6ο μέρος
Όλα είναι δωρεά της σαρκώσεως του Θεού Λόγου, της αναστάσεως του Χριστού, της νίκης κατά του θανάτου, της συναναστάσεως, δια της αναστάσεως του Χριστού, ολοκλήρου του σύμπαντος. Επλήρωσε τα σύμπαντα ευωδίας. Τα πάντα πεπλήρωται φωτός, ουρανός, γη, και τα καταχθόνια. Αυτή η ζωή πολιτεύεται στο Άγιο Όρος, φανερώνεται η χάρις και η αλήθεια, που δια Ιησού Χριστού εγένετο.
Όταν δημιουργήθηκε ο σάλος κατά των ησυχαστών, όταν ο Βαρλαάμ και οι ομόφρονές του κατηγόρησαν τους μοναχούς ως πεπλανημένους, που ισχυρίζονται ότι βλέπουν την ουσία του Θεού, αμύνθηκε ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς. Η διαμάχη ήταν σκληρή, η ταραχή μεγάλη και η διάρκειά της δεκαετίες ολόκληρες. Οι αντίπαλοι του αγίου Γρηγορίου τον κατηγορούσαν ως αιρετικό, νεωτεριστή, οργίλο. Εκείνος μιλούσε ήρεμα, έλεγε συνέχεια τα ίδια. Δεν αλλοιώθηκε ο λόγος του, η στάση του. Είχε συνείδηση ότι δεν διατύπωνε προσωπικές απόψεις, ούτε εξέφραζε ανεξέλεγκτη εμπειρία. Διατύπωνε, φανέρωνε το μυστήριο της εν Χριστώ ζωής, που ιερουργείται εν Πνεύματι στην Εκκλησία από την ημέρα της Πεντηκοστής.
Σε τελική ανάλυση, η διαμάχη μεταξύ Βαρλαάμ και αγίου Γρηγορίου Παλαμά είναι αντιπαραβολή δυο ανόμοιων κόσμων : Από τη μια μεριά έχουμε την προσπάθεια εκ μέρους του ανθρώπου για μια κατά το δυνατόν φιλοσοφική και διανοητική προσέγγιση της ιδέας του Θεού. Και από την άλλη, τον τρόπο, τις δυνατότητες και την πραγματικότητα της κοινωνίας (της συγκράσεως) του Θεού και του ανθρώπου. Και η δυνατότητα και η πραγματοποίηση αυτής της κοινωνίας είναι δώρο και αποτέλεσμα της ενέργειας Εκείνου που πρώτος μας αγάπησε.
Στη θεολογία πίστη και ζωή της Ορθοδόξου Εκκλησίας ο Θεός γνωρίζεται αγνώστως, οράται αοράτως. Αυτό σημαίνει ότι, ενώ η ουσία του Θεού είναι απρόσιτη, αόρατη, ακατανόητη, απόμακρη ολωσδιόλου από τον άνθρωπο και τις δυνατότητες που αυτός διαθέτει, όμως οι άκτιστες ενέργειες του Θεού διαχέονται, διασκορπίζονται και φτάνουν σε μας σαν ομορφιά αξιέραστη, φως λαμπρό, δόξα μυστική.
Σε κάθε μια θεία ενέργεια βρίσκεται όλος ο Θεός. Και δεν υπάρχει καμία χρονική ή τοπική απόσταση μεταξύ θείας ουσίας και ουσιώδους ενέργειας του Θεού. Έτσι, ούτε ο Θεός βρίσκεται σε απλησίαστο επέκεινα για το άνθρωπο, αλλά τον ζωοποιεί και τον θεοποιεί με τη χάρη Του• ούτε μιλάμε για γνώση της ουσίας του Θεού, οπότε θα πέφταμε στην ειδωλολατρία του πανθεϊσμού και την παντελή αθεΐα.
Τα πάντα γεμίζουν από τη θεοποιό χάρη, την άκτιστη ενέργεια. Τα πάντα λάμπουν από φως ενυπόστατο. Όπως έλαμψε το πρόσωπο του Κυρίου στη Μεταμόρφωση, έλαμψαν και τα ιμάτιά Του και όλη η κτίση, όλη η φύση. Η ύλη είναι πλημμυρισμένη από τη θεία χάρη (άγιος Ιωάννης Δαμασκηνός).
Και το Όρος το Άγιον, το περιβόλι της Παναγίας, ο χώρος ο αγιασμένος από τη στοργή της Κυρίας Θεοτόκου, είναι και το Όρος της Μεταμορφώσεως. Στην κορυφή του Άθωνος βρίσκεται ο ναός της Μεταμορφώσεως. Ο Κύριος δεν απέκτησε στη Μεταμόρφωση κάτι που δεν είχε προηγουμένως, ούτε κάτι που έχασε στη συνέχεια. Η λάμψη και το φως της Μεταμορφώσεως είναι η δόξα η προαιώνιος και άκτιστος που είχε προ καταβολής κόσμου. Είναι η ίδια μ’ αυτήν που θα έλθει να κρίνει ζώντας και νεκρούς. Είναι η ίδια που θεοποιεί τους ταπεινούς και συντετριμμένους. Ανυψώνει στον ουρανό τους ανθρώπους.
Ατελεύτητη μεταμόρφωση, παρατεταμένη Πεντηκοστή, απερίγραπτη αγαλλίαση. Ενσαρκώνεται η πνευματική ζωή. Παίρνει πνευματικό νόημα κάθε υλική απασχόληση• γίνεται μια αφορμή δοξολογίας, θεογνωσίας και αίτηση του ελέους του Κυρίου. Όλη η παραμονή και η ζωή της υπομονής στον τόπο τούτο είναι αφορμή πνευματικής ωριμότητας.
Δεν χωρίζεται η ζωή από την πνευματική ζωή. Αγιάζεται η ψυχή και το σώμα, ο λόγος και η σιωπή, η δράση και η ησυχία, η παρουσία και η απουσία, ο ένας και όλοι.
( Συνεχίζεται …)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου