Ο φεμινισμός του Χριστού

 

Ο π. Νικόλαος Λουδοβίκος μίλησε στον Ιερό Ναό αγίου Δημητρίου στην Αθήνα στα πλαίσια των «Δημήτρια 2025» με θέμα «Ο φεμινισμός του Χριστού». Επειδή νομίζω ότι ο π. Νικόλαος είναι από τους καλύτερους δασκάλους της Ορθόδοξης Εκκλησίας αλλά τον καταλαβαίνεις καλύτερα αν διαβάζεις τι είπε, πληκτρολόγησα την ομιλία του.

Διαβάζοντας τα Ευαγγέλια ανακαλύπτουμε ότι ο Χριστός δεν φοβάται την γυναίκα. Υπάρχει κανένας που να μην φοβάται τις γυναίκες ; Οι αρχαίοι φιλόσοφοι κατ’ αρχήν, όλοι τρέμουν τις γυναίκες. Ο Ηράκλειτος ούτε από μακριά να δει γυναίκα, του θύμιζε την αλογία, «ο λόγος είναι μέσα στα πράγματα, η γυναίκα όμως έχει αλογία». Ο Πλάτων δόξα τω θεώ έλεγε που είμαι Έλληνας και όχι βάρβαρος, άντρας και όχι γυναίκα, ελεύθερος και όχι δούλος. Οι Πυθαγόρειοι είναι οι μόνοι που δέχονται γυναίκες στις κοινότητές τους, διότι απαγορεύουν τις σχέσεις μεταξύ αντρών και γυναικών. Είναι όντα (οι Πυθαγόρειοι) που έχουν δραπετεύσει από την καθημερινότητα και την πραγματικότητα των σχέσεων. Οι Νεοπλατωνικοί, εκεί είναι η συμφορά η μεγάλη. Ο Πλωτίνος έλεγε, η ανθρώπινη ψυχή έχει δυο μέρη, το πρώτο μέρος είναι ο νους. Το άλλο είναι το μιαρό μέρος, το βρωμερό μέρος γιατί ακουμπά στο σώμα, οι επιθυμίες και τα συναισθήματα. Αυτά τα έχουν οι γυναίκες. Συνεπώς, αγαμία και άγιος ο Θεός.

Όλοι οι φιλόσοφοι πρέπει οπωσδήποτε να έχουν απόλυτη αποχή. Είναι φιλοσοφικός φόβος αυτός. Οι περισσότεροι φιλόσοφοι είναι άγαμοι. Μόνο στα νεότερα χρόνια παντρεύονται. Τι είναι αυτό που δημιουργεί αυτό τον φόβο ; είναι το χάος, το συναίσθημα που έχει η γυναίκα. Να το πούμε με άλλα λόγια, την ανάγκη για βαθιά κοινωνία που έχει. Το κοριτσάκι μέσα στους πρώτους 3 μήνες της ζωής του αυξάνει 400 % την ικανότητά του ν’ ανιχνεύει βλέμματα και να επικοινωνεί. Το αγόρι μόνο 20 %. Ο Χρυσόστομος είναι μια μοναδική περίπτωση που λέει στον άντρα «να λες λόγια αγάπης στην γυναίκα σου». Όπως και ο Γέροντας Ιωσήφ ο Βατοπαιδινός που λέει «μόλις παντρευτείτε καταργείται το όνομά της και την φωνάζεις πλέον αγάπη μου». Αυτές είναι συμβουλές από ανθρώπους που έχουν ξεπεράσει πράγματα και δεν φοβούνται να το πούνε.

Αυτά είναι θεολογικές θέσεις κι αν δεν προσέξουμε μπορεί να μας δημιουργήσουν πρόβλημα. Ποιο πρόβλημα ; το πρόβλημα που έλυσε ο Χριστός, το πως έρχεται κανείς σε επαφή με μια γυναίκα. Λέει ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής : «Στην αρχή η Γραφή λέει ότι έφτιαξε τον άνθρωπο ο Θεός. Σε δεύτερη φάση λέει ότι τον έκανε άντρα και γυναίκα. Στην τρίτη φάση λέει ότι δεν υπάρχει άντρας και γυναίκα». Πως λέει θα προοδεύσεις πνευματικά ; με την ενάρετη και απαθέστατη σχέση με τις γυναίκες, ώστε να υπάρχει μόνο ο άνθρωπος, χωρίς να διαιρείται σε άντρα και γυναίκα (αναφέρονται στα Συναξάρια περιπτώσεις μεγάλων αγίων που δεν έβλεπαν γυναίκα, αλλά έβλεπαν μόνο άνθρωπο).

Ναι αλλά, ποια είναι η απαθέστατη σχέση ; Και εδώ έχει ένα κενό το πράγμα, διότι ξέρετε κάτι, ο μοναχός δεν μπορεί να τα πει όλα, επειδή πρέπει να φυλάξει τον εαυτό του. Όσο πιο πολύ πρέπει να φυλάξει τον εαυτό του, τόσο δυσκολεύεται να διανύσει αυτή την απόσταση που εμείς την διανύουμε καθημερινά, μέσα σε μια πραγματική σχέση ενός άντρα με μια γυναίκα, η οποία εξελίσσεται ψυχικά, σωματικά, και προχωρεί είτε με ευτυχή τρόπο, είτε με ατυχή τρόπο, η με συνδυασμό και των δυο όπως συμβαίνει σχεδόν πάντοτε.

Και αυτό το οποίο θα βγει ως εξαγόμενο τελικά θα περάσει μέσα από μια διαδικασία όπου συμβαίνουν πράγματα, που ένας μοναχός δεν πρέπει να τα φαντάζεται, ούτε να τα σκέφτεται, γιατί υπάρχει περίπτωση να του αρέσουν (προφανώς ο π. Νικόλαος εννοεί το σεξ μέσα στον γάμο). Και μετά τι θα κάνει ; έχει υποσχεθεί παρθενία. Αυτά τα έγραψε νέος ο άγιος Μάξιμος. Έχει σημασία αυτό. Στην ωριμότητά τους οι άγιοι Παΐσιος και Πορφύριος δεν δίσταζαν να μπουν και σε λεπτομέρειες. Όταν μας περιέγραφε ο άγιος Πορφύριος τα καλά της σεξουαλικής ζωής μέναμε με το στόμα ανοικτό. Δεν είχε φόβο πλέον. Είχε διανύσει το διάστημα, είχε περάσει σε καταστάσεις όπου πλέον δεν φοβόταν.

Θα δείτε και από τον τρόπο του Χριστού. Όλη η κατασκευή της γυναίκας του γίνεται πολύ σεβαστή και αποτελεί κατ’ εξοχήν τον τρόπο που φέρεται στις γυναίκες. Για παράδειγμα δεν επιτιμά ποτέ γυναίκα. Ποτέ στα Ευαγγέλια. Τους μαθητές τους βρίζει, δεν καταλαβαίνετε τίποτα, τους Γραμματείς τους Φαρισαίους, έρχονται οι πόρνες, οι μοιχαλίδες, τίποτα, μόνο αγάπες και φιλιά, τίποτα, τίποτα. Πέφτει η πόρνη στα πόδια του, τίποτα κανένας έλεγχος, μόνο συγχωρούνται οι αμαρτίες της επειδή αγάπησε πολύ. Αν τ’ άκουγε αυτό ο Πλωτίνος, θάπαιρνε το όπλο και θα τον τουφέκιζε. Τι θα πει, αγάπησε πολύ ; δηλαδή, έχει σημασία αυτά που διαθέτει η γυναίκα να τα θεωρήσουμε χαρίσματα ;

Η απάντηση του Χριστού είναι ναι. Η απάντηση όλων των φιλοσόφων είναι όχι. Η απάντηση πολλών αγωνιστών που όμως δεν έχουν ωριμάσει ακόμα, επίσης είναι όχι. Ο άλλος ασκητής ούτε την μάνα του δεν πήγαινε να δει, μη τον πάρει αγκαλιά η μάνα του και τον φέρει σ’ επαφή μ’ έναν κόσμο που προσπαθεί ν’ αποκοπεί. Το ότι προσπαθεί ν’ αποκοπεί είναι μαρτύριο, είναι μεγαλείο, δεν το περιφρονούμε. Αν όμως τα κάνει αυτά ένας έγγαμος θα τρελαθεί κι αυτός και η γυναίκα του (έλεγε ο άγιος Πορφύριος όταν αντρόγυνα κάμνουν αποχή χωρίς να έχουν προοδεύσει πνευματικά, αρχίζουν να διαφωνούν σε όλα χωρίς να καταλαβαίνουν γιατί).

Ο Χριστός λοιπόν όχι μόνο δεν επιτιμά την γυναίκα αλλά και της αποκαλύπτεται τζάμπα. Της αφήνεται, της παραδίδεται. Στους μαθητές όχι. Ένας θα με προδώσει, εσύ θα με αρνηθείς, δεν κάθεται στην αγκαλιά κανενός. Στην γυναίκα παραδίδεται. Πρώτη παράδοση στην Παναγία. Πάνε στον γάμο της Κανά μαζί, μάνα και γιός. Και ξαφνικά δεν υπάρχει κρασί. Και γίνεται αυτό το συγκλονιστικό. Του λέει «δεν έχουν κρασί, κάνε θαύμα». Δηλαδή η Παναγία τα γνωρίζει όλα, επειδή της έχει αποκαλυφθεί. Οι μαθητές δεν γνωρίζουν τίποτα, ούτε και στην συνέχεια γνωρίζουν και η Παναγία τα ξέρει όλα γι αυτό και δεν μιλάει. Θα ήταν ιλιγγιώδες το να μιλήσει.

Και η συνέχεια είναι ακόμα πιο φοβερή. Ενώ την επιπλήττει ο Χριστός αυτή ούτε που δίνει σημασία. «Κάντε ότι σας πει» λέει στους υπηρέτες. Κι αυτός σκύβει το κεφάλι και κάμνει υπακοή κι αρχίζει το μυστήριο της Οικονομίας. Άντε βάλε τον Πλάτωνα να το αναλύσει αυτό. Θα έλεγε ότι είναι τρελός. Υπακοή στην μάνα του ; Τι μεγαλείο έχει η Παναγία. Το Ευαγγέλιο χρειαζόταν να γραφεί για όλους εμάς, όχι για την Παναγία. Η Παναγία τα γνωρίζει όλα. Αλλά κοιτάξτε και τον τρόπο του Χριστού.

Το θέμα μου είναι «ο φεμινισμός του Χριστού». Γι αυτό και αρχίζω με την μάνα του. Το πρώτο θύμα μας, των αγοριών, είναι η μάνα μας. Αγωνιούν οι μάνες για τ’ αγόρια τους, κι αυτά πέρα βρέχει. Εδώ ο Χριστός της τα έχει πει όλα, της τα έχει φανερώσει όλα και παίρνει κι ευλογία για το πότε να ξεκινήσει το έργο της Οικονομίας. Το μεγαλύτερο πράγμα που έγινε ποτέ στην γη.

Άντε να πάμε στην Σαμαρείτιδα. Εδώ έχει πολύ πλάκα η ιστορία. Γιατί είναι απίστευτα ρεαλιστική. Η Σαμαρείτιδα, ένα υπέροχο, ανυπότακτο, ερωτικό πλάσμα. Δεν κάνει τίποτα άλλο, όλο έρωτες και περιπέτειες. Είναι πανέξυπνη … ξέρετε τι σημαίνει να είχε 5 άντρες και να τους έσκασε ; Εκείνη την εποχή έτσι γινόταν το διαζύγιο. Της έδιναν «βιβλίον αποστασίου» και δρόμο. Βρήκε έναν 6^ο κι αυτός βέβαια φυλασσόταν να μην την παντρευτεί και πάθει τα ίδια, προφανώς η φήμη της ήταν χειρίστη.

Καταφθάνει στο πηγάδι και βλέπει έναν ωραιότατο άντρα, ο Χριστός ήταν ωραιότατος και ταυτόχρονα πολύ επιβλητικός και σοβαρός και χαριτωμένος. Έτσι έγιναν τα πράγματα, μη σας φαίνεται παράξενο. «Δώσε μου να πιω νερό» αυτό εκείνη την εποχή σήμαινε να τα φτιάξουμε, έτσι νομίζει αυτή. Ο Χριστός είναι φοβερός σαν άνθρωπος, είναι καταπληκτικός και ταυτόχρονα είναι θεοπρεπής. Στην άρνησή της λέει «αν ήξερες ποιος είμαι θα μου ζητούσες εγώ να σου δώσω νερό που θα σε έκανε να μην ξαναδιψάσεις ποτέ». Τώρα νομίζοντας ότι την δουλεύει, τον δουλεύει και αυτή. «Γιατί ποιος είσαι ; μήπως είσαι ανώτερος από τον Ιακώβ που μας έδωσε το πηγάδι αυτό ;»

Και ξαφνικά ο Χριστός γίνεται ο προφήτης χωρίς όμως να την απορρίπτει, συνεχίζει το παιχνίδι μέχρι τέλους «πήγαινε φώναξε τον άντρα σου». «Δεν έχω άντρα», «σωστά το είπες, αφού είχες 5 άντρες κι αυτός που έχεις τώρα δεν είναι άντρας σου, αλήθεια είναι αυτό που είπες». Η γυναίκα ζαλίζεται, κρατιέται, είναι συγκλονιστικό αυτό και ξαφνικά είναι μπροστά της ο προφήτης. Αυτό είναι το μεγαλείο του Χριστού, ότι ξεγεννάει από μια τέτοια γυναίκα, μια φοβερή θεολόγο στην συνέχεια. Γιατί ξέρει ότι οι θετικές δυνάμεις της ψυχής και οι αρνητικές δυνάμεις είναι οι ίδιες. Με την ίδια δύναμη που σκοτώνει κανείς, με την ίδια δύναμη γίνεται θυσία για τον άλλο.

Το θέμα είναι ότι ο Χριστός δεν φοβάται να διανύσει αυτή την απόσταση. Αν ήταν εδώ ένας ασκητής θάλεγε «τέτοια γυναίκα που είναι, δρόμο να φύγω». Το οποίο είναι μαρτύριο, μη ζητάτε περισσότερα. Είναι τεράστιο αυτό. Αλλά ο Χριστός διανύει αυτό τον δρόμο μαζί της και μιλάει την γλώσσα της στο επίπεδό της. Δεν την φοβάται, ούτε φοβάται αυτό που φοβήθηκαν πολλοί φιλόσοφοι στην γυναίκα, την ειρωνεία. Η γυναίκα είναι η παρουσία του χάους δηλαδή της ειρωνείας, και οι φιλόσοφοι είχαν πρόβλημα, δεν ήξεραν πως να μπουν σ’ αυτό το χάος και να το δούνε όπως ο Χριστός, δηλαδή «να γεννήσει αυτό το χάος ένα αστέρι» τα λόγια είναι του Νίτσε.

Δεν είναι εύκολο. Μόνο για τους φιλοσόφους ; οι ψυχολόγοι ; Ο Φρόυντ έλεγε «δεν μπόρεσα ποτέ να καταλάβω τι θέλει η γυναίκα». Η αιτία είναι ότι η γυναίκα τα πάει πιο καλά με το ασυνείδητό της από τον άντρα. Είναι λιγότερο συγκρουσιακό όν, ας το πούμε έτσι. Απλά, είναι πιο φυσιολογική. Αφήνει πιο πολύ χώρο ανάμεσα στον εαυτό και στα επιδιωκόμενα σχέδια, στην προβολή του εαυτού, στην φαντασιακή διάσταση που αποκαλούμε εγώ. Εμείς (οι άντρες) στην πραγματικότητα υποφέρουμε από τις εσωτερικές συγκρούσεις που ζούμε και δεν θέλουμε να τις αποδεχθούμε κι αυτό τον αρρωσταίνει στο τέλος τον άνθρωπο (το βλέπω κι εγώ ότι οι γυναίκες είναι πιο προσγειωμένες, πιο κοντά στην πραγματικότητα).   

Και βέβαια από εκεί και πέρα, έχουμε την θαυμάσια μεταβολή «Κύριε βλέπω ότι είσαι προφήτης». Και μετά η γυναίκα θέτει στον Χριστό θεολογικές απορίες. Ποιος μπορούσε να φανταστεί αυτό το υπόβαθρο που υπήρχε μέσα σ’ αυτή την γυναίκα ; Δεν της λέει ο Χριστός «φτιάξε την ζωή σου πρώτα και μετά έλα να κουβεντιάσουμε». Η παιδαγωγική του Χριστού είναι το άνοιγμα. Αυτό το κάνει και στους άντρες. Τι λέει στον Πέτρο ; «Με αγαπάς ; βόσκε τα πρόβατά μου». Άνοιγμα προς τα εμπρός. Δεν του λέει «αφού με αρνήθηκες θα πας στους Ιουδαίους να τους πεις ότι έκανες λάθος, για να βεβαιωθώ ότι με αγαπάς». Δεν το κάνει, «βόσκε τα πρόβατά μου. Είσαι ανάξιος αλλά εγώ σου εμπιστεύομαι χωράφι για δουλειά».

Ο άσωτος, όλοι μας ασωτεύουμε, είμαστε φίλαυτοι δηλαδή. Γυρίζει ο άσωτος στο σπίτι και θάλεγε κανείς ότι πρέπει να τον δοκιμάσει πρώτα. «Θα κάτσεις 6 μήνες, να μου δουλεύεις σαν εργάτης και μετά θα δούμε τι θα κάνουμε». Ενώ ο Πατέρας τι είπε ; «Φορέστε του την στολή την πρώτη, βάλτε του το δακτυλίδι …». Αυτά είναι αντιδράσεις Θεού. Είμαστε υπερβολικά ανασφαλείς για να φανταστούμε τέτοιες αντιδράσεις για λογαριασμό μας. Έχω έναν που τον απάτησε η γυναίκα του και ψάχνει τι δοκιμασία θα της κάνει για να δει αν τον αγαπάει.

Κανένας δεν σεβάστηκε την ανθρώπινη ατέλεια, την ανθρώπινη αντίφαση, το ανθρώπινο συναίσθημα και την ανθρώπινη επιθυμία τόσο όσο ο Χριστός. Ιλιγγιωδώς πολύ. Αυτά αν τα δει κανείς από ψυχολογικής άποψης, είναι συγκλονιστικά προχωρημένα, πάρα πολύ προχωρημένες καταστάσεις, δεν μπορούμε να τα κάνουμε εμείς αυτά. Αυτή είναι η τεράστια, η απαθής αγάπη που έχει ο Θεός για τον άνθρωπο. Απαθής σημαίνει δεν επενδύει ναρκισσιστικά στον άνθρωπο ο Θεός. Εμείς επενδύουμε ναρκισσιστικά στον άλλο. Και σας έχω πει, η χειρότερη κουβέντα που μπορείς ν’ ακούσεις από τον άλλο είναι το «σ’ αγαπώ». Αυτό σημαίνει ότι έχω επενδύσει τα πάντα πάνω σου. Αλλοίμονό σου πως θα σταθείς, πως θ’ αναπνέεις, πως θα κουνιέσαι, γιατί αλλιώς εγώ θ’ αποτύχω, θα πεθάνω.

Αγάπη είναι αυτό ; Είναι όπως λέει το τραγούδι «αρένα μου θυμίζει το άγγιγμά σου» κι αυτό είναι. Αλλά αγάπη σαν κι αυτήν για την οποία μιλάμε, δεν είναι. Και είναι πολύ σημαντικό αυτό να το καταλάβουμε, για να ξέρουμε με ποιον έχουμε να κάνουμε όταν μιλάμε για τον Χριστό. Ο Χριστός είναι τόσο πολύ φυσικό όν που είναι αφύσικο. Και αυτό κάνει τους αγίους να τον αγαπήσουν. Γι αυτό ένας μεγάλος σαν τον Καβάσιλα, φτάνει να πει «τι είναι ο Χριστός ; η κατάλυση των ανθρωπίνων ερώτων». Δεν προλαβαίνεις να κάνει κάτι στραβό και είναι εκεί, κυλάει μαζί σου στην κατηφόρα. Βγαίνει από την ουσία του.

Κάποτε είχα ρωτήσει τον άγιο Παΐσιο, τι είναι προσευχή ; και περίμενα να μου δώσει απάντηση με υψηλά νοήματα.  Και μου λέει «έχεις δει κανένα μωρό να παίζει με τον μπαμπά του ; κάτι παρόμοιο είναι η προσευχή». Γιατί αν πλησιάζεις τον Θεό, τα χάνεις μ’ αυτό που είναι. Δεν είναι αυτό που νομίζουμε. Ο Χριστός είναι ένα τεράστιο ναι, αλλά πολύ μεγάλο ναι. Σήμερα πρέπει να μιλήσουμε για την αγάπη του Θεού, επειδή οι άνθρωποι πλέον δεν έχουν δυνάμεις. Τα έχουμε κάνει όλα και τα έχουμε πάθει όλα. Δεν αντέχουμε σήμερα άλλο κρύψιμο της αλήθειας αυτής.

Στην σχέση μας με τον Θεό εμείς δίνουμε σχεδόν τίποτα, και παίρνουμε τον Θεό ολόκληρο. Ναι αλλά, δίνουμε την ελευθερία μας. Είπα την μαγική λέξη. Γιατί τα κάνει όλα αυτά ο Θεός ; γιατί είναι ένας μανιακός της ελευθερίας. Επειδή ο ίδιος είναι τελείως ελεύθερος, μας θέλει κι εμάς τελείως ελεύθερους. Έναν ελεύθερο άνθρωπο αν θες να τον βοηθήσεις τι θα του κάνεις ; μόνο να τον αγαπήσεις μπορείς. Τίποτα άλλο. Μπορείς να τον απειλήσεις ;

Έλεγε ο άγιος Πορφύριος σε Εξομολόγους «μην τους απειλείτε μωρέ, δεν είναι έτσι ο Χριστός, δεν βαστάει την κόλαση στα χέρια του». Δεν είναι λοιπόν έτσι το πράγμα. Η μαγική λέξη είναι «ελευθερία». Κι αν τυχόν αναρωτιέστε «γιατί ο Θεός δεν ακούει τις προσευχές μου, δεν μου δίνει φωτισμό και χάρη και δωρεές ;» η απάντηση είναι ότι ακόμα δεν είσαι εσωτερικά ελεύθερος. Είσαι δεμένος μ’ αυτά που θες να κάνεις. Οτιδήποτε σου δώσει θα το χρησιμοποιήσεις στην σκλαβιά αυτή. Ο Θεός δεν μπαίνει σε σκλαβιά όμως.

Μόνο αν είσαι τελείως ελεύθερος και πεις «εγώ δεν θέλω τίποτα από εσένα» τότε αρχίζει και δίνει. Όχι να το πεις, να το εννοείς. Επειδή διαφορετικά παύει να λειτουργεί ως σχέση, αλλά είναι εξάρτηση. Ο Θεός δεν μας θέλει εξαρτημένους, και δυστυχώς πολλοί πιστοί είναι εξαρτημένοι. Κι αν όχι απ’ ευθείας, είναι μέσω του Εξομολόγου. Οι πιο πολλοί θέλουν ν’ αγκαλιάσουν τον Εξομολόγο, την Εκκλησία, τον Χριστό και αν βουλιάξουν όλοι μαζί. Είναι ένα είδος φοβερού ναρκισσισμού, αλλά κρυμμένου. Φανταστείτε, ο Χριστός δεν θέλει κανέναν εξαρτημένο απ’ αυτόν και κάποιοι Εξομολόγοι τους θέλουν όλους εξαρτημένους απ’ αυτούς και να βουλιάζουν όλοι μαζί. Η δουλειά είναι να δούμε αυτό το μεγαλειωδώς ελεύθερο πρόσωπο, το οποίο απολύτως ελεύθερα αγαπάει και αγαπάει απεριόριστα, ακριβώς επειδή είναι τελείως ελεύθερος.

Αλλά ας γυρίσουμε στις γυναίκες. Μου κάνει μεγάλη εντύπωση ότι ο Χριστός δέχεται το συναίσθημα και την επιθυμία του ανθρώπου, όσο και την λογική του. Για αυτό δέχεται την γυναίκα απόλυτα. Και στους άντρες λέει, με την γυναίκα ξεκινάς να μιλάς με τον τρόπο που είναι αυτή φτιαγμένη. Τότε μετά την πτώση είπε ο Θεός στην γυναίκα αυτή την φοβερή κουβέντα που επαληθεύεται συνέχεια «προς τον άντρα η αποστροφή σου κι αυτός σε κατακυριεύσει». Όπως λέει το Κοράνι, «τέλειο» εγχειρίδιο, παύει η γυναίκα ν’ αποτελεί πρόβλημα αφού την εξουσιάζει πλήρως, κι αν δεν ακούει πέφτει ξύλο.

Όμως έτσι χάνουμε τον τεράστιο πλούτο της γυναίκας. Εγώ χαίρομαι πολύ την άνοδο της γυναίκας κι έχει βοηθήσει πολύ και ο χριστιανισμός σ’ αυτό. Πραγματικά έχει βοηθήσει επειδή ο Χριστός την γυναίκα την είδε εντελώς θετικά. Την είδε ως ένα χαρισματούχο πλάσμα. Τόσο πολύ χαρισματούχο, ώστε της αποκαλύπτεται πλήρως, στην Παναγία και σε ποια άλλη ; Την Μαρία την Μαγδαληνή που της έβγαλε 7 δαιμόνια. Δεν κατάλαβα, της έβγαλες 7 δαιμόνια και της αποκαλύπτεσαι ; πρώτη βλέπει τον αναστάντα.

Που είναι η κοινωνική ηθική του Χριστού ; πουθενά. Ωρυόντουσαν οι Φαρισαίοι. Τι είναι αυτά, πόρνες και τελώνες, αμ εκείνη η μοιχαλίδα ; Είναι μοιχαλίδα και καταλαβαίνει γιατί είναι μοιχαλίδα, καταλαβαίνει τι τράβηξε απ’ τον άντρα της κι έγινε μοιχαλίδα. Και στέκεται εκεί ο Χριστός και γράφει στην γη. Και ξέρετε τι γράφει ; τα ονόματα των γυναικών με τις οποίες είχαν πάει αυτοί που βαστούσαν τις πέτρες. Κι ένας ένας έβλεπε το όνομα της δικιάς του κι έφευγε. Είναι φοβερό. Κι όταν φεύγουν όλοι θα περιμέναμε να πει ο Χριστός «για να τα πούμε τώρα οι δυο μας, ξέρεις αυτό που έκανες …». Το μόνο όμως που λέει είναι «σε καταδίκασε κανένας ;». Λέει «όχι». «Ούτε εγώ σε καταδικάζω». Μας τρελαίνει αυτό. «Πήγαινε και μην το ξανακάνεις. Υπάρχουν κι άλλοι τρόποι να βρεις ανάπαυση». Πνευματικοί τρόποι, αυτή τα κατάλαβε όλα.

Αυτός είναι ο Χριστός, κι αν δεν ήταν αυτός δεν θα υπήρχε ούτε σήμερα η ανάμνησή του. Αλλά τέτοιος που είναι πως να τον ξεχάσουμε ; Πως ; και για να επιστρέψουμε στον άγιο Μάξιμο αποδέχεσαι ο άντρας αυτό που είναι η γυναίκα κι επικοινωνείς μ’ αυτό που είναι, δεν επικοινωνείς με κάτι που δεν είναι. Και μ’ αυτό το οποίο είναι εργάζεσαι. Δεν μπορεί ο άντρας να θεωρείται ότι είναι ο Παΐσιος, ούτε η σύζυγος ότι είναι η οσία Συγκλητική. Τι να κάνουμε ;  το σημαντικό είναι, έλεγε ο άγιος Πορφύριος, να τους βλέπεις σαν να θέλουν πάρα πολύ να γίνουν τέτοιοι και να το βοηθάς αυτό. Φοβερή κουβέντα. Είναι εκ του αγίου Πνεύματος. Φτάνουμε τότε και καταλαβαίνουμε ότι είμαστε ένα.

Τόλεγε και ο Ντοστογιέφσκι αυτό. Το πρόβλημα με τον δυτικό φεμινισμό είναι ότι είναι εξαιρετικά επιθετικός με καταστροφικές συνέπειες. Σκέτη τρέλα. Γι αυτό φταίνε και οι άντρες και οι γυναίκες.  Έλεγε λοιπόν ο Ντοστογιέφσκι  ότι φτάνουμε τότε στην συναίσθηση ότι είμαστε ένα, ένας άνθρωπος, ένα όν, και το ζευγάρι που το καταλαβαίνει αυτό, αρχίζει να ζει την βασιλεία του Θεού από τώρα. Πάλι λόγια του αγίου Πορφυρίου, αληθινά.

Ερχόντουσαν εκεί στον άγιο Πορφύριο ταλαιπωρημένα αντρόγυνα με προκαταλήψεις, από θρησκευτικές οργανώσεις, και του έλεγαν «δεν μπορεί η γυναίκα μου ν’ ακολουθήσει τον δρόμο του Χριστού». Τους κοιτούσε καλά καλά ο άγιος και τους έλεγε «εσύ ξέρεις ποιος είναι ο δρόμος του Χριστού ; εσύ τον έχεις περπατήσει αυτόν τον δρόμο ; ». Κι αν έλεγε ναι, του θύμιζε τις βρωμιές που έκανε στην ζωή του και κατέρρεε ο άλλος. Γιατί αν ακολουθήσει κανείς τον δρόμο του Χριστού, δεν υπάρχουν αντίπαλοι. Κανένας αντίπαλος. Οι αντίπαλοι υπάρχουν από την στιγμή που αρνούμαι τον δρόμο αυτό.

Φοβερή κουβέντα. Απαλλάσσεσαι με μιας, δεν υπάρχουν εχθροί, απίστευτο πράγμα. Κι αν κάποιος επιμένει να είναι εχθρός, του λες, άντε δος μου από μια σε κάθε μάγουλο να δω τι θα καταλάβεις και καταρρέει κι αυτός. Είναι η απίστευτη θετικότητα και βλέπετε και ο Απόστολος Παύλος όταν μιλάει για τον γάμο λέει, κάνε στην γυναίκα ότι έκανε ο Χριστός στην Εκκλησία. Πες της ένα τεράστιο ναι και μέσα στο τεράστιο ναι θα βρει αυτή τον τρόπο της, τον ρυθμό της, και θα σου πει κι αυτή ναι, πρέπει να σου πει κι αυτή ναι, θα σου πει κι αυτή κάποια στιγμή ναι.

Είναι εσχατολογικό το πρωτείο του άντρα. Και τότε φτάνουμε στον άγιο Μάξιμο, καταλαβαίνουμε ότι είμαστε ένα, και στην βασιλεία του Θεού ενώ θα υπάρχουν φύλα, δεν θα υπάρχει σεξουαλικότητα, δεν θα υπάρχει λόγος να υπάρχει. Αφού θα έχει εκπληρωθεί ο σκοπός της, να γίνουν το αντρόγυνο ένα. Και από την ζωή αυτή ακόμα κάποια αντρόγυνα το πετυχαίνουν (έλεγε σε μια άλλη ομιλία ο π. Νικόλαος, μέσα στον γάμο δεν κάμνουμε εγκράτεια για να γίνουμε άγιοι, επειδή είμαστε άγιοι κάμνουμε εγκράτεια).