«Γεύση» από την σοφία του Χρυσοστόμου (Τόμος 5ος - Μέρος 16)

 

 

Διαβάζοντας εδώ και λίγο καιρό απ’ ευθείας τις ομιλίες του Χρυσοστόμου από τους τόμους της σειράς Έλληνες Πατέρες της Εκκλησίας (ΕΠΕ) σημείωνα τα λόγια που μιλούσαν ιδιαίτερα στην καρδιά μου. Μου πέρασε όμως η σκέψη να κάνω και άλλους μετόχους σ’ αυτόν τον θησαυρό της σοφίας, κι έτσι θα τα παρουσιάζω λίγα κάθε φορά. Εγώ σημείωνα μόνο το αρχαίο κείμενο, εδώ όμως θα έχω μόνο την ερμηνεία παρουσιάζοντας όσο μπορώ καλύτερα αυτά που νομίζω ότι εννοεί ο άγιος (στις παρενθέσεις οι επεξηγήσεις και τα σχόλια είναι δικά μου).  

Αυτό δε κάμνει (ο Θεός), ώστε αυτοί που απιστούν σ’ εκείνα από αυτά να πάρουν την απόδειξη (δηλαδή κάθε τρόπο χρησιμοποιεί ο Θεός για να μας τραβήξει στην αλήθεια). Γνωρίζει ξεκάθαρα (ο ψαλμωδός) ότι όλα τα ανθρώπινα είναι πιο αδύνατα και από την σκιά, και ότι τίποτα δεν είναι τόσο οικείο προς εμάς όσο η αρετή (δηλαδή η κακία είναι ξένη προς την φύση μας), και όλα τα άλλα είναι σαν πεταμένα φύλλα μακριά μας.

 Όπου και να πάμε μόνο την αρετή παίρνουμε μαζί μας, και από όλα τα υπόλοιπα τίποτα (είδατε κάποιον που πέθανε να πήρε μαζί του εξοχικά, πολυτελή αυτοκίνητα, φουσκωμένους τραπεζικούς λογαριασμούς, όμορφες γυναίκες κλπ ; Καμιά φορά σκέφτομαι, πως να νοιώθουν οι πάμπλουτοι όταν έρχεται η ώρα όλα να τ’ αφήσουν ;). Λοιπόν, πραγματικά δικό μας είναι μόνο η αρετή, όλα τα άλλα είναι έξω από εμάς.

Όταν βρίσκεσαι σε μεγάλη δυσκολία, όλες τις άλλες βοήθειες (τις ανθρώπινες) δεν μπορείς να τις βρεις εύκολα και γρήγορα, αλλά μπορεί και να εμποδίζονται να σε βοηθήσουν. (Οι ανθρώπινες βοήθειες) εμποδίζονται και από τον χρόνο και από τον τόπο και από μύριες περιστάσεις, ενώ η βοήθεια του Θεού είναι συνεχώς δίπλα σου, αρκεί να την ζητήσεις με τον κατάλληλο τρόπο (δεν παρακαλούμε την Παναγία στις παρακλήσεις «μη καταπιστεύσεις με ανθρωπίνη προστασία Παναγία Δέσποινα»).

Επειδή η άνεση από την νίκη (στους εχθρούς) πήρε (φούσκωσε) το μυαλό του βασιλιά Εζεκία, του έστειλε (ο Θεός) την αρρώστια για να διορθωθεί.

Επειδή (η θλίψη) είναι μητέρα της φιλοσοφίας και από τον θάνατο γλιτώνει τον άνθρωπο, και τραβάει την βοήθεια του Θεού … Αν λοιπόν θέλεις να απολαμβάνεις την συμμαχία του Θεού, ποτέ να μην προδίδεις (παρατάς) ότι θα μπορούσες να κάνεις (παρακαλώ να εύχεστε για μένα επειδή συνεχώς προδίδω).

Αυτός που είναι απαλλαγμένος από τα ανθρώπινα και έχει κρεμάσει τον εαυτό του στην άνωθεν ελπίδα (στον Θεό), όχι μόνο πολύ γρήγορα θα απαλλαγεί από τα βάσανα, αλλά και ούτε μέσα στα βάσανα ανησυχεί και ταράζεται, επειδή έχει άγκυρα εκείνη την ελπίδα (όπως λέει και το όμορφο ποίημα του Ιωάννη Πολέμη : Μη φοβηθείς αυτόν που στήριξε / στην πίστη πάνω την ελπίδα / τον είδα στη ζωή να μάχεται / μα πάντα ανίκητο τον είδα).

Αν και θα μπορούσε ο Θεός να μην αφήσει να έρθουν τα βάσανα στη ζωή μας, τα αφήνει, για να αγωνιστούμε δυνατότερα, έτσι αν και θα μπορούσε μόλις έρθουν (τα βάσανα) να τα σταματήσει, δεν το κάμνει και το αναβάλλει για αργότερα, για να σε έχει σε αγωνιστική εγρήγορση και να γυμνάζει την ελπίδα σου (προς αυτόν) και να σε κάνει να τον επιθυμείς περισσότερο, και ούτε επιτρέπει συνεχώς να είσαι σε θλίψεις για να μην αποκάμεις, ούτε εντελώς τις παίρνει για να μη πέσεις στην αδιαφορία (άρα αν οι Έλληνες τα ζούσαμε αυτά δεν θα άφηνε ο Θεός τους Πολιτικούς να φέρουν σ’ αυτή την κατάντια την Χώρα).

Αυτός που ποθεί τον Θεό, αφού βγάλει από την ψυχή του όλα τα εμπόδια, έρχεται προς εκείνο που ποθεί (ο άγιος Παΐσιος πολλούς τους έστελνε να εξομολογηθούν πρώτα και ύστερα μιλούσε μαζί τους).

Ενώ στα βιοτικά ακόμα και να ποθείς πράγματα δεν σημαίνει ότι θα τα έχεις οπωσδήποτε (όσοι ποθούν πολλά χρήματα σημαίνει ότι οπωσδήποτε θα τ’ αποκτήσουν ; ), στα πνευματικά όμως δεν είναι έτσι, αλλά οπωσδήποτε θα αποκτήσεις αυτά που ποθείς (αν ειλικρινά τα ποθείς και όχι με μισή καρδιά όπως κάμνουμε συχνά εμείς).

Η οικία (το σπίτι μας) γι αυτό ονομάστηκε «οικία» από εμάς, επειδή νοιώθουμε οικειότητα προς αυτήν (μαθαίνουμε και την γλώσσα μας από τον Χρυσόστομο). Και όταν λέγει θα «οικήσει» ο Θεός μέσα μας, δεν εννοεί ότι θα περιοριστεί ο Θεός μέσα μας, αλλά θα μας φέρεται σαν οικείους του.

Θέλει (ο Δαβίδ) να είναι κήρυκας των ευεργεσιών του Θεού και ποτέ να μην κρύβει τις ευεργεσίες του (άρα επιτρέψτε μου κι εμένα να γίνω όπως ο Δαβίδ κήρυκας μιας μεγάλης ευεργεσίας του Θεού :  Το 1988 που παντρευτήκαμε με την γυναίκα μου για 2 χρόνια δεν μπορούσαμε να κάνουμε παιδί οπότε απευθυνθήκαμε στους ειδικούς. Βρέθηκε ότι δεν ωρίμαζε ωοθυλάκιο ώστε να γίνει ωορρηξία και να απελευθερωθεί ωάριο για να γονιμοποιηθεί. Οπότε μας ξεκίνησαν οι γιατροί θεραπεία με πανάκριβες ορμόνες και ευτυχώς κάλυπτε την δαπάνη το ΙΚΑ. Ορμόνες για ωρίμανση του ωοθυλακίου και τις κατάλληλες μέρες άλλες ορμόνες για να προκληθεί ωορρηξία. Την ωρίμανση του ωοθυλακίου την παρακολουθούσε με υπέρηχο ένας ειδικός γιατρός σε μεγάλο Διαγνωστικό Κέντρο. Στους πρώτους δυο κύκλους είδε ο γιατρός στον υπέρηχο ότι δεν καταφέραμε τίποτα. Στον τρίτο κύκλο φορούσε η γυναίκα μου στην μέση της μια κορδέλα που την είχαν αφήσει στην Ιερά Μονή Βατοπαιδίου του Αγίου Όρους 40 μέρες πάνω στην Ζώνη της Παναγίας που φυλάσσεται στο Μοναστήρι. Ενώ και αυτή την φορά μας έλεγε ο γιατρός ότι έβλεπε στον υπέρηχο ότι δεν θα γίνει τίποτα, η γυναίκα μου έμεινε έγκυος).

Αυτό (δεν σημείωσα ποιο) είναι δείγμα της άπειρης πρόνοιας (του Θεού), της εκτεταμένης φροντίδας του. Αν δεν τιμωρεί αμέσως (ο Θεός) μην απορείς, επειδή δίνει αφορμές μετάνοιας στους αμαρτωλούς … Αυτοί ακούονται κυρίως όταν προσεύχονται, αυτοί που έχουν ταπεινή και συντετριμμένη καρδιά.

 Ώστε από φλεγμονή (της αμαρτίας) πρέπει οπωσδήποτε να είναι απαλλαγμένος αυτός που προσεύχεται (όταν τον άγιο Παΐσιο στην Μονή του Στομίου τον πολέμησε η αμαρτία της επιθυμίας της γυναίκας, δεν μπορούσε να την πολεμήσει με την προσευχή, αλλά έφυγε τρέχοντας προς το δάσος λέγοντας «καλύτερα να με φάνε οι αρκούδες»).

«Γεύση» από την σοφία του Χρυσοστόμου (Τόμος 5ος - Μέρος 15)

 

 

Διαβάζοντας εδώ και λίγο καιρό απ’ ευθείας τις ομιλίες του Χρυσοστόμου από τους τόμους της σειράς Έλληνες Πατέρες της Εκκλησίας (ΕΠΕ) σημείωνα τα λόγια που μιλούσαν ιδιαίτερα στην καρδιά μου. Μου πέρασε όμως η σκέψη να κάνω και άλλους μετόχους σ’ αυτόν τον θησαυρό της σοφίας, κι έτσι θα τα παρουσιάζω λίγα κάθε φορά. Εγώ σημείωνα μόνο το αρχαίο κείμενο, εδώ όμως θα έχω μόνο την ερμηνεία παρουσιάζοντας όσο μπορώ καλύτερα αυτά που νομίζω ότι εννοεί ο άγιος (στις παρενθέσεις οι επεξηγήσεις και τα σχόλια είναι δικά μου).  

Το παιδί για να τραφεί πρέπει να έλθει στην θηλή της γυναίκας, η γη όμως με τους μαστούς της (τα ποτάμια) που κατεβαίνουν από ψηλά τρέφει τα πάντα (τις καλλιέργειες).

(Στις ιστορίες που θα λες για τα θαυμάσια του Θεού) για ένα δέντρο μόνο να περιγράψεις το σχήμα του, την ανάγκη, τον καρπό, τα φύλλα, τον ρόλο του καιρού, και όλα τα υπόλοιπα, γίνεται μια μεγάλη διήγηση.

Μ’ αυτά λοιπόν ν’ ασχολείσαι (με τις ιστορίες για τα θαυμάσια του Θεού και όχι με γυναίκες που σκότωσαν παιδιά), σ’ αυτά θα βρεις μεγάλη ευχαρίστηση, σ’ αυτά υπάρχει το κέρδος, σ’ αυτά υπάρχει ανέκφραστη σοφία (βέβαια κάποιοι θέλουν ν’ ασχολούμαστε συνεχώς με την κακία).

Αυτός που ευχαριστιέται όπως πρέπει με τα του Θεού, βγάζει από μέσα του την επιθυμία για γήινες ευχαριστήσεις … Αυτό είναι κυρίως ευχαρίστηση (με τα του Θεού), όλα τ’ άλλα μόνο το όνομα της ευχαρίστησης έχουν, άλλα όχι ευχαρίστηση (στις πολυήμερες εκδρομές πηγαίνουμε τους μαθητές σε Club για να ευχαριστηθούν !).

Αυτή (νομίζω η ηδονή με τα του Θεού) μεταρσιώνει τον άνθρωπο, απαλλάσσει την ψυχή από το σώμα (γίνεται ανάλαφρη), μας δίνει φτερά να πετάμε, μας κάνει ανώτερους από τα βιοτικά, μας απαλλάσσει από την κακία. Επειδή αυτοί που επιθυμούν τα άλλα (τα του κόσμου) γρήγορα και είτε θέλουν είτε όχι θα τα στερηθούν, είτε επειδή θα χαθούν είτε επειδή θα μαραθούν, ενώ αυτός ο έρωτας είναι άπειρος …

 (για παράδειγμα, πόσο γρήγορα μαραίνεται η ομορφιά της γυναίκας ! Την πρώτη χρονιά που εργάστηκα ως εκπαιδευτικός, επειδή το Λύκειο ήταν μακριά, πηγαίναμε με μια συνάδελφο με το αυτοκίνητο. Αυτή ήταν ελεύθερη, εγώ παντρεμένος. Ομολογώ ότι ένοιωθα ερωτική έλξη από την ομορφιά της. Εννοείται δεν της είπα τίποτα. Την συνάντησα μετά από 20 χρόνια και δεν μπορούσα να την γνωρίσω. Είχε εξαφανιστεί όλη εκείνη η ομορφιά και η ελκυστικότητα. Μέσα μόνο σε 20 χρόνια !).

Αν και δεν βλέπουν εκείνους (τους αγαπημένους) με τα τραγούδια παρηγορούν τον εαυτό τους (γι αυτό και είχε τόση αποδοχή από τους μετανάστες ο Στέλιος Καζαντζίδης, επειδή τους παρηγορούσαν τα τραγούδια του). Έτσι λοιπόν και ο προφήτης (ο Δαβίδ) κάμνει … Όπως αυτοί που αγαπούν, συνεχώς τα ονόματα των αγαπημένων έχουν στο στόμα τους …

Γι αυτό συνεχώς αυτού το όνομα (του Θεού) αναφέρει (στον ψαλμό). Γιατί έτσι κάμνουν αυτοί που αγαπούν ... Αν τα βέλη που στέλνει ο διάβολος βρίσκουν την ψυχή κοιμισμένη και αποχαυνωμένη διεισδύουν βαθιά (μέσα στην ψυχή), αν όμως την βρίσκουν σκληρή και ισχυρή, φεύγουν άπρακτα χωρίς να της προξενήσουν κανένα κακό (δυστυχώς εγώ από μικρό παιδί αφήνω τα βέλη του να με τραυματίζουν. Να εύχεστε μήπως και συνέλθω).

Αλλά δεν ήταν έτσι αυτός (δεν θυμάμαι ποιον εννοεί). Αλλά και όταν περνάει καλά είναι σε προσοχή και εγρήγορση (η ψυχή του).

Βλέπε πάλι την φιλοσοφία του άντρα (του Δαβίδ), πως αυτός δεν πολεμάει τους εχθρούς, αλλά παραχωρεί την κρίση στον Θεό («μη εαυτούς εκδικούντες» λέει ο Απόστολος Παύλος) … «Ο κρίνων δικαιοσύνην», αυτό λέγεται για τον Θεό, ενώ για τους ανθρώπους δεν μπορεί να ειπωθεί (η ανθρώπινη δικαιοσύνη είτε από άγνοια είτε από αμέλεια συχνά είναι άδικη).

Έτσι πολεμούσε ο δίκαιος, έτσι νικούσε τους αντιπάλους, όχι με όπλα και δόρατα, αλλά με την δύναμη του Θεού … Και αυτό είναι της πρόνοιας του Θεού ώστε βλέποντας τις συμφορές άλλων, οι άλλοι να γίνονται καλύτεροι.

Προκαλεί (ο ψαλμός) τον φόβο του Θεού ώστε για δύο λόγους να τον τρέμουν, και για το μέγεθος της δόξας του, και για την μικρότητα της ανθρώπινης φύσης, και επειδή ο Θεός πάντα «είναι», και επειδή για πάντα υπερβολικά τιμωρεί («καὶ μὴ φοβηθῆτε ἀπὸ τῶν ἀποκτεννόντων τὸ σῶμα, τὴν δὲ ψυχὴν μὴ δυναμένων ἀποκτεῖναι· φοβήθητε δὲ μᾶλλον τὸν δυνάμενον καὶ ψυχὴν καὶ σῶμα ἀπολέσαι ἐν γεέννῃ» Ματθ.10,28).

Εδώ (στον ψαλμό) γίνεται λόγος για την γυναίκα, ώστε να απολαμβάνεις την γυναίκα σου με σωφροσύνη, και την ονομάζει (την γυναίκα) πηγή και ελάφι, επειδή είναι καθαρή η συνουσία μέσα στον γάμο (σ’ αυτό ο Θεός να μας ελεήσει τους παντρεμένους).

«Απώλετο το μνημόσυνον αυτού μετ’ ήχου». Επειδή η συμφορά αυτών που σταύρωσαν τον Χριστό (των Εβραίων) έγινε ολοφάνερη σε όλο τον κόσμο.

Πολλά και τώρα εργάζεται (η πρόνοια του Θεού), ώστε να μη νομίσουν οι αναίσθητοι ότι (όλα είναι στην τύχη και) δεν υπάρχει πρόνοια για τα όντα … η παρούσα ζωή είναι στάδιο και αγώνας και παλαίσματα (πόσο αστείοι είμαστε επειδή γράφουμε στα σχολικά βιβλία βιολογίας ότι είναι σίγουρο πως εμείς και όλα τα ζώα προήλθαμε από τον ίδιο πρόγονο. Πάντως εγώ λέω σε σκυλιά και σε γάτες «ρε σεις, το ξέρετε ότι έχουμε κοινό πρόγονο ;». Τα καημένα με κοιτάνε παράξενα, σαν να λένε, τρελός είσαι ;).

  Εδώ (σ’ αυτή την ζωή) υπάρχει ανοχή και μακροθυμία (από τον Θεό), ώστε με την μετάνοια να εξαλείψουμε τις αμαρτίες μας, αλλά δεν θα υπάρχει αυτό εκεί (στην άλλη ζωή). Όσο ακόμα ζούμε σ’ αυτή την ζωή, μπορούμε να ενεργήσουμε για να ξεφύγουμε τις αιώνιες τιμωρίες, αν όμως φύγουμε (πεθάνουμε), ανώφελα θα κλαίμε.

(πολύ μου αρέσουν τα λόγια που βάζει ο υμνωδός στο στόμα της πόρνης την Μεγάλη Τρίτη, η οποία ζητάει ν’ αγοράσει το πανάκριβο μύρο : «δος μοι το μύρον, ίνα αλείψω καγώ τον εξαλείψαντά μου πάσας τας αμαρτίας»). 

«Γεύση» από την σοφία του Χρυσοστόμου (Τόμος 5ος - Μέρος 14)

 

 

Διαβάζοντας εδώ και λίγο καιρό απ’ ευθείας τις ομιλίες του Χρυσοστόμου από τους τόμους της σειράς Έλληνες Πατέρες της Εκκλησίας (ΕΠΕ) σημείωνα τα λόγια που μιλούσαν ιδιαίτερα στην καρδιά μου. Μου πέρασε όμως η σκέψη να κάνω και άλλους μετόχους σ’ αυτόν τον θησαυρό της σοφίας, κι έτσι θα τα παρουσιάζω λίγα κάθε φορά. Εγώ σημείωνα μόνο το αρχαίο κείμενο, εδώ όμως θα έχω μόνο την ερμηνεία παρουσιάζοντας όσο μπορώ καλύτερα αυτά που νομίζω ότι εννοεί ο άγιος (στις παρενθέσεις οι επεξηγήσεις και τα σχόλια είναι δικά μου).  

(αφού ο ψαλμός ασχολήθηκε με πνευματικά) τώρα πλέον ασχολείται με τα αισθητά τα οποία είναι πιο κατανοητά για τους παχύτερους (στον νου) … Αν και αφαίρεσε (ο Θεός) λίγη από την εξουσία του ανθρώπου (πάνω στην φύση) και αυτό από την φροντίδα του για τον άνθρωπο το έκανε … Αλλά όσα (από τα ζώα) ήταν κατάλληλα για την τροφή και την εργασία του ανθρώπου, τ’ άφησε να τον υπακούν, τα άγρια ζώα όμως όχι, για να του θυμίζουν με τον φόβο τους, την παλιά αμαρτία, του προπάτορα Αδάμ (στον Παράδεισο όλα τα ζώα ήταν ήμερα).

Ότι είναι ο ιμάντας για το παιδί (ο ιμάντας που τον βλέπει και φοβάται επειδή μ’ αυτόν το δέρνεις), το ίδιο είναι και τα άγρια ζώα για τους ανθρώπους … Επειδή είναι για αγώνες η παρούσα ζωή, και οι ανέσεις και το αργόσχολο καταστρέφουν τους περισσότερους ανθρώπους, γι αυτό και την εργασία και τον κόπο ανέμιξε (ο Θεός) ώστε σαν με χαλινάρια να τιμωρείται το φουσκωμένο μυαλό (η αλαζονεία).

Από τα μερικά όλα τα υπαινίχθηκε (ο ψαλμός) και άφησε στους φιλομαθείς να τα καταλάβουν μόνοι τους («δίδου σοφώ αφορμήν και σοφώτερος έσται») … Σ΄ αυτά λοιπόν και εμείς να μένουμε συνεχώς, λέγοντας τα ίδια, θαυμάζοντες αυτού την φροντίδα (του Θεού), γεμάτοι από έκπληξη για την σοφία, την φιλανθρωπία, από την πρόνοιά του για εμάς (επειδή όμως αυτό δεν το θέλουν κάποιοι, φροντίζουν συνεχώς η προσοχή μας να είναι σε κάποια οθόνη).

Αν κάποιος είναι βοηθός στο να γίνει ένα έργο, το έργο δεν θεωρείται ότι το έκανε αυτός αλλά εκείνος που είχε την ευθύνη (δεν λέει κανείς ευχαριστώ στην νοσοκόμα που βοηθούσε τον γιατρό, αλλά στον γιατρό που τον χειρούργησε). 

Αν τον Υιό τον ονομάσεις Πατέρα είσαι σε πλήρη σύγχυση (άρα πόσο βασικό είναι το Τριαδικό δόγμα). Ακόμα και σοφό να πεις (τον Θεό), και αγαθό και αυτά ότι τα έχει σε άπειρο βαθμό, δεν είπες τίποτα άξιο για εκείνη την ουσία, αλλά πρέπει με λέξεις που ταιριάζουν να μιλάς για τον Θεό (δυστυχώς εμείς συχνά μιλάμε για τον Θεό πολύ επιπόλαια).

Αυτά όλα που σας είπα και ακόμα πολύ περισσότερα διδάσκει ο θησαυρός που βρίσκεται στον ψαλμό αυτούς που προσέχουν με ακρίβεια ώστε διατηρώντας την ακρίβεια των δογμάτων, να δείξουμε αντάξιο με αυτά τρόπο ζωής (εδώ είναι τα δύσκολα, στην εφαρμογή αυτών στη ζωή μας).

Δεν έκανε όλους τους ψαλμούς μικρούς, ούτε όλους μεγάλους, αλλά υπάρχει ποικιλία, ώστε με τους μεγάλους να διώχνει την τεμπελιά μας, και με τους μικρούς να μας ξεκουράζει από τον κόπο … Αυτό είναι κυρίως γνώρισμα ευχάριστης, φιλόσοφης ψυχής, το να ευχαριστεί (τον Θεό) και για τα δυσάρεστα, το να τον δοξάζει για όλα, όχι μόνο για τις ευεργεσίες, αλλά και για τις τιμωρίες (ο ίδιος ο Χρυσόστομος ξεψύχησε από τις ταλαιπωρίες στον δρόμο την τρίτη φορά που πήγαινε εξορία, λέγοντας «δόξα τω Θεώ πάντων ένεκεν, δηλαδή ας είναι δοξασμένος ο Θεός για όλα»).   

Γι αυτή την ευχαριστία πολλά άλλα αγαθά μας δίνει ο Θεός και τότε (παλιά) και τώρα, ώστε ούτε χαμπάρι δεν θα παίρνουμε από τα δυσάρεστα.

Όταν χάσεις χρήματα και ευχαριστήσεις (τον Θεό), δεν θα σε στενοχωρήσει τόσο η ζημιά που έπαθες, όσο θα σε χαροποιήσει η ευχαριστία … αυτό κάμνει το νου φιλόσοφο, αυτό μας κάμνει να έχουμε σωστή κρίση για την παρούσα ζωή.

Έτσι και οι τρελοί δεν φοβούνται τα πραγματικά επικίνδυνα, αλλά πολλές φορές φοβούνται αυτά που δεν υπάρχουν και αποφεύγουν τις σκιές. Μ’ αυτούς μοιάζουν κι αυτοί που φοβούνται μήπως χάσουν χρήματα … και επειδή είναι γεμάτοι από φιλαργυρία δεν αισθάνονται την μπόχα (της αγάπης των χρημάτων), αν δε γλιτώσουν από την φιλαργυρία τότε θα την αισθανθούν. (Την μέρα που έπεσε η Κωνσταντινούπολη το 1453 τους πλούσιους που δεν έδωσαν τα χρήματά τους στον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο για να ενισχύσει την άμυνα, ο Μωάμεθ τους έσφαξε).

Όπως αυτός που αγαπάει άσχημη γυναίκα, αν συνεχώς είναι μαζί της, συνεχώς την επιθυμεί, αν όμως για λίγο φύγει μακριά της , σιγά σιγά σβήνει το πάθος (κι αυτό είναι το μυστικό να ξεπεράσουμε μια δυσκολία μας, μια μέρα να την ξεπεράσουμε, δυο μέρες, τρεις … και σιγά σιγά θ’ απορούμε και οι ίδιοι μας πως είχαμε τέτοια δυσκολία. Ίσως γι αυτό έλεγε ο άγιος Πορφύριος : «Αν πάρεις μια καλή απόφαση μην την πεις γιατί θα το ακούσει το αντίθετο πνεύμα και θα αντιδράσει». Μερικοί που παίρνουν την απόφαση να κόψουν το κάπνισμα, οι καημένοι το λένε σε όλους). 

Έχεις σπίτι που δεν το χρειάζεσαι ; Χάρισέ το σ’ αυτούς που το έχουν ανάγκη, και μη σκέφτεσαι ότι χάνεις το σπίτι, αλλά ότι μάλλον τώρα γίνεται πραγματικά δικό σου (πως τα λέει έτσι ο Χρυσόστομος ; Εμείς να μην εκμεταλλευτούμε αυτούς που έχουν ανάγκη, και πολύ μας είναι. Τόσο άρρωστοι πνευματικά φτάσαμε να είμαστε).

Γι αυτό σε προτρέπω, αφού απαλλαγείς από εκείνες τις πολιορκίες (σ’ αυτά που είναι κολλημένος ο καθένας μας), μ’ αυτές τις ιστορίες ν’ ασχολείσαι (του Θεού) και να διηγείσαι τα θαυμάσια του Θεού που γίνονται κάθε μέρα … Πόσο τρελοί είμαστε, όταν τόσα έχουμε να διηγηθούμε (για τα θαυμάσια του Θεού), με τα οποία και ευχαρίστηση και όφελος φέρνουν στην ψυχή, ν’ ασχολούμαστε με τον βόρβορο, τις πλεονεξίες και τις αρπαγές ; (άρα σύμφωνα με τον Χρυσόστομο είμαστε τρελοί που ασχολούμαστε με τις ειδήσεις της τηλεόρασης).       

«Γεύση» από την σοφία του Χρυσοστόμου (Τόμος 5ος - Μέρος 13)

 

 

Διαβάζοντας εδώ και λίγο καιρό απ’ ευθείας τις ομιλίες του Χρυσοστόμου από τους τόμους της σειράς Έλληνες Πατέρες της Εκκλησίας (ΕΠΕ) σημείωνα τα λόγια που μιλούσαν ιδιαίτερα στην καρδιά μου. Μου πέρασε όμως η σκέψη να κάνω και άλλους μετόχους σ’ αυτόν τον θησαυρό της σοφίας, κι έτσι θα τα παρουσιάζω λίγα κάθε φορά. Εγώ σημείωνα μόνο το αρχαίο κείμενο, εδώ όμως θα έχω μόνο την ερμηνεία παρουσιάζοντας όσο μπορώ καλύτερα αυτά που νομίζω ότι εννοεί ο άγιος (στις παρενθέσεις οι επεξηγήσεις και τα σχόλια είναι δικά μου).  

Αν ρωτήσεις την αιτία για τον διασκορπισμό τους (των Εβραίων σε όλο τον κόσμο το 70 μΧ), δεν θα βρεις καμιά άλλη αιτία, αλλά μόνο το ότι σταύρωσαν τον Χριστό.

Επειδή αν ήταν πλάνος και αντίθεος (ο Χριστός), και ενώ δεν ήταν Θεός παρίστανε τον Θεό, και έπαιρνε για τον εαυτό του την λατρεία προς τον Πατέρα, έπρεπε εσείς (οι Εβραίοι) να ευδοκιμήσετε περισσότερο και από τον Φινεές και τον Σαμουήλ και από όλους, εσείς που τον τιμωρήσατε (τον Χριστό) γι αυτή του την ασέβεια.

Αυτά που υποφέρετε τώρα (οι Εβραίοι) δεν ταιριάζουν σ’ αυτούς που εξολοθρεύουν τους εχθρούς του Θεού, αλλά τους φίλους του (άρα μήπως είχατε λάθος όταν κατηγορούσατε τον Χριστό ότι εβλασφήμησε ;).

Αν κάνατε καλά που σταυρώσατε τον Χριστό γιατί τώρα που έχετε μικρότερα αμαρτήματα και περισσότερη σωφροσύνη, τιμωρηθήκατε τόσο αυστηρά ; (ενώ στα χρόνια της Παλαιάς Διαθήκης που κάμνατε μεγάλα αμαρτήματα σας τιμωρούσε ο Θεός λιγότερο αυστηρά ;). Δεν είναι φανερό ακόμα και στους ανόητους, ότι επειδή το αμάρτημα που κάνατε τώρα (η σταύρωση του Χριστού) είναι πολύ βαρύτερο από εκείνα ; … Και σκλαβιά και αιχμαλωσία και η στέρηση από όλα σας βρήκε (αφού διασκορπισθήκατε σε όλο τον κόσμο), και το χειρότερο απ’ όλα σας εγκατέλειψε ο Θεός (μου έκανε εντύπωση, τον προηγούμενο αιώνα δεν μισούσαν τους Εβραίους μόνο οι Γερμανοί του Χίτλερ, αλλά τους μισούσαν σχεδόν όλοι οι λαοί !).  

Γι αυτό όταν έσφαζε τους υιούς του ο Ισραήλ (που τα θυσίαζε στους ειδωλολατρικούς θεούς) απολάμβανε πάλι φιλανθρωπία (από τον Θεό), όταν όμως (έσφαξε) τον Υιό του Θεού και Δεσπότη (σταύρωσε τον Χριστό) βρήκε ασυγχώρητη τιμωρία.

Αν δεν ήταν υπερβολικά μεγαλύτερο το αμάρτημα το εναντίον του Χριστού από όλα τα άλλα, και ήταν και κατόρθωμα δικό σας, όπως λέτε, γιατί τότε ο Θεός γι αυτό σας το κατόρθωμα σας τιμωρεί, ενώ για τ’ άλλα τα αμαρτήματα σας συγχωρούσε ; Αυτό όχι ο Θεός αλλά ούτε και άνθρωπος που έχει λίγο μυαλό δεν θα το έκαμνε (προφανώς οι Εβραίοι ακόμα και στην εποχή του Χρυσοστόμου καυχιόντουσαν ότι καλά έκαναν που σταύρωσαν τον Χριστό, γι αυτό και ο Πατήρ λέει τόσα για να τους αποδείξει το αντίθετο).

Όταν αυτοί είναι διεστραμμένοι και γεμάτοι από κάθε κακία (νομίζω οι Εβραίοι), πως τολμάνε και μας διδάσκουν ; (και εμείς αφήσαμε τον οποιοδήποτε στην τηλεόραση και το διαδίκτυο να διδάσκει τα παιδιά μας. Μετά σιγά μην κάθονται ν’ ακούν εμάς τους εκπαιδευτικούς).

(στον ψαλμό) Επειδή δεν συμπεριφερόντουσαν σαν άνθρωποι προς τις γυναίκες των άλλων, γι αυτό την μανία τους (θηλυμανία) την ονόμασε χρεμετισμό (τα άλογα χρεμετίζουν, όχι οι άνθρωποι).

Γι αυτό σας έστειλε (ο Θεός) να μας κάμνετε τους δασκάλους και να μας διδάξετε πορνεία και μοιχεία, ότι πρέπει πατέρας και γιός να έχουν την ίδια γυναίκα ; (νομίζω αναφέρεται στους Εβραίους).

Εσείς (οι Εβραίοι) οι οποίοι κάθε μέρα ακούγατε τους Προφήτες και ποτέ δεν γινόσασταν καλύτεροι, τώρα κάμνετε τον δάσκαλο στους άλλους ;

Αυτό πάντα σας κατέστρεφε, το ότι δεν θέλετε να μάθετε ούτε για ποια αμαρτία τα τραβάτε όλα (επειδή σταύρωσαν τον Χριστό)… Και τον Ναό έλυσε (το σώμα του) για να σας απομακρύνει από την κακία σας ακόμα και χωρίς την θέλησή σας … Για να μη νομίσουν οι βάρβαροι ότι είμαι αδύναμος Θεός (στα χρόνια της Παλαιάς Διαθήκης) παρέβλεπα τα αμαρτήματά σας και σας έσωζα …Λίγο μετά την σταύρωση του Χριστού, βγήκαν οι Απόστολοι στο κήρυγμα.

(Μετά αναφέρθηκε ο Χρυσόστομος στο πόσο τρομερή ήταν η πολιορκία και η άλωση της Ιερουσαλήμ από τον Τίτο το 70 μΧ : Μητέρες έφαγαν τα παιδιά τους για να επιβιώσουν, κομμάτιαζαν οι Ρωμαίοι ακόμα και τους πεθαμένους, έκαιγαν τα πάντα, το αίμα είχε πλημυρίσει τα πάντα, όλη η οικουμένη γέμισε από τα Ιουδαϊκά κακά. Να συμπληρώσω κι εγώ, τότε οι Ρωμαίοι σταύρωσαν χιλιάδες Εβραίους και σταμάτησαν τις σταυρώσεις μόνο όταν δεν έβρισκαν άλλα ξύλα).

Για ποιο λόγο πάθατε (Εβραίοι) τόσα υπερβολικά κακά ; Δεν είναι φανερό, ότι επειδή τολμήσατε τέτοιο αμάρτημα ενάντια στον Δεσπότη και όχι ενάντια στους δούλους ; … η αιχμαλωσία σας αυτή (ο διασκορπισμός τους σε όλο τον κόσμο) ούτε τέλος έχει, η χώρα σας έμεινε έρημη, και κάθε μέρα πηγαίνετε προς το χειρότερο. Όλα αυτά να τα συλλογίζεστε (Εβραίοι) σε λεπτομέρεια και απ’ αυτά να καταλαβαίνετε κι άλλα («δίδου σοφώ αφορμήν και σοφώτερος έσται»).

Και πάντα ξοδεύει τα λόγια του (ο ψαλμός) σ’ αυτά που φαίνονται (στην φύση), και τα πάντα επιστρατεύει για την σωτηρία αυτών που τον ακούν. Επειδή οι ακροατές που έχουν παχύτητα (στον νου) καταλαβαίνουν (για τον Θεό) πιο εύκολα απ’ αυτά που φαίνονται παρά με τα αόρατα … (κι εγώ το ίδιο κάμνω επειδή) γι αυτά που φαίνονται (στην φύση) χρειάζεται μόνο να σας αποδείξω ότι τα έφτιαξε ο Θεός (και όχι ότι υπάρχουν αφού τα βλέπετε).

(λέει ο ψαλμός) «Τι έστιν άνθρωπος ;» αντί να πει «τίποτα δεν είναι, είναι κάτι ασήμαντο» … όλα λοιπόν αυτά (που έγιναν για τον άνθρωπο) αναλογιζόμενος (ο ψαλμωδός) λέει «πόσο σπουδαίος είναι ο άνθρωπος, ώστε τόσα ν’ αξιωθεί ;».

Επειδή αν κάποιος συνειδητοποιήσει πόσα έγιναν γι αυτόν (τον άνθρωπο) και γίνονται, και πόσα θ’ απολαύσει μετά απ’ αυτά (στην αιωνιότητα), θα κυριευθεί από φρίκη, και τότε θα καταλάβει καλά, πόσο αυτό το ζώο (ο άνθρωπος) είναι σημαντικό για τον Θεό … Η μεγαλύτερη δόξα και η τιμή (για τον άνθρωπο) είναι αυτά που γίνονται στην Καινή Διαθήκη.

Εμείς αν και πράξαμε μύρια κακά, πολύ περισσότερη τιμή απολαύσαμε (από τον Αδάμ) … Δεν είμαστε κληρονόμοι αγαθών πάνω στην γη, αλλά είμαστε κοινωνοί των ουρανίων αγαθών, και μέτοχοι του Χριστού και είμαστε προσκεκλημένοι σε κοινωνία με τον Μονογενή (φώναζε ο άγιος Πορφύριος όπως ο Απόστολος Παύλος : «Ζω δε ουκέτι εγώ, ζει δε εν εμοί Χριστός». Μακάρι να τα ζούσαμε κι εμείς αυτά).  

Πως το μυστήριο της εξομολόγησης έβλαψε την ζωή μου

 

 

Ο Γέροντας Γεώργιος Αλευράς στην τελευταία ομιλία του με θέμα : «Υπάρχουν και σήμερα Έλληνες Πατριώτες» είπε ότι ο διάβολος μας ωθεί στην εξομολόγηση για να μας γεμίζει ενοχές. Γι αυτό να λέμε, άσε θα πάω αργότερα για εξομολόγηση, άσε να μαζευτούν πιο πολλές αμαρτίες και πάω κλπ. Δηλαδή μ’ ένα αμέριμνο στυλ, με μια χαλαρότητα.

Και όμως, αυτά που είπε ο Γέροντας Γεώργιος με πρώτη ματιά έρχονται σε αντίθεση μ’ αυτά που διδάσκουν τ’ ασκητικά μας βιβλία, τα οποία λένε, τρέξε αμέσως στην εξομολόγηση, μη το αναβάλλεις καθόλου, συχνά στον Εξομολόγο και παρόμοια. Αυτά ακριβώς μας δίδασκαν και στην Χριστιανική Φοιτητική Δράση οι θεολόγοι της Θρησκευτικής οργάνωσης και εγώ φυσικά τα εφάρμοζα πιστά. Έτρεχα συνεχώς στον Εξομολόγο.

Θα πείτε δεν βλέπουμε κανένα πρόβλημα, εφάρμοζες αυτά που διδάσκει η Εκκλησία μας. Και εγώ έτσι νόμιζα. Ναι αλλά, δεν φαντάστηκα ότι θα γινόταν αυτό που είπε ο Γέροντας Γεώργιος. Ο διάβολος εκμεταλλευόταν αυτό το συνεχές πάνε έλα στον Εξομολόγο, για να με γεμίσει ενοχές. Το μυαλό μου γύριζε διαρκώς γύρω από τις αμαρτίες που έκαμνα, και μούλεγε ετοιμάσου να τις ξανακάνεις και να τρέξεις στον Εξομολόγο. Να μη σας πω, ότι όταν ήμουν νέος μου ψιθύριζε στο αυτί κάνε πάλι την αμαρτία, για να έχεις να πεις κάτι στην εξομολόγηση.  Δηλαδή το σωτήριο μυστήριο της Εκκλησίας κατάληξε να είναι μεγάλος βοηθός του διαβόλου !  

Ενώ οι συμφοιτητές μου έκαμναν ότι αμαρτίες ήθελαν και ήταν και χαρούμενοι, εγώ ήμουν ένας «αγωνιστής» κατσουφιασμένος. Αν είχα λίγο τσαγανό θα έλεγα, άντε στο καλό και η Πίστη σας και οι αμαρτίες σας, προτιμώ να είμαι χαρούμενος και ανάλαφρος όπως οι άλλοι. Καλύτερα έτσι να ζούσα, παρά με την «υποχρεωτική» εξομολόγηση. Μ’ αυτά τα «υποχρεωτικά» γίναμε ξενέρωτοι Χριστιανοί και φτάσαμε να γίνουμε το άχρηστο αλάτι που έλεγε ο Χριστός.

Η μεγάλη αγία Μαρία η Αιγυπτία 47 χρόνια μετανοούσε στην έρημο, και μόνο 1 φορά εξομολογήθηκε, πριν πεθάνει, στον άγιο Ζωσιμά. Εμάς μας βάζει ο Πονηρός τρεις την ώρα να τρέχουμε να εξομολογούμαστε, αλλά μας εμποδίζει ν’ αλλάξουμε τρόπο ζωής, δηλαδή να μετανοήσουμε. Επομένως τι τρέχουμε και λέμε ; Τα ίδια και τα ίδια, όχι επειδή πραγματικά πονάμε που λυπήσαμε τον Θεό, αλλά για να καθησυχάσουμε τον εαυτό μας, ότι πάμε καλά αφού εξομολογούμαστε.

Εδώ όμως παραμονεύει ένας κίνδυνος. Αφού συνέχεια τρέχουμε στον Εξομολόγο και μας συμβουλεύει, άρα μπορεί να μας μπει η ιδέα ότι αυτός έχει την ευθύνη της ζωής μας. Αφήστε που συνεχώς λέγεται «όταν κάμνουμε υπακοή ο Εξομολόγος θα δώσει λόγο στον Θεό για εμάς». Όλα τα έχουμε μπερδέψει και τα κάναμε όπως βολεύουν στην τεμπελιά μας.

Έχω βαρεθεί ν’ ακούω, να είστε εξομολογημένοι επειδή ξαφνικά μπορεί να σας βρει ο θάνατος και να χαθείτε. Και όλα αυτά με άγχος, με αγωνία, με κατσουφιά, με φόβο. Ωραίοι Χριστιανοί είμαστε. Μετά απορούμε που μας βλέπουν οι άλλοι και φεύγουν μακριά από την Εκκλησία για να μη γίνουν σαν κι εμάς.  

Πριν την περίοδο του κορονοϊού συμμετείχα σε Παιδαγωγικό Συνέδριο που γινόταν υπό την αιγίδα της Μητρόπολης  Θεσσαλονίκης και οργανωτής  ήταν ο «Μέγας Βασίλειος» (σύλλογος του «Σωτήρα»). Στο τέλος μας μοίρασαν μια εικονίτσα που έγραφε από πίσω : «Ο Χριστιανός είναι υποχρεωμένος να είναι χαρούμενος». Δυστυχώς με τέτοιες χαζομάρες έχασα τζάμπα εμπειρίες ζωής στα 10 χρόνια που ήμουν στην Χριστιανική Φοιτητική Δράση. Καλύτερα στο πεζοδρόμιο να κυκλοφορούσα, που λέει και ο Καζαντζίδης, παρά μ’ αυτές τις «υποχρεωτικές χαρές». Τουλάχιστον στο πεζοδρόμιο θα ήμουν αληθινός.

 Το ξέρετε ότι ακόμα και να πεθάνει ο άνθρωπος μπορεί να εξομολογηθεί ; Αποκλείεται λέτε. Και όμως ο άγιος Γέροντας Ευφραίμ της Αριζόνας έλεγε μια ιστορία : Μια γυναίκα αγαπούσε πολύ την Παναγία και κάθε μέρα διάβαζε τους Χαιρετισμούς της. Η γυναίκα είχε κάνει έκτρωση και από την ντροπή της δεν το είχε πει ποτέ στην εξομολόγηση. Πέθανε ξαφνικά και τα δαιμόνια, με τόσο μεγάλη αμαρτία ανεξομολόγητη, απαιτούσαν να πάρουν την ψυχή της. Αυτή όμως επικαλείτο την Παναγία που τόσο αγαπούσε, και η Παναγία μεσίτευσε στον Υιό της να την βοηθήσει.

Επειδή όμως «εν τω Άδη ουκ έστι μετάνοια», ο Χριστός επέτρεψε να επιστραφεί η ψυχή της στο σώμα για να εξομολογηθεί την αμαρτία. Η ταφή της είχε καθυστερήσει επειδή περίμεναν την αδελφή της από την Αυστραλία. Εκεί λοιπόν που την έκλαιγαν μέσα στο φέρετρο, άνοιξε τα μάτια και τρομοκρατήθηκαν όλοι. Και τους λέει : «ησυχάστε και φέρτε μου έναν παπά να εξομολογηθώ». Πράγματι, εξομολογήθηκε την αμαρτία και ξαναπέθανε. 

Λέει συχνά ο Γέροντας Γεώργιος, μια είναι η αμαρτία μας, ότι δεν τηρούμε την πρώτη εντολή : «ἀγαπήσεις Κύριον τὸν Θεόν σου ἐξ ὅλης τῆς καρδίας σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς διανοίας σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς ἰσχύος σου». Έτσι να εξομολογούμαστε, λέει ο ίδιος, «Πάτερ, ξέπεσα από την αγάπη μου στον Χριστό κι έκανα, αυτό κι αυτό κι αυτό». Μας τα σβήνει ο Θεός και η ζωή συνεχίζεται.

Έ όχι και να μας γεμίζει ενοχές ο παμπόνηρος, την ώρα που με τέτοιο Θεό που έχουμε πρέπει να είμαστε βασιλιάδες.   

«Γεύση» από την σοφία του Χρυσοστόμου (Τόμος 5ος - Μέρος 12)

 

 

Διαβάζοντας εδώ και λίγο καιρό απ’ ευθείας τις ομιλίες του Χρυσοστόμου από τους τόμους της σειράς Έλληνες Πατέρες της Εκκλησίας (ΕΠΕ) σημείωνα τα λόγια που μιλούσαν ιδιαίτερα στην καρδιά μου. Μου πέρασε όμως η σκέψη να κάνω και άλλους μετόχους σ’ αυτόν τον θησαυρό της σοφίας, κι έτσι θα τα παρουσιάζω λίγα κάθε φορά. Εγώ σημείωνα μόνο το αρχαίο κείμενο, εδώ όμως θα έχω μόνο την ερμηνεία παρουσιάζοντας όσο μπορώ καλύτερα αυτά που νομίζω ότι εννοεί ο άγιος (στις παρενθέσεις οι επεξηγήσεις και τα σχόλια είναι δικά μου).  

Ας φεύγουμε λοιπόν μακριά από τους πονηρούς. Είναι παράξενο να μη θέλετε να έχετε καρπούς από την καλλιέργειά σας με τις εντολές του Θεού, και προτιμάτε να έχετε πονηρούς καρπούς επιδιώκοντας τις σχέσεις με τους πονηρούς. Αν μεν αγαθούς ανθρώπους συναναστρέφεσαι, καλά θα είναι και τα έργα σου, αν όμως δεν προσέχεις και συναναστρέφεσαι πονηρούς, πολλή πνευματική αρρώστια θα κολλήσεις.

Και αυτό είναι της φιλανθρωπίας του Θεού, ώστε να πιάνονται στα δίκτυα τους αυτοί που τα ετοιμάζουν για άλλους, ώστε να μη μπορέσουν να τους βλάψουν (όπως λέει και ο λαός «όποιος σκάβει τον λάκκο του άλλου πέφτει ο ίδιος μέσα).

Όχι το να παθαίνεις κακά, αλλά το να κάμνεις κακά, αυτό είναι το πραγματικά κακό … ο Χριστός με την θέλησή του παρέδωσε τον εαυτό του να πάθει κακά (κι εμείς τρέμουμε μήπως μας τύχει κάτι κακό ! αν δεν πιστεύετε να σας περιγράψω πως τρέμουμε οι εκπαιδευτικοί την αξιολόγηση - θέατρο). Αυτό δείχνει μεγάλη δύναμη, αυτό καλλιεργεί την υπομονή, αυτό καθιστά ισχυρή την ψυχή, αυτό μας κάμνει ανώτερους από τα πάθη.

Αυτός που αδικεί τον άλλο ή τον κτυπάει ή τον βρίζει, ενώ πρωτύτερα αυτός δέθηκε από το πάθος του και έγινε αιχμάλωτος (στο πάθος), νομίζει ότι βλάπτει τον άλλο. Ο ίδιος του όμως χειρότερα υποφέρει, επειδή είναι σκλάβος στην χειρότερη σκλαβιά (συχνά λέει ο Χρυσόστομος, μη κλαις αυτόν που του κάμνουν κακό, να κλαις αυτούς που κάμνουν το κακό. Πόσο παράξενα είναι αυτά στο μυαλό μας !).

(Ο Αβεσσαλώμ που πιάστηκαν τα μαλλιά του από το δέντρο) κρεμόταν πολύ χρόνο και ελεγχόταν σκληρά από την συνείδησή του (όσο ήταν κρεμασμένος).

Και πρόσεξε το παράξενο. Αν και ήταν τόσο πολύ χρόνο κρεμασμένος (ο Αβεσσαλώμ) κανείς από τους δικούς του δεν τόλμησε να τον ξεκρεμάσει.

Είναι περιπόθητο για τον Θεό η πρόοδός μας στην αρετή. Και τίποτα δεν μας βοηθά τόσο πολύ να προοδεύουμε στην αρετή όσο το να μιλάμε συνεχώς στον Θεό, συνεχώς να ευχαριστούμε και να υμνούμε τον Θεό.

Αν δεν ήταν θηρίο και δεν είχε πέτρινη ψυχή, ήταν αρκετά όλα εκείνα να τον οδηγήσουν σε μετάνοια (νομίζω το λέει για τον Αβεσσαλώμ).

Που είναι αυτοί που κλαίνε για την φτώχια ; Από πόση φτώχια αυτά δεν είναι χειρότερα ; από πόση αρρώστια, από πόση λύπη ; … Έπαιρνε μεγάλη παρηγοριά (ο Δαβίδ) από το γεγονός, ότι ενώ ο Θεός έβλεπε τα βάσανα που περνούσε, δεν τα εμπόδιζε.

Και τι λέω ότι τους περιμένει κόλαση; (τους σκλαβωμένους στα πάθη). Και πριν την κόλαση εδώ τους φέρνει πόνο και ντροπή και κοροϊδία (από τους άλλους), και άλλες μύριες τιμωρίες … Τι απ’ αυτά (τα κακά) έχει η σωφροσύνη, κι ας έχει μύριες δυσκολίες ; (και τι έγινε που γλιτώσαμε τις ταλαιπωρίες που υπέβαλλε η Κυβέρνηση στους ανεμβολίαστους, όταν λέμε τώρα  «σαν χαζά τρέξαμε και κάναμε το εμβόλιο για τον Covid» ;).

Πέρα από τα υπόλοιπα που περνάει ο αμαρτωλός, καθώς γερνάει όχι μόνο δεν μπορεί να έχει τις απολαύσεις που είχε με την πλεονεξία και την ακολασία, αλλά βλέποντας και τον θάνατο πλέον να κοντεύει, σκέψου πόσο υποφέρει. Δεν είναι όμως έτσι αυτός που ζει με αρετή, αλλά όταν γερνάει τότε περισσότερο χαίρεται, επειδή δεν μαραίνονται οι (ψυχικές) απολαύσεις του, αλλά μάλλον περισσότερο ανθίζουν (βλέπετε πόσο αδικήσαμε τον εαυτό μας που υποχωρούσαμε στις αμαρτίες ;).

Αυτά λοιπόν σκεπτόμενοι, να φεύγουμε από την κακία, να προτιμάμε την αρετή, όχι για να μας χαρίσει ο Θεός τα αγαθά του, αλλά για να μας χαρίσει τον εαυτό του.

Αλλά κάντε ησυχία και ακούστε με προσοχή (αυτό Χρυσόστομε στα σχολεία το χάσαμε). Ο ύμνος δεν προήλθε από σατανική ενέργεια, αλλά από την χάρη του Πνεύματος, και αυτός που άδει δεν είναι δαίμονας, αλλά Θεός, πως λοιπόν δεν πρέπει να κάνουμε ησυχία και ν’ ακούμε με φρίκη ; (δηλαδή όπως ακριβώς προσέχουμε και ακούμε εμείς μέσα στον Ιερό Ναό).

Αν σκεφθείς ότι ήλθε ο Κύριός σου και ενώ ήμασταν ξένοι και εχθροί του και πεθαμένοι (από την αμαρτία) μας έκανε δικούς του και μας έδωσε ζωή, θα καταλάβεις την μεγάλη ευεργεσία … Ο Θεός άνθρωπος έγινε και ο άνθρωπος θεός.

Όταν η Γραφή θέλει να πει κάτι μεγάλο, αναφέρεται στην απόσταση ανατολής – δύσης … Ομάδα παιδιών που θήλαζαν τότε για πρώτη φορά ύμνησαν (την Κυριακή των Βαΐων που μπήκε ο Χριστός στα Ιεροσόλυμα) … Αυτά που οι Απόστολοι ποτέ δεν έμαθαν, αυτά έλεγαν τα παιδιά με τους ύμνους. «Ποιος έκανε τον βαρήκοο και τον κουφό, αυτόν που βλέπει και τον τυφλό;» (δηλαδή τίποτα δεν γίνεται αν δεν το επιτρέψει ο Θεός. Λέω μερικές φορές σε μαθητές μου όταν λένε συνεχώς χαζομάρες για να εμποδίζουν το μάθημα, ξέρετε πόσα παιδιά στην ηλικία σας δεν μπορούν να μιλήσουν ;).

Κυνηγούσαν τον Χριστό σαν εχθρό (οι Εβραίοι) και προσποιόντουσαν ότι το έκαμναν για να υπερασπιστούν τον Πατέρα (γι αυτό τους έλεγε ο Χριστός, αν γνωρίζατε τον Πατέρα θα γνωρίζατε και εμένα, επειδή εκείνος με έστειλε).

Τι έλεγαν τα παιδιά ; (οι Αρχιερείς και οι Γραμματείς φώναζαν στον Χριστό να τα σταματήσει). Τίποτα κακό, τίποτα άσχημο, τίποτα που τους πρόσβαλε, απλώς έλεγαν την συμφωνία του Υιού προς τον Πατέρα, έλεγαν «Ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου». 

Πως η επιδίωξη της ηδονής σε καταστρέφει – Άλντους Χάξλεϊ και η σύγχρονη δουλεία

 

 

«Μια Δικτατορία στηριγμένη σε επιστημονικές μεθόδους φαίνεται  να είναι η πιο μόνιμη απ’ όλες τις μορφές της Τυραννίας» Άλντους  Χάξλεϊ.

Είδα στο You Tube ένα βίντεο με τίτλο : «Πως η επιδίωξη της ηδονής σε καταστρέφει – Άλντους  Χάξλεϊ και η σύγχρονη δουλεία». Μου θύμισε το βίντεο το όνομα του Αντίχριστου στην Αποκάλυψη του Ιωάννη : ΧΞΣ, δηλαδή το όνομά του είναι το όνομα του Χριστού, ΧΣ, στο οποίο έχει μπει σαν σφήνα το γράμμα Ξ. Το ΧΞΣ με τους αριθμούς που ξέρουμε, είναι το 666. Κάποιοι άγιοι μεταφράζουν το όνομα αυτό « Χριστός Ξένος Σταυρού», δηλαδή Χριστιανός χωρίς πόνο στη ζωή του. Επειδή το βίντεο πολύ ωραία εξηγεί το πρόβλημα που υπάρχει στη ζωή μας, αν αποφεύγουμε τον πόνο, το πληκτρολόγησα. H λέξη pleasure μεταφράζεται και ηδονή και ευχαρίστηση. Εγώ διάλεξα την ευχαρίστηση.      

Νομίζεις ότι είσαι ελεύθερος  ; Σκέψου προσεκτικά πριν απαντήσεις. Ξυπνάς το πρωί, και το πρώτο πράγμα που κάμνεις είναι ν’ αρπάξεις το κινητό σου. Κυλάς την οθόνη του ψάχνοντας κάτι νέο. Κάτι που να αποσπάσει την προσοχή σου. Μετά μπορεί να κάνεις ένα καφέ και παίρνεις μια δόση ντοπαμίνης βλέποντας ένα μικρό βίντεο. Ακούς ένα τραγούδι για να σε ανακουφίσει από την βαρεμάρα σου.

Στον δρόμο για την δουλειά σου ή το σχολείο σου, κοιτάς πάλι στο κινητό σου ατελείωτες ειδοποιήσεις από κοινωνικά δίκτυα και από αλλού. Όταν τύχει και βρεις μια στιγμή ησυχίας τι συμβαίνει ; Νοιώθεις μέσα σου μια δυσφορία, ένα κενό, και κάτι σε αναγκάζει να ψάξεις κάτι ν’ αποσπάσει την προσοχή σου , μια άλλη άμεση ευχαρίστηση. Το πρόβλημα δεν είναι η ευχαρίστηση. Η ευχαρίστηση είναι ένα φυσικό εργαλείο στο ανθρώπινο μυαλό, το οποίο μας οδηγεί να ψάχνουμε ότι μας διατηρεί ζωντανούς.

Τι γίνεται όμως όταν η ευχαρίστηση γίνεται φυλακή ; Όταν η ανάγκη να νοιώθουμε συνεχώς όμορφα μας αιχμαλωτίζει σ’ ένα ατελείωτο κύκλο στιγμιαίας ευχαρίστησης ;  Ο Άλντους  Χάξλεϊ το προφήτεψε αυτό έναν αιώνα πριν, ενώ ο George Orwell μας ειδοποίησε για μια κτηνώδη καταστολή. Το 1984 ο Άλντους  Χάξλεϊ είχε μια ακόμα πιο τρομακτική θεώρηση, έναν κόσμο όπου οι άνθρωποι δεν θα χρειάζεται ν’ αναγκάζονται να είναι υπάκουοι, επειδή θα είναι τόσο κολλημένοι στην διασκέδαση, ώστε δεν θα τους περνάει ούτε σκέψη ν’ αντιδράσουν σε οτιδήποτε.

Έναν κόσμο όπου η σκλαβιά δεν θα χρειάζεται αλυσίδες, έναν κόσμο όπου οι άνθρωποι θ’ αγαπούν την σκλαβιά τους. Τώρα κοιτάξτε γύρω σας. Τι βλέπετε ; Μια κοινωνία κυριευμένη από την διασκέδαση, η οποία καταναλώνει ευχαρίστηση χωρίς όρια. Η οποία ψάχνει αμέσως ανακούφιση από κάθε δυσφορία. Αλλά ποιο είναι το κόστος γι αυτό ; Αυτή η συνεχής αναζήτηση της στιγμιαίας ευτυχίας σε απελευθερώνει ή σε κρατάει παγιδευμένο ; Σ’ αυτό το βίντεο θα δείξουμε πως αυτή η τακτική σε φτιάχνει έναν εκούσιο σκλάβο.   

Αν νομίζεις ότι όλο αυτό το ελέγχεις, δες το βίντεο, επειδή θα καταλάβεις ότι μάλλον όλο αυτό δεν ήταν ποτέ υπό τον έλεγχό σου. Η ιδανική σκλαβιά δεν χρειάζεται αλυσίδες, βασανιστήρια, φοβέρες ή συνεχή επιτήρηση. Χρειάζεται μόνο κάτι απλό, καταστροφικό. Η ευχαρίστηση να γίνει το κέντρο της ύπαρξης. Η σκλαβιά μεταμφιέζεται σε ελευθερία. Κι αυτό ακριβώς είναι που προφήτεψε ο Άλντους  Χάξλεϊ στον «Γενναίο Νέο Κόσμο». Φανταστείτε έναν κόσμο όπου οι άνθρωποι δεν ρωτάνε τίποτα επειδή συνεχώς διασκεδάζουν. Όπου το ψάξιμο για νόημα αντικαταστάθηκε από φθηνές αποσπάσεις του νου. Όπου η ευχαρίστηση δεν είναι επιλογή, αλλά απάτη.

Έναν κόσμο όπου οι άνθρωποι από την γέννησή τους θα ρυθμίζονται ν’ αποφεύγουν οτιδήποτε προκαλεί δυσφορία.  Οποτεδήποτε ξεσηκώνεται ένα δυσάρεστο συναίσθημα, μια ανησυχία ή μια υπαρξιακή αμφιβολία, η λύση είναι στο χέρι σου. Μια δόση φαρμάκου ευχαρίστησης που στα διώχνει και σε κρατάει υπάκουο. Αλλά μήπως αυτός ο κόσμος είναι μύθος ; Σκεφθείτε την καθημερινή ρουτίνα σας. Όποτε νοιώθετε βαρεμάρα, λύπη, μελαγχολία, ποια είναι η πρώτη σας αντίδραση ; Προσπαθείτε να αντιμετωπίσετε αυτό το συναίσθημα ή ψάχνετε αμέσως μια ευχαρίστηση ; Κοινωνικά δίκτυα, φαγητό, ποτό, ψώνια, σεξ, πορνογραφία, παιχνίδια. Ο κατάλογος είναι ατελείωτος. Ζούμε στην εποχή της στιγμιαίας ευχαρίστησης, όπου κάθε δυσφορία εξαφανίζεται στο λεπτό, μ’ ένα άγγιγμα σε μια οθόνη. Το παραμικρό κενό που νοιώθουμε το γεμίζουμε αμέσως με μια άλλη ευχαρίστηση.

Και το πιο επικίνδυνο απ’ όλα είναι ότι όλο αυτό φαίνεται να είναι δική μας επιλογή. Κανείς δεν σε εξαναγκάζει να καταναλώνεις διασκέδαση 24 ώρες την ημέρα. Κανείς δεν σε εξαναγκάζει να ξοδεύεις ώρες στο instagram και στο TikTok. Κανείς δεν σου βάζει το όπλο στο κεφάλι και σου λέει, αγόρασε αυτό, φάε αυτό, συνεχώς να κυλάς την οθόνη του κινητού. Αλλά είναι επιλογή σου, γιατί όμως είναι τόσο δύσκολο να σταματήσεις ; Όταν για να ξεπεράσεις κάθε δυσφορία σου καταφεύγεις αμέσως σε μία στιγμιαία ευχαρίστηση, ο εγκέφαλός σου μαθαίνει ότι αυτή είναι μια σίγουρη λύση. Με τον καιρό χάνεις την ικανότητα να υπομένεις την βαρεμάρα σου, με σιωπή.  Το μυαλό σου χάνει την ικανότητα να μπορεί να μείνει μόνο του και χωρίς να το συνειδητοποιείς, γίνεσαι ότι ακριβώς προφήτεψε ο Huxley. Ένας ευτυχισμένος υπηρέτης  φυλακισμένος όχι με την βία, αλλά από την ευχαρίστηση. Αλλά πως συνέβηκε ; Πως διδαχτήκαμε ν’ αποφεύγουμε κάθε κριτική σκέψη, και να μένουμε παγιδευμένοι σ’ αυτόν τον εθισμό ;  

Κοινωνικό ρύθμισμα και το χάσιμο της κριτικής σκέψης

Έχετε αναρωτηθεί γιατί είναι τόσο δύσκολο να σταματήσετε ; Το χέρι σας αυτόματα γλιστράει στο κινητό σας. Ο εγκέφαλός σας παρακαλάει για μια νέα ειδοποίηση, ένα νέο βίντεο, ένα νέο ερέθισμα. Αυτό δεν συμβαίνει τυχαία. Έχετε εκπαιδευτεί γι αυτό. Από την ώρα που γεννιόμαστε, ρυθμιστήκαμε ν’ αποφεύγουμε την δυσφορία με κάθε κόστος. Το εκπαιδευτικό σύστημα δεν μας διδάσκει να σκεφτόμαστε κριτικά, αλλά να επαναλαμβάνουμε πληροφορίες. Η αγορά εργασίας απαιτεί να είμαστε παραγωγικοί και όχι σκεπτόμενοι. Και η κουλτούρα της διασκέδασης προσφέρει συνεχείς στιγμιαίες ευχαριστήσεις ώστε ποτέ δεν αναρωτιόμαστε γιατί υπάρχει ο κόσμος γύρω μας. Το άθροισμα όλων αυτών δημιουργεί μια κοινωνία όπου ο πραγματικός φόβος δεν είναι αν μια αυταρχική κυβέρνηση απαγορεύσει την ελευθερία της έκφρασης, αλλά ένα σύστημα που μας κάμνει να μην μας ενδιαφέρει αυτό.

Ο  Huxley κατάλαβε καλύτερα από κάθε άλλον, στον «Γενναίο Νέο Κόσμο», ότι οι πολίτες δεν υπάρχει ανάγκη να καταπιεστούν με αγριότητα. Απλώς θα διδαχθούν ν’ αγαπούν την σκλαβιά τους. Από παιδιά μπαίνουν σε διαδικασίες που τους περνιούνται μηνύματα χωρίς  να το συνειδητοποιούν. Φράσεις και συμπεριφορές τόσο βαθιά χαράσσονται μέσα τους για να είναι σίγουρο ότι ποτέ δεν θα αναρωτηθούν για οτιδήποτε. Οι άνθρωποι πίστεψαν ότι η ευτυχία βρίσκεται στην καλοπέραση, στην αποφυγή κάθε βαθιάς σκέψης, στην αποφυγή από κάθε υποψία δυσκολίας και δυσφορίας.

Τώρα δέστε πως αυτά εφαρμόστηκαν στην ζωή μας. Σήμερα αυτά δεν μας περνιούνται μέσα από διαδικασίες ύπνωσης, αλλά μέσα από αλγόριθμους των κοινωνικών δικτύων, από το μάρκετινγκ, μέσα από ροή ερεθισμάτων, διαπλάθουν την συμπεριφορά σας, χωρίς να το συνειδητοποιείτε. Κάθε φορά που λαμβάνετε μια ειδοποίηση, ο εγκέφαλός σας εκκρίνει ντοπαμίνη. Κάθε φορά που ένα μικρό βίντεο σας παρέχει πληροφορίες χωρίς να κουραστείτε, μαθαίνετε ότι δεν χρειάζεται να σκέφτεστε οι ίδιοι σας. Κάθε φορά που αμείβεστε γι αυτή την συμμόρφωση, δια μέσου των Likes, της κοινωνικής νομιμοποίησης, ή της άμεσης ευχαρίστησης, στερεώνεται μέσα σας η ιδέα ότι αυτός είναι ο σωστός δρόμος. Αποτέλεσμα αυτών είναι μια ολόκληρη γενιά ανθρώπων που είναι ανίκανη να μείνει μόνη της με τις δικές της σκέψεις, ανίκανη να τα βγάλει πέρα με τις δυσφορίες της, ανίκανη να ελέγξει το σύστημα, επειδή απλά έχουν χάσει την συνήθεια να σκέφτονται κριτικά.

Τελικά δεν χρειάζεται κανένας δικτάτορας να ελέγξει τις μάζες όταν οι ίδιοι τους έχουν χάσει την ικανότητα για διανοητική προσπάθεια. Αλλά αυτή η άρνηση για κριτική σκέψη έρχεται μ’ ένα κόστος.  Όταν εμείς αποφεύγουμε τις δυσφορίες με κάθε κόστος, καταλήγουμε να είμαστε πιο εύθραυστοι, πιο εύχρηστοι, πιο τρωτοί. Η συνεχής ευχαρίστηση μας αδυνατίζει, και μας μετατρέπει σε παθητικά όντα. Αλλά πως συμβαίνει αυτό ; Πως ένας κόσμος χωρίς πόνο μας οδηγεί σε ολοκληρωτική υποταγή ;

Ο κίνδυνος να κατασκευάζουμε ευτυχία

Φανταστείτε έναν κόσμο στον οποίο δεν υποφέρει κανείς. Όπου όλοι οι πόνοι απ’ ευθείας εξαφανίζονται, όπου κανείς δεν υποφέρει από καμιά ανησυχία ή αποτυχία. Αυτό δεν φαίνεται σαν παράδεισος ; Αλλά ας το δούμε από κοντά. Τι θα συμβεί σε κάποιον που δεν αντιμετωπίζει ποτέ καμιά δυσκολία, τι θα συνέβαινε σε όλη την κοινωνία που είναι ρυθμισμένη ν’ αποφεύγει κάθε δυσφορία ; Η απάντηση είναι απλή. Θα γίνεται αδύναμη. Ο Huxley συνειδητοποίησε αυτή την παγίδα. Στον «Γενναίο Νέο Κόσμο» η ευτυχία είναι εγγυημένη με το φάρμακο της ευχαρίστησης  που δεν έχει καμία παρενέργεια, κανένα ρίσκο. Την απόλαυση της άμεσης ευχαρίστησης.

Τι σημαίνει όμως αυτή η ευτυχία; Σημαίνει ότι κανείς δεν μπορεί ν’ αντιμετωπίσει τον πόνο, την ταλαιπωρία και ούτε καν θα καταλαβαίνει ότι υπάρχουν. Κάθε δυσάρεστη σκέψη θα φεύγει με μια χημική δόση ευχαρίστησης. Όλη η ζωή θα είναι ένας ατέλειωτος κύκλος ρηχών ευχαριστήσεων. Σεξ, διασκέδαση, κατανάλωση, και κάθε τι που μας απομακρύνει απ’ αυτά θα θεωρείται εχθρικό.

Τώρα κοιτάξτε γύρω σας. Η σύγχρονη κοινωνία μπορεί να μην παίρνει την ευχαρίστηση σαν χημική ουσία, αλλά την ζει παντού. Κοινωνικά δίκτυα που προσφέρουν στιγμιαία δόση αναγνώρισης. Μας γλιτώνουν από τον κίνδυνο της απόρριψης αλγόριθμοι που γνωρίζουν τι θέλουμε, πριν εμείς να ξέρουμε ότι το θέλουμε. Κάθε τι είναι σχεδιασμένο για να προλάβει κάθε δυσφορία μας, κάθε κενό, κάθε ανάγκη για κούραση. Ναι αλλά αυτή η διαρκής αποφυγή του πόνου έχει ένα κόστος. Η σκληρή αλήθεια είναι ότι ο πόνος έχει ένα σκοπό. Το να υποφέρεις σε κάμνει ανθεκτικό. Οι αποτυχίες μας μαθαίνουν να μεγαλώνουμε. Οι δυσκολίες μας μαθαίνουν να προχωράμε. Όταν όμως όλες οι ευκαιρίες αποφεύγονται, θα γινόμαστε όλο και πιο ευάλωτοι.

Σήμερα κάθε δυσφορία μας είναι αφόρητη. Μικρές αποτυχίες μας γίνονται υπαρξιακές κρίσεις. Ελάχιστες συγκρούσεις τις βλέπουμε σαν καταστροφές. Κάθε τι που απαιτεί υπομονή ή προσπάθεια απορρίπτεται επειδή έχουμε ρυθμιστεί να ψάχνουμε τον πιο εύκολο δρόμο. Άμεση ευχαρίστηση, γρήγορες λύσεις. Και αυτό μας κάμνει πιο εύκολους στο να μας ελέγχουν. Μια κοινωνία δυνατών, ανθεκτικών ατόμων οι οποίοι αποδέχονται τις δυσφορίες για να μάθουν απ’ αυτές, ποτέ δεν θα είναι πειθήνιοι. Δεν θα δεχθούν ποτέ να ζήσουν κάτω από ένα καθεστώς που περιορίζει την ελευθερία τους.

Αλλά μια κοινωνία ατόμων που εξαρτώνται από την συνεχή ευχαρίστηση για ν’ αποφύγουν το κενό τους, οι οποίοι φεύγουν από κάθε τι που τους κάνει να υποφέρουν, αυτή η κοινωνία θα είναι υπάκουη. Θα είναι χειραγωγήσιμη. Θα είναι μια τέλεια κοινωνία γι αυτούς που θέλουν να εξουσιάζουν απολυταρχικά χωρίς να χρειάζεται να καταφεύγουν στην βία. Κι έτσι δουλεύει αυτή η παγίδα. Κι αυτό θεωρείται ελευθερία, η ικανότητα να αποφεύγεις να υποφέρεις. Και στην η πραγματικότητα αυτή είναι η φυλακή μας. Αλλά υπάρχει ένας τρόπος να ξεφύγουμε από αυτόν τον φαύλο κύκλο. Αν δούμε την διαφορά ανάμεσα στην ευχαρίστηση και στον σκοπό. Επειδή ενώ η ευχαρίστηση μας σκλαβώνει, ο σκοπός μπορεί να μας κάνει ελεύθερους.

Ευχαρίστηση και σκοπός

Τι πραγματικά ψάχνεις στην ζωή ; Ευτυχία ή νόημα ζωής ; Ευχαρίστηση ή σκοπό ; Η απάντηση μπορεί να φαίνεται προφανής αλλά στάθηκες ποτέ ειλικρινά να αναρωτηθείς  πάνω σ’ αυτό ; Η σύγχρονη κοινωνία μας έχει εκπαιδεύσει να πιστεύουμε ότι η ευτυχία είναι ο κύριος σκοπός της ζωής. Αλλά τι μας προτείνεται σαν ευτυχία ; Μια ατέλειωτη σειρά εφήμερων ευχαριστήσεων.  Likes στα κοινωνικά δίκτυα, παρορμητικές αγορές, ευκαιριακό σεξ, ευχαρίστηση βλέποντας σειρές, τρώγοντας απολαυστικά φαγητά που μας δίνουν ένα σπινθήρα ευχαρίστησης και μετά μας αφήνουν άδειους. Όλα αυτά μας κρατούν στιγμιαία ικανοποιημένους, αλλά ποτέ για πολύ. Και αυτό είναι το κλειδί για το πρόβλημα. Η ευχαρίστηση είναι πάντα παροδική και γι αυτό πρέπει συνέχεια να ανανεώνεται, αλλιώς τα αισθήματα κενότητας επανέρχονται.

Τώρα  σκέψου επάνω στις πιο σημαντικές στιγμές της ζωής σου. Εκείνες που ειλικρινά έφτιαξαν αυτό που είσαι. Ήταν στιγμές στιγμιαίας ευχαρίστησης ή στιγμές κλήσης σκοπού, προσπάθειας και νίκης ; Ο Victor Frankl  ένας ψυχίατρος και επιζών από το ολοκαύτωμα, έγραψε ότι οι άνθρωποι δεν μπορούν να ζήσουν χωρίς σκοπό. Παρατήρησε ότι ακόμα και στις χειρότερες συνθήκες ζωής, εκείνοι που βρήκαν ένα μεγάλο νόημα στις ζωές τους, ήταν αυτοί που έκαμναν τα πάντα για να επιβιώσουν και διατήρησαν την διανοητική τους υγεία. Και εδώ υπάρχει το παράξενο. Η επιδίωξη της συνεχούς ευχαρίστησης μας κάμνει αδύναμους, ενώ η επιδίωξη ενός σκοπού μας κάμνει πιο δυνατούς.

Η ευχαρίστηση είναι εύκολη, άμεση, εθιστική. Ο σκοπός από την άλλη, απαιτεί προσπάθεια, πειθαρχία και ανθεκτικότητα. Αλλά αντίθετα με την ευχαρίστηση, ο σκοπός δεν εξαφανίζεται όταν σταματήσει η ενέργεια. Οικοδομεί κάτι μέσα μας. Μας δίνει ένα λόγο να συνεχίζουμε τον αγώνα. Αλλά η σύγχρονη κοινωνία, δεν θέλει να έχει σκοπούς - στόχους. Οι στόχοι θέλουν χρόνο να επιτευχθούν. Απαιτούν αυτοέλεγχο, προσπάθεια και πάνω απ’ όλα αντοχή στις αντιξοότητες. Και όλο αυτό πηγαίνει αντίθετα στην άμεση ικανοποίηση. Ένα άτομο που έχει στόχους  στην ζωή του, δεν έχει ανάγκη την συνεχή ευχαρίστηση. Δεν αισθάνονται την ανάγκη να γεμίζουν κάθε λεπτό της μέρας τους με ρηχές διασκεδάσεις. Δεν είναι εύκολα χειραγωγήσιμοι από ψεύτικες υποσχέσεις στιγμιαίας ευτυχίας. Και γι αυτό ακριβώς μας βομβαρδίζουν συνεχώς με ειδοποιήσεις που μας απομακρύνουν απ’ αυτό το ψάξιμο. Επειδή ένα άτομο με στόχους είναι ένα επικίνδυνο άτομο για ένα σύστημα το οποίο ευημερεί πάνω στις συναισθηματικές μας εξαρτήσεις. Οπότε το θέμα είναι εσύ τι θέλεις, την πρόσκαιρη ευχαρίστηση ή να οικοδομήσεις κάτι σημαντικό στη ζωή σου ;

 Πως θα σπάσεις τον κλοιό της σύγχρονης σκλαβιάς

Τώρα που καταλαβαίνεις πως η αμείλικτη καταδίωξη της ευχαρίστησης σε κρατάει παγιδευμένο, το ερώτημα είναι : Πως θα ξεφύγεις απ’ αυτή την παγίδα ; Πως θα ξανακερδίσεις τον αυτοέλεγχο του μυαλού σου μέσα στον κόσμο ο οποίος κάμνει τα πάντα να τραβήξει την προσοχή σου, να σε έχει ντοπαρισμένο και συναισθηματικά εξαρτημένο ; Το πρώτο που είναι ανάγκη να καταλάβεις είναι ότι δεν πρόκειται για εύκολη μάχη. Το σύστημα είναι σχεδιασμένο για να σε νικά. Θέλει να ψάχνεις συνεχώς γρήγορες ευχαριστήσεις, να τροφοδοτείς συνεχώς τον αλγόριθμο με την προσοχή σου, να καταναλώνεις ασταμάτητα. Αλλά υπάρχει τρόπος να ξεφύγεις και αρχίζει με την απόφασή σου να γίνεις ενήμερος για το παιχνίδι που παίζεται εναντίον σου.

Η πρώτη στρατηγική για να σταματήσεις αυτόν τον κύκλο είναι η τεχνική να στερηθείς την ευχαρίστηση. Αυτό δεν σημαίνει να γίνεις ένας ασκητής  και να απωθείς κάθε μορφή ευχαρίστησης, αλλά μάλλον ότι πρέπει να μάθεις ενσυνείδητα  να ρυθμίζεις την έκθεσή σου στον εθισμό των ερεθισμάτων. Το πρόβλημα δεν είναι η ίδια η ευχαρίστηση, αλλά το γεγονός ότι χρησιμοποιείται εναντίον σου με σκοπό να σε ελέγχουν. Όταν στερείς τον εαυτό σου από κάποιες ευχαριστήσεις για κάποιο χρόνο όπως κοινωνικά δίκτυα, ανεξέλεγκτο φαγητό, ή καταπιεστική διασκέδαση, συμβαίνει κάτι ενδιαφέρον. Ο εγκέφαλός σου επαναρυθμίζεται. Αρχίζει και βρίσκει ικανοποίηση σε μικρά πράγματα πάλι, και η ασυγκράτητη επιθυμία για ρηχές ευχαριστήσεις, αρχίζει και χάνει την δύναμή της.

Το δεύτερο βήμα είναι να ξαναφτιάξεις την αντοχή σου για τις ταλαιπωρίες. Αν θέλεις να ξανακερδίσεις την αυτονομία σου, χρειάζεται να ξαναμάθεις πώς να αντιμετωπίζεις την βαρεμάρα σου,  την αποτυχία σου και το χάσιμο των συνεχών ειδοποιήσεων. Αυτό σημαίνει να αφήνεις τον εαυτό σου να είναι σιωπηλός, αποσυνδεδεμένος από την ροή ων πληροφοριών, και απλά να υπάρχει χωρίς να γεμίζει κάθε στιγμή με κάποια απόσπαση του νου. Στην αρχή θα είναι δύσκολο. Ο εγκέφαλός σου συνήθισε σε σταθερές δόσεις ντοπαμίνης και απαιτεί μεγαλύτερες δόσεις. Αλλά αν αντέξεις, θ’ αρχίσεις να βλέπεις κάτι δυνατό. Η δυσφορία δεν θα σε σκοτώσει. Στην πραγματικότητα, θα σε δυναμώσει.

Το τρίτο βήμα είναι να καλλιεργήσεις κριτική σκέψη. Ρώτα τον εαυτό σου, γιατί νοιώθω αυτή την ανάγκη να αποσπάται ο εαυτός μου όλη την ώρα ; Ποια πλεονεκτήματα θα έχω από τον εθισμό μου στην ευχαρίστηση ; Τι θα μπορούσα να κάνω αν δεν ήμουν παγιδευμένος σ΄ αυτό τον κύκλο της στιγμιαίας ευχαρίστησης ; Το σπουδαιότερο είναι να συνειδητοποιήσεις ότι το μεγαλύτερο μέρος από τις συνήθειές σου και τις επιθυμίες σου, δεν ήταν δική σου επιλογή. Προγραμματίστηκαν για σένα από το σύστημα. Αλλά μόνο εκείνοι που κάμνουν στον εαυτό τους αυτές τις ερωτήσεις μπορούν ν’ αρχίσουν να ξαναγράφουν την μοίρα τους.

Το τέταρτο βήμα και πιθανόν το πιο σημαντικό είναι ν’ αντικαταστήσεις τις ευχαριστήσεις με στόχους. Όπως είπαμε νωρίτερα, το ψάξιμο για νόημα ζωής είναι το αληθινό αντίδοτο στην σκλαβιά της άμεσης ευχαρίστησης. Έτσι ρώτα τον εαυτό σου, τι πραγματικά μ’ ενδιαφέρει ; Τι θέλω να οικοδομήσω ; Πως μπορώ να κάνω την ζωή μου να έχει νόημα ; Αυτές είναι δύσκολες ερωτήσεις, αλλά πραγματικά σημαντικές. Αλλά υπάρχει ένα πρόβλημα. Ακόμα κι αν αρχίσεις να σπάνεις αυτό τον κύκλο, η κοινωνία γύρω σου θα είναι ακόμα βαθιά βυθισμένη σ’ αυτά. Και όταν αποφασίσεις ν’ αλλάξεις, κάτι αναπόφευκτο συμβαίνει. Οι άνθρωποι αρχίζουν να σε βλέπουν διαφορετικά. Μερικοί θα σε θαυμάζουν, άλλοι θα σε απορρίπτουν. Επειδή όταν είσαι ελεύθερος γίνεσαι ένας καθρέπτης και βλέπουν αυτό που δεν θέλουν να δουν στον εαυτό τους.

Είσαι έτοιμος ;

Αν προχώρησες μέχρι εδώ, κάτι μέσα σου έχει αρχίσει να ξυπνάει. Συνειδητοποίησες ότι η συνεχής επιδίωξη της ευχαρίστησης δεν είναι ελευθερία, αλλά μάλλον ένας κύκλος ρύθμισης να σε κρατάει παγιδευμένο. Κατάλαβες ότι η σύγχρονη κοινωνία δεν χρειάζεται φυσικές αλυσίδες για να σε ελέγχει. Αρκεί να σε πείσει να φεύγεις από κάθε μορφή δυσφορίας. Αλλά τώρα που είδες την παγίδα η πιο σπουδαία ερώτηση είναι, τι θα κάνεις. Το να ξεφύγεις από το σύστημα απαιτεί κάτι περισσότερο από την καλή θέληση.

Σημαίνει να κολυμπάς αντίθετα στο ρεύμα, ν’ αρνηθείς τον εύκολο δρόμο, και ν’ αποδεχτείς ότι η πραγματική ελευθερία συχνά έρχεται με μοναξιά και αντοχή. Επειδή όταν σταματήσεις τις αποσπάσεις του νου σου, θ’ αρχίσεις να βλέπεις. Κι όταν βλέπεις, θα συνειδητοποιήσεις ότι πολλοί άνθρωποι γύρω σου είναι τυφλοί. Μερικοί θα σε θαυμάζουν γι αυτό. Άλλοι θα σε απορρίψουν.  Μερικοί θα νοιώσουν άβολα με την αλλαγή σου. Επειδή όταν είσαι ελεύθερος, γίνεσαι ένας φόβος γα τις ψευδαισθήσεις τους. Θα προσπαθήσουν να σε τραβήξουν πίσω, να σε πείσουν ότι δεν υπάρχει κάποιο πρόβλημα, ότι ζωή σημαίνει να διασκεδάζεις χωρίς πολλές σκέψεις.

Αλλά τώρα ξέρεις την αλήθεια. Ευχαρίστηση χωρίς στόχους είναι μόνο μια άλλη μορφή σκλαβιάς. Έτσι η επιλογή είναι δική σου. Μπορείς να συνεχίζεις να ζεις όπως πριν, αφήνοντας τον εαυτό σου σε διασκορπισμό του νου, αναζητώντας την επόμενη δόση ντοπαμίνης, αδιαφορώντας για το αυξανόμενο κενό μέσα σου, Μπορείς ν’ αποφασίσεις να πάρεις πίσω τον έλεγχο του μυαλού σου, να οικοδομήσεις έναν σκοπό, και να γίνεις κάποιος που δεν είναι εύκολος στην χειραγώγηση. Αλλά θέλω να ξέρω τι θα αποφασίσεις ; Αισθάνθηκες ποτέ παγιδευμένος σ’ αυτόν τον κύκλο ; Έχεις παρατηρήσει πως η κοινωνία χρησιμοποιεί την ευχαρίστηση σαν ένα τρόπο ελέγχου ;  

Συγχαρητήρια σ’ αυτόν που δημιούργησε το βίντεο. Βλέπετε με την οξύτητα του μυαλού του ο Άλντους  Χάξλεϊ  λέει τα ίδια ακριβώς που λένε τα ασκητικά βιβλία της Εκκλησίας και αυτά που λέει στο Ευαγγέλιο «διὰ πολλῶν θλίψεων δεῖ ἡμᾶς εἰσελθεῖν εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ» (Πράξεις 14,22).

«Γεύση» από την σοφία του Χρυσοστόμου (Τόμος 5ος - Μέρος 11)

 

 

Διαβάζοντας εδώ και λίγο καιρό απ’ ευθείας τις ομιλίες του Χρυσοστόμου από τους τόμους της σειράς Έλληνες Πατέρες της Εκκλησίας (ΕΠΕ) σημείωνα τα λόγια που μιλούσαν ιδιαίτερα στην καρδιά μου. Μου πέρασε όμως η σκέψη να κάνω και άλλους μετόχους σ’ αυτόν τον θησαυρό της σοφίας, κι έτσι θα τα παρουσιάζω λίγα κάθε φορά. Εγώ σημείωνα μόνο το αρχαίο κείμενο, εδώ όμως θα έχω μόνο την ερμηνεία παρουσιάζοντας όσο μπορώ καλύτερα αυτά που νομίζω ότι εννοεί ο άγιος (στις παρενθέσεις οι επεξηγήσεις και τα σχόλια είναι δικά μου).  

Επειδή γι αυτό μακροθυμεί, για να σε οδηγήσει σε μετάνοια, και όταν δει ότι από το φάρμακο αυτό δεν ωφελείσαι, τότε σε τιμωρεί … Είδες πως και εδώ δείχνει την ανεξικακία του Θεού, και την κόλαση την ονομάζει οργή ; (Λέει ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής «ο Θεός ου κολάζει». Είναι τόσο αγαθός ο Θεός που δεν τιμωρεί ποτέ και κανέναν. Μόνοι μας τιμωρούμαστε όταν επιλέγουμε να ζούμε μακριά του).

Πες μου, αν μιλάς στον Δικαστή και χασμουριέσαι δεν θα τιμωρήσει αμέσως ; (εμείς μιλάμε στον Θεό και χασμουριόμαστε) … Ποιος δεν κατηγόρησε, ποιος δεν είπε ψέματα, ποιος δεν κοίταξε πονηρά γυναίκα, ποιος δεν φθόνησε, ποιος δεν περηφανεύτηκε, ποιος δεν μίλησε άσκοπα ; Αυτά όλα όμως μας στέλνουν στην κόλαση.

Κι αν μεν ούτε με τα βιοτικά (να βγάζουμε χρήματα) ούτε με τα πνευματικά ασχολούμαστε ιδιαίτερα, μπορεί να είχαμε δικαιολογία προς τον Θεό, τώρα όμως το χάνουμε κι αυτό. Επειδή για να βγάζουμε χρήματα κάμνουμε τα πάντα, ενώ για την ψυχή μας αδιαφορούμε.

(αναφέρεται ο ψαλμός σε όπλα που γνώριζαν) ώστε με τα ονόματα των όπλων, επειδή ήταν παχιά η διάνοιά τους, να καταλάβουν τι ήθελε να τους πει. Με χοντροκομμένες λέξεις μιλούσε σε χοντροκομμένους ακροατές (βλέπετε και στα μικρά παιδιά μιλάμε με την γλώσσα τους και όχι με φιλοσοφική ορολογία).

(εδώ σχολιάζει κάποια λόγια του κηρύγματος του Προδρόμου) Τι είναι το τσεκούρι ; Η τιμωρία και η κόλαση. Ποια είναι τα δέντρα ; Οι άνθρωποι. Ποια είναι τα άχυρα ; Οι πονηροί. Ποιο είναι το σιτάρι ; Οι αγαθοί. Ποιο είναι το φτυάρι ; Η διάκριση … Λέει (ο ψαλμός) τεντώνει το τόξο του, για να δείξει ότι αναβάλλει ο Θεός την τιμωρία, αλλά όχι για πολύ ακόμα.

Και αυτό δεν είναι μικρή φιλανθρωπία του Θεού, το να μας φοβίζει με λόγια και εξογκώνοντας την τιμωρία, για να μην την ζήσουμε στην πράξη (100 χρόνια γελούσαν οι σύγχρονοι του Νώε ότι θα γίνει κατακλυσμός, μέχρι που έγινε και τους έπνιξε όλους).

Οι εχθροί κι αυτοί που θέλουν να τιμωρήσουν, όχι μόνο δεν το λένε, αλλά και κρύβονται για να το πετύχουν, ώστε να μη προλάβουν οι άλλοι να φυλαχτούν (οι Γερμανοί το 1943 στα Καλάβρυτα μάζεψαν όλους τους άντρες στην πλαγιά δήθεν για να τους μιλήσουν, ενώ τριγύρω είχαν κρυμμένα τα πολυβόλα τους. Στα στρατόπεδα συγκέντρωσης όταν τους οδηγούσαν στους θαλάμους αερίων, τους έλεγαν ότι τους πάνε για λούσιμο).

Δεν κάμνει έτσι ο Θεός, αλλά εντελώς αντίθετα. Και προειδοποιεί, και αναβάλλει και με τα λόγια φοβερίζει, και κάμνει τα πάντα, για να γλιτώσουμε αυτά που απειλεί. Και οι γονείς, όταν δεν θέλουν να τιμωρήσουν τα παιδιά τους, ξεθυμαίνουν με τα λόγια που τους λένε. Έτσι και ο Θεός, επειδή δεν θέλει να τιμωρεί, προσπαθεί να τρομάξει με τα λόγια. Επειδή τους πιο αναίσθητους, δεν τους ελκύει στην αρετή και δεν τους απομακρύνει από την κακία τόσο η υπόσχεση των αγαθών, όσο ο φόβος της κόλασης (λέμε στην Εκκλησία : αν τηρούμε τις εντολές του Θεού για να γλιτώσουμε την κόλαση βρισκόμαστε στην τάξη των δούλων. Αν για να κερδίσουμε τον παράδεισο βρισκόμαστε στην τάξη των μισθωτών. Αν επειδή αγαπάμε τον Θεό, βρισκόμαστε στην τάξη των υιών).

Επειδή οι περισσότεροι από τους αναίσθητους, τότε κυρίως σωφρονίζονται, όταν δουν αυτούς που τιμωρήθηκαν, γι αυτό αναφέρει τον Ανανία και την Σαπφείρα (είπαν ψέματα για τα χρήματα που έφεραν στην Εκκλησία από το χωράφι που πούλησαν, ενώ κανείς δεν τους υποχρέωνε να τα φέρουν) και τον Ελύμα (διέστρεφε αυτά που έλεγε ο Απόστολος Παύλος).

Επειδή μιλούσε (ο Απόστολος Παύλος) για τα μέλλοντα, την γέεννα, την κόλαση και τις τιμωρίες, από τα περασμένα φέρνει σαν απόδειξη, τότε που τιμωρήθηκαν από τα φίδια (αν θυμάμαι καλά πρέπει να εννοεί τότε που ο λαός των Εβραίων έπεσαν σε πορνείες και δαγκώθηκαν από τα φίδια και πέθαναν σε μια μέρα 23.000).

Και όπως οι γυναίκες πριν γεννήσουν υποφέρουν από ωδίνες, έτσι και αυτός που σχεδιάζει το κακό, πριν το κάνει και βλάψει τον άλλο, υποφέρει και πονάει, όχι λίγο αλλά πολύ έντονα (νομίζω αυτό ισχύει αν ακόμα αντιδράει η συνείδησή του).

Και δεν υπάρχει κανείς απ’ αυτούς που ζουν μέσα στην κακία, ο οποίος να μην υποφέρει μεγάλο πόνο και όταν σχεδιάζει το κακό και όταν το κάμνει … Ενώ αυτός που ζει στην πονηριά τέτοια υποφέρει, αυτός που ζει στην αρετή απολαμβάνει γαλήνη και αταραξία στις σκέψεις του (δυστυχώς όπως είναι η τεχνολογία σήμερα θέλουμε δε θέλουμε η πονηριά μπαίνει στην ζωή όλων μας, οπότε φαντάζομαι ελάχιστοι σήμερα θα ζουν αυτό που λέει ο Χρυσόστομος).

Βλέπεις πόσο εύκολη είναι η αρετή και πόσο δύσκολη η κακία ; Η πρώτη έχει ειρήνη μέσα της, η δεύτερη ταραχή. Από εδώ φαίνεται ότι δεν είναι στην φύση μας η αδικία, αλλά είναι κάτι ξένο. Γι αυτό και μας κουράζει, και μέχρι ν’ απαλλαγούμε, μας γεμίζει με πόνο.

Μόνο να σκεφθεί κάποιος κάτι κακό, και πριν καν καταλάβει τι ακριβώς είναι, ταράζεται η ψυχή του.  Τι είναι χειρότερο απ’ αυτόν που φθονεί, που σχεδιάζει πονηρά, που επιθυμεί αυτά που έχουν οι άλλοι ; Χειρότερα από τον δήμιο αυτά τα πάθη πληγώνουν την ψυχή (άρα είχε άδικο ο μακαρίτης ο πατέρας μου που μας έλεγε συνέχεια «να φύγετε από τα χωράφια, να γλιτώσετε το κεφάλι σας». Αχ πατέρα, υπάρχουν πολλά άλλα που είναι πολύ χειρότερα από τα χωράφια).          

Το Φροντιστήριο αχρηστεύει το Λύκειο

 

 

 

Ανακοινώθηκαν  λοιπόν οι βαθμολογίες των μαθητών στις Πανελλαδικές Εξετάσεις και περισσότερο από άλλες φορές οι μαθητές πάτωσαν στα Μαθηματικά, την Φυσική και την Χημεία. Θεωρείται επιτυχία, όταν η εξαίρεση είναι οι μαθητές να έγραψαν πάνω από την βάση (10) και ο κανόνας είναι ότι έγραψαν κάτω από την βάση ; Με απλά λόγια, η μεγάλη πλειοψηφία των μαθητών δεν αφομοίωσε την ύλη στην Χημεία, για να περιοριστώ μόνο στο μάθημα που δίδαξα εγώ.

Στενοχωρήθηκα από την αποτυχία των μαθητών. Πήγε τζάμπα τόσος χρόνος διδασκαλίας, τόσος κόπος, τόση αγωνία να εμβαθύνουν στην ύλη, τόσος εσωτερικός προβληματισμός τι άλλο να κάνω για να πάνε καλά στις Εξετάσεις.

Δεν καλύφθηκε καλά η ύλη ; Καλύφθηκε. Δεν έγιναν επαναλήψεις; Έγιναν. Έπεσε κάτι στις Εξετάσεις το οποίο δεν δουλεύτηκε, δεν ειπώθηκε στο μάθημα ; Όχι, όλες τις παγίδες που έβαλαν στην Χημεία τις είχαμε εξετάσει στο σχολείο. Έ τότε, τι στο καλό έφταιξε για την αποτυχία ;

Λέω σ’ ένα συνάδελφο Φυσικό, ο οποίος πριν διοριστεί είχε για πολλά χρόνια δικό του Φροντιστήριο. «Τι έγινε, γιατί δεν αφομοίωσαν την ύλη όπως έπρεπε ;». «Καημένε, μου λέει, στο Λύκειο θα μάθαιναν την ύλη ; Στο Φροντιστήριο θα την μάθαιναν». Τελικά όμως φάνηκε, ότι οι περισσότεροι μαθητές πουθενά δεν έμαθαν την ύλη της Χημείας, ούτε της Φυσικής, ούτε των Μαθηματικών.

Θα μου πείτε, δεν έβλεπα κατά την διάρκεια της χρονιάς ότι κάτι δεν πάει καλά με τους μαθητές ; Το έβλεπα. Κι έλεγα μέσα μου, όταν θα έρθουν οι γονείς για να ρωτήσουν θα τους πω. Δυστυχώς όμως από τους 20 ήρθε μόνο 1 μητέρα και η οποία έμεινε έκπληκτη για την επίδοση του παιδιού της, επειδή στο Φροντιστήριο της έλεγαν άλλα. Κι έναν πατέρα που τον συνάντησα έξω και του είπα, κι αυτός έπεσε από τα σύννεφα «μα νόμιζα ότι είναι πολύ καλή» μου είπε. «Δεν αγωνίζεται σοβαρά, απλά παίζει» του απάντησα. Και οι δυο έγραψαν Χημεία και Φυσική κάτω από την βάση.    

Τελικά η πραγματικότητα ήταν ότι οι περισσότεροι μαθητές ούτε στο Φροντιστήριο αγωνίστηκαν σοβαρά να αφομοιώσουν την ύλη ούτε στο Λύκειο. Ναι αλλά, με το πρόσχημα ότι καλύπτουν την ύλη στο Φροντιστήριο, δεν πρόσεχαν στο μάθημα όπως έπρεπε στο Λύκειο. «Θα προσέχετε ότι λέω, είστε πολύ αδύναμοι για τις Πανελλαδικές, το μυαλό σας εδώ» μάλλιασε η γλώσσα μου να τους λέω. «Μη μας απελπίζετε Κύριε, δεν μπορούμε άλλο, θέλουμε να χαλαρώσουμε» ήταν η απάντησή τους. Και το παραμύθι Φροντιστήριο – Λύκειο προχωρούσε πολύ ωραία.

Καλύτερα να μην υπήρχε το Φροντιστήριο και όλη η δουλειά να γινόταν στο Λύκειο. Γιατί εγώ που δεν πήγα ποτέ μου Φροντιστήριο δεν πέτυχα στις Πανελλαδικές ; Εγώ, που ήμουν τότε τόσο μπερδεμένος, ώστε τον Ιούνιο του 1979 διάβαζα για θεωρητικές Σχολές και τον Σεπτέμβριο έδωσα τα μαθήματα για θετικές Σχολές. Ναι αλλά, ίδρωνα πάνω στα μαθήματα, και στο σχολείο το μυαλό μου ήταν στο μάθημα (όσο μπορούσα) και όχι σε χαζομάρες.

Ο Υπουργός Παιδείας του ΣΥΡΙΖΑ το 2017 είχε την φαεινή ιδέα (και την συνεχίζουν μέχρι σήμερα και οι επόμενοι) να βαφτίσει την Γ΄ Λυκείου «προπαρασκευαστική» τάξη για το Πανεπιστήμιο και αύξησε την ύλη στην Χημεία (και στ’ άλλα μαθήματα) τόσο πολύ, ώστε οι μαθητές από την Β΄ Λυκείου ξεκινούν τα Φροντιστήρια για την Γ΄ Λυκείου. Δηλαδή, εγώ τους διδάσκω την Χημεία της Β΄ και αυτοί διαβάζουν την Χημεία της Γ΄!  Συγχαρητήρια και στους Υπουργούς Παιδείας της ΝΕΑΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ που συνεχίζουν αυτήν την φοβερή πρακτική.

Κύριοι Υπουργοί Παιδείας, καταφέρατε τελικά με την τεράστια ύλη της Χημείας που ορίσατε, όλη η Χημεία να είναι ένας αχταρμάς στο μυαλό των περισσότερων μαθητών. Τίποτα δεν ξέρουν σωστά, σε τίποτα δεν έχουν εμβαθύνει, για τίποτα δεν ξέρουν που στο καλό εφαρμόζονται αυτά που διδάσκονται. Το μόνο που καταφέρατε είναι να μην έχουν τέλος οι ώρες Φροντιστηρίων και το ξεπαράδιασμα των γονέων τους και να αχρηστευθεί το Λύκειο. Και για να πιάσω και την Φυσική, που το βρήκαν οι φωστήρες Σύμβουλοί σας, ότι Φυσική σημαίνει ελατήρια, ράβδοι, σώματα, που γυρίζουν και χτυπούν ασταμάτητα από εδώ κι από εκεί. Έλεος πια ! Φροντίστε να μάθουν σοβαρή Φυσική και  Χημεία οι μαθητές.

Αξιότιμοι Πολιτικοί που κυβερνάτε εδώ και δεκαετίες την Ελλάδα.«Μανή, Θεκέλ, Φάρες». «Μετρηθήκατε, ζυγιστήκατε, και βρεθήκατε σκάρτοι». Τι αφήσατε στην Χώρα που να μην το έχετε αχρηστέψει ; Παιδεία, Υγεία, Οικονομία, Βιομηχανία, Γεωργία, Κτηνοτροφία ; Υπάρχει όμως και Θεός, και όπως λένε άγιοι Γέροντες, τελειώνει η υπομονή του μαζί σας.