούρια στην τσέπη», «κάλιο γαϊδουρόδενε παρά γαϊδουρογύρευε», «ψάχνει ψύλλους στ’ άχυρα», και πολλά άλλα δεν έχουν ιδέα τι σημαίνουν).

Αλλά ο έρωτας για την εξουσία έδιωξε όλη την ντροπή, και έκανε θηρίο τον άνθρωπο (το διαπιστώσαμε στο έγκλημα των Τεμπών. Νομίζω η Δικτατορία έχει 2 όψεις. Ή δεν αφήνεις τον Λαό να μιλάει όπως έκαμνε η Χούντα ή τον αφήνεις να μιλάει και δεν δίνεις σημασία στα λόγια του, όπως κάμνουν σήμερα).

Δεν ήταν ευκαιριακός φίλος, ούτε φίλος για την εξουσία (νομίζω αναφέρεται στον Χουσί που έμεινε πιστός στον Δαβίδ), αλλά ήταν φίλος για την αρετή.

Αλλ’ ο μεν πονηρός επειδή διώκει τον δίκαιο υποφέρει συνεχώς από μεγαλύτερες θλίψεις, ο δε δίκαιος επειδή περνάει από το καμίνι όπως το χρυσάφι, με τις θλίψεις γίνεται καθαρότερος.

Αυτοί που έχουν το δίκιο ακόμα κι αν είναι ασήμαντοι, αυτούς να υποστηρίζουμε. Ακόμα και ισχυροί να είναι αυτοί που αδικούν, να μην πηγαίνουμε με το μέρος τους (εμείς σήμερα είμαστε τόσο δειλοί ώστε πηγαίνουμε πάντα με τους ισχυρούς, έχουν δεν έχουν δίκιο. Θυμάμαι παλιά σε ένα Σύλλογο Διδασκόντων πολλοί εκπαιδευτικοί συμφωνούσαν με τον Διευθυντή ότι ποτέ σε πολυήμερη εκδρομή δεν υπήρξε πρόβλημα, κι ας γνώριζαν ότι πολλές φορές είχαν υπάρξει μεγάλα προβλήματα, όπως μια μαθήτρια στο Βουκουρέστι που κόντεψε να πεθάνει από νοθευμένο ποτό).

Επειδή η κακία, και όλος ο κόσμος να την υποστηρίζει, απ’ όλα είναι πιο αδύναμη, ενώ η αρετή, ακόμα και κανείς να μην την υποστηρίζει, απ’ όλα είναι πιο δυνατή, επειδή έχει μαζί της τον Θεό.

«Κούφος ανήρ πιστεύει παντί λόγω» δηλαδή ο ελαφρόμυαλος άνθρωπος πιστεύει σε κάθε λόγο … Αμέσως τον πρώην εχθρό τον βάζει ανάμεσα στους φίλους του (εδώ αναφέρεται στην ανοησία του Αβεσσαλώμ να δεχθεί τον Χουσί, ο οποίος ήταν σύμβουλος του Δαβίδ, και να τον βάλει στην ομάδα των δικών του φίλων και συμβούλων, επειδή του είπε μια όμορφη δικαιολογία).

Αυτό δεν ήταν λογικό, αυτόν (τον Χουσί) που ήρθε πριν από λίγο, τόσο να τον εμπιστευθεί και να τον θεωρήσει αξιόπιστο, ώστε να ακολουθεί την γνώμη του σε τόσο σοβαρά θέματα (κι εγώ πως εμπιστεύθηκα τόσο πολύ την Χριστιανική Φοιτητική Δράση που τους βρήκα ξαφνικά στα Γιάννενα ώστε να τους δοθώ ολόψυχα ;)

Είδες την σύνεση του άντρα ; (του Χουσί). Δεν εκφράζει αμέσως την γνώμη του, αλλά πρώτα επαινεί τον παλιό σύμβουλο του Αβεσσαλώμ, τον Αχιτόφελ, και μετά λέει ότι μόνο τώρα κάμνει λάθος.

Αυτό κι εμείς να κάμνουμε και να ευχαριστούμε τον Θεό για όλα, και για τα καλά που μας κάμνουν άλλοι άνθρωποι και γι αυτά που κάμνουμε οι ίδιοι μας στον εαυτό μας.