Σταχυολογήματα από την σοφία του Χρυσοστόμου (Τόμος 6ος - Μέρος 20)

 

 

ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΟΝ 109^ο ΨΑΛΜΟ (συνέχεια)

(ο Χρυσόστομος εξηγεί στους Ιουδαίους γιατί στο σημείο αυτό του ψαλμού λέει ότι «είπε ο Κύριος στον Κύριο», ενώ στον νόμο του Μωυσή τους λέει ότι ο Θεός είναι «ένας»). Επειδή μόλις βγήκες από την σκλαβιά της Αιγύπτου προσκύνησες (Ιουδαίε) το χρυσό μοσχάρι, και θαμπώθηκες από το πλήθος των ειδωλολατρικών θεών και δέχθηκες την πολυθεΐα, για να θεραπεύσει την ασθένειά σου, για αντιδιαστολή με τους ανύπαρκτους θεούς έθεσε το «ένας», όχι για να αθετήσει τον Μονογενή Υιό του … παρόμοια (για την αδυναμία μας) γι αυτό και επέτρεψε να χωρίζεις την γυναίκα σου και να παίρνεις άλλη, ενώ από την αρχή δεν το νομοθέτησε αυτό (τι να κάνει και ο Θεός με μάς ;).  

Τι λοιπόν η Γραφή μάχεται τον εαυτό της ; Μακριά τέτοια σκέψη. Αλλά, ανάλογα με τις περιστάσεις τα ρυθμίζει όλα προς το συμφέρον του ανθρώπου, διορθώνοντας την αδυναμία κάθε γενιάς (λέει ο π. Ευάγγελος Παπανικολάου ότι στην ιεραποστολή στο Καμερούν η Εκκλησία ανέχεται το να έχουν οι άντρες πολλές γυναίκες ελπίζοντας ότι μετά κάποιες γενιές θα μπορέσουν εκεί να το ξεπεράσουν αυτό. Γι αυτό λέει ακούτε συνεχώς για πολλές βαπτίσεις που γίνονται στην Αφρική, αλλά σπάνια ν’ ακούσετε για γάμο).

… το ότι έχει και Υιό, το προανέφεραν οι προφήτες στα βιβλία, και ούτε στο είπαν ξεκάθαρα για να μη βλάψουν την αδυναμία σου, ούτε στο απέκρυψαν, για να σου δώσουν την ευκαιρία μετά απ’ αυτά να συνέλθεις, και να έλθεις στα δόγματα της αληθείας (στο σημείο αυτό ο Χρυσόστομος παραθέτει πολλά επιχειρήματα για να δείξει στους Ιουδαίους ότι με το να μην αποδέχονται τον Χριστό ως Υιό του Θεού υποβαθμίζουν την Παλαιά Διαθήκη στην οποία λένε ότι πιστεύουν) … αυτά τα λέω όχι για να δημιουργήσω διαμάχη μεταξύ της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης, μακριά από μάς, αλλά επειδή θέλω ν’ αποστομώσω την αχαριστία των Ιουδαίων … απ’ αυτά που λέει στην συνέχεια (ο ψαλμός) είναι ολοφάνερο σ’ αυτούς που έχουν μυαλό ότι δεν αναφέρεται σε άνθρωπο όταν λέει «είπε ο Κύριος στον Κύριο, κάθισε στα δεξιά μου».

Αυτά που λέω προς τους Ιουδαίους είναι και απάντηση προς τον Παύλο Σαμοσατέα (ένας αιρετικός), αλλά αυτόν επί πλέον θα τον ρωτήσουμε : γιατί λέει «ἐκ γαστρὸς πρὸ ἑωσφόρου ἐγέννησά σε» ; … ποιόν λοιπόν σκοπό έχει η συμμετοχή στον ίδιο θρόνο ; Διότι εδώ φαίνεται η ισοτιμία του Υιού με τον Πατέρα και είναι ικανό να αποστομώσει αυτούς που φρονούν τα ίδια με τον Άρειο … ο Απόστολος Παύλος ερμηνεύει με την σύνεση που ταιριάζει σ’ αυτόν πως (ο Υιός) έγινε ιερεύς κατά την τάξη Μελχισεδέκ και δίνει καίριο κτύπημα και στον Μαρκίωνα και στον Μανιχαίο και σε όλους που πάσχουν από την ίδια ασθένεια (δηλαδή ασθένεια και μάλιστα ανίατη είναι οι αιρέσεις γι αυτό μακριά από αιρετικούς. Στην Χριστιανική Φοιτητική Δράση κάμναμε κι αυτή την χαζομάρα, εκεί που μοίραζαν τα φυλλάδιά τους οι Ιεχωβάδες στεκόμασταν με σταυρούς δίπλα τους για να τους αναγκάσουμε να φύγουν). 

Είδες «το ομότιμον» ; Όπου υπάρχει θρόνος είναι σύμβολο βασιλείας, όπου ο θρόνος είναι ένας υπάρχει ισοτιμία της αυτής βασιλείας … αυτό δηλώνει η κοινωνία της εκ δεξιών καθέδρας (ότι ο Υιός είναι ομότιμος και ίσος με τον Πατέρα). «ἕως ἂν θῶ τοὺς ἐχθρούς σου ὑποπόδιον τῶν ποδῶν σου». Παρόμοια με αυτά λέει και ο Παύλος στις επιστολές του … το «έως» δεν δηλώνει χρονικό όριο επειδή σε πολλά σημεία λέγεται ότι η βασιλεία του δεν θα έχει τέλος. Βλέπεις ότι δεν πρέπει να προσέχουμε απλώς τις λέξεις, αλλά να προχωρούμε στην βαθύτερη σημασία τους ; (θυμάμαι ένας συμφοιτητής μου που ήταν και Ιεροψάλτης, πόσο είχε κολλήσει στην φράση της Γραφής ότι ο Ιωσήφ δεν είχε συζυγικές σχέσεις με την Παναγία «έως» που γέννησε τον Χριστό και ισχυριζόταν ο ταλαίπωρος ότι αφού λέει «έως» άρα είχαν σχέσεις μετά) … όταν λοιπόν ακούς ότι ο Πατέρας υπέταξε μη θεωρήσεις τον Υιό έξω από το κατόρθωμα … διότι κοινά είναι τα κατορθώματα, όπως και όλα τα έργα είναι κοινά.

«ράβδον δυνάμεως ἐξαποστελεῖ σοι Κύριος ἐκ Σιών». Ράβδο εννοεί γενικά την δύναμη και αναφέρει την Σιών (Ιερουσαλήμ) επειδή εκεί έγιναν όλα τα κατορθώματα (του Θεού) … η ράβδος άλλοτε είναι τιμωρητική και ευεργετική, άλλοτε παρακλητική και σύμβολο βασιλείας … την δύναμη εδώ ονόμασε ράβδο, με την οποία οι μαθητές διέτρεχαν την οικουμένη διορθώνοντες τα ήθη, και οδηγούντες την ανθρώπινη φύση από την άλογη κακία στην λογική … δεν θα έσφαλε κανείς αν ονόμαζε ράβδο δυνάμεως και τον σταυρό.

«καὶ κατακυρίευε ἐν μέσῳ τῶν ἐχθρῶν σου». Αυτό είναι απόδειξη της λαμπρής νίκης, το ότι έστησαν τα θυσιαστήριά τους (τις Εκκλησίες) ανάμεσα στους εχθρούς τους, το ότι ήσαν σαν πρόβατα ανάμεσα στα θηρία και αρνιά ανάμεσα στους λύκους … δεν είπε «νίκα» αλλά «κυρίευε» για να δείξει ότι το τρόπαιο δεν προερχόταν από την δύναμή τους αλλά η κυριαρχία ήταν αποτέλεσμα θείας διαταγής. Έτσι κυριαρχούσαν οι Απόστολοι, επειδή είχαν τον Χριστό μαζί τους.

Δεν είχαν (οι Απόστολοι) τόση δύναμη μόνο πάνω στους πιστούς αλλά και επί των απίστων … οι βασιλείς και οι άρχοντες ήθελαν να κρατούν τους ανθρώπους στην ασέβεια και τους διέταζαν να λατρεύουν τους δαίμονες, ενώ οι Απόστολοι τα αντίθετα και το δικό τους θέλημα γινόταν … οι άρχοντες αυτή την εξουσία πάνω στους πολλούς, αν δεν τους βοηθούσαν οι νόμοι (που οι ίδιοι ψηφίζουν) και το ότι ζουν στις πόλεις (και όχι στην ύπαιθρο), πολλές φορές μαζί με την εξουσία έχαναν και την ζωή τους … οι άρχοντες εξουσίαζαν τα σώματα των ανθρώπων, ενώ οι Απόστολοι τις ψυχές τους

(λέει ο π. Ευάγγελος Παπανικολάου ίσως στο έγκλημα των Τεμπών να είναι πιο σωστή η θέση των Πλακιάδων από την θέση της κ. Καρυστιανού, να μην διώξουμε τους ενόχους τώρα που έχουν την εξουσία κι έτσι παντού τους αθωώνουν, αλλά μόλις φύγουν από την εξουσία. Βλέπετε στην Ελληνική Δημοκρατία επαληθεύονται συνεχώς τα λόγια του μεγάλου Στέλιου Καζαντζίδη :  «Ο νόμος προσπερνάει τους επωνύμους / Στους δρόμους κυνηγάει τους ανωνύμους»).