«Γεύση» από την σοφία του Χρυσοστόμου (Τόμος 5ος - Μέρος 19)

 

 

Διαβάζοντας εδώ και λίγο καιρό απ’ ευθείας τις ομιλίες του Χρυσοστόμου από τους τόμους της σειράς Έλληνες Πατέρες της Εκκλησίας (ΕΠΕ) σημείωνα τα λόγια που μιλούσαν ιδιαίτερα στην καρδιά μου. Μου πέρασε όμως η σκέψη να κάνω και άλλους μετόχους σ’ αυτόν τον θησαυρό της σοφίας, κι έτσι θα τα παρουσιάζω λίγα κάθε φορά. Εγώ σημείωνα μόνο το αρχαίο κείμενο, εδώ όμως θα έχω μόνο την ερμηνεία παρουσιάζοντας όσο μπορώ καλύτερα αυτά που νομίζω ότι εννοεί ο άγιος (στις παρενθέσεις οι επεξηγήσεις και τα σχόλια είναι δικά μου).  

Τα στοιχεία ξέχασαν την φύση τους και έγιναν χρήσιμα για εκείνους, και τα θηρία δεν ήταν θηρία και η κάμινος δεν ήταν κάμινος. Επειδή η ελπίδα στον Θεό όλα τα μεταμορφώνει (αναφέρεται στον Δανιήλ που τον έβαλαν στον λάκκο με τα λιοντάρια κι αυτά συμπεριφερόντουσαν σαν αρνάκια, και στους Τρεις Παίδες που τους έβαλαν στην κάμινο κι αυτή αντί να τους κάψει τους δρόσιζε και σίγουρα και σε άλλα περιστατικά).

« Επί τῷ Κυρίῳ πέποιθα· πῶς ἐρεῖτε τῇ ψυχῇ μου· μεταναστεύου ἐπὶ τὰ ὄρη ὡς στρουθίον;». Μήπως είναι μεγαλύτερη η βοήθεια της ερήμου απ’ αυτόν (τον Θεό) που όλα τα μπορεί με κάθε ευκολία ; Γιατί εμένα που είμαι ισχυρά οπλισμένος (με την συμμαχία του Θεού), σαν να είμαι γυμνός και άοπλος, μου προτείνεις να δραπετεύσω και να φύγω ; (νομίζω ότι ο πειρασμός των μεταναστεύσεων από το 1950 και μετά, μέχρι και στις μέρες μας που μετανάστευσαν εκατοντάδες χιλιάδες κυρίως νέοι, ήταν παγίδα που στήθηκε για να αδειάσει η Ελλάδα από Έλληνες).

Ποιο είναι το όφελος από τα όπλα χωρίς την βοήθεια του Θεού; (ο Γέροντας Γεώργιος Αλευράς πριν ένα μήνα που πήγε στο προσκύνημα του Αρχαγγέλου Μιχαήλ στο Μανταμάδο της Λέσβου, άκουσε ότι πήγε μια Μουσουλμάνα από την Τουρκία που ο γιος της είναι πιλότος στα πολεμικά αεροπλάνα που κάμνουν παραβιάσεις στο Αιγαίο, και παρακάλεσε τον Αρχάγγελο να μην τρομάζει πολύ τον γιό της όταν πετάει πάνω από το Αιγαίο, επειδή από τον φόβο του θέλει να παραιτηθεί και δεν έχει άλλο τρόπο να θρέψει την οικογένειά του).

Γι αυτό μάλιστα τους κοροϊδεύω, επειδή πολεμάνε (τον δίκαιο) με σκοτισμένο το μυαλό τους. Τίποτα δεν είναι πιο αδύνατο από τον ύπουλο άνθρωπο. Δεν χρειάζεται να καταστραφεί από τα όπλα άλλων, αλλά καταστρέφεται απ’ αυτά που κάμνει ο ίδιος («όποιος σκάβει τον λάκκο του άλλου πέφτει ο ίδιος μέσα»).

Γιατί όμως πολλοί τέτοιοι υπερισχύουν αν και είναι τόσο αδύναμοι ; Επειδή εσύ δεν γνωρίζεις ν’ παλεύεις καλά, επειδή κι εσύ για τα ίδια αγωνίζεσαι για τα οποία κι αυτοί γίνονται αδύναμοι, για δόξα και εξουσία.

(ο δίκαιος) ούτε τόξα, ούτε βέλη ετοίμαζε όπως εκείνος (ο δόλιος), ούτε παρατάχτηκε με σκοτισμένο μυαλό, αλλά αφέθηκε στην προστασία του Θεού, και αυτόν παρέταξε απέναντί τους ο οποίος τίποτα δεν χρειάζεται, ούτε κατάλληλες ευκαιρίες και τόπους, ούτε όπλα, ούτε χρήματα, αλλά μ’ ένα νεύμα τα λύνει όλα. Είδες ακαταμάχητη συμμαχία και εύκολη και γρήγορη ; Επειδή είναι δίκαιος ο Θεός, δεν ανέχεται απλώς να βλέπει να γίνονται οι αδικίες.     

Είναι ολέθριος εχθρός η πονηρία για την ψυχή του ανθρώπου. Ώστε και πριν την κόλαση τιμωρείται ο πονηρός … (λέει ο ψαλμός) ότι για την κακία τους θα τιμωρηθούν, επειδή πολλούς δεν τους νοιάζουν (οι κακίες που κάμνουν), λοιπόν ταρακουνάει το μυαλό των πονηρών με την τιμωρία που θα τους έρθει από τον Θεό.

Αυτό μάλιστα είναι ιδιαίτερο γνώρισμα του Θεού, ν’ αποδέχεται τα δίκαια, τα σωστά, και δεν ανέχεται μέχρι τέλους αυτούς που κάμνουν τα αντίθετα … ο πλούσιος ζει με περισσότερες ανασφάλειες ακόμα και από το σπουργίτι, επειδή έχει πολλούς να τον επιβουλεύονται και, πέρα απ’ αυτούς, κινδυνεύει από πονηρές επιθυμίες (τις οποίες μπορεί να ικανοποιήσει με τον πλούτο του. Έλεγε ο Ωνάσης, αν δεν υπήρχαν οι γυναίκες, τα χρήματα δεν θα είχαν καμιά αξία).    

Πως θα διαλυθεί αυτό το σκοτάδι (των φοβιών του πλούσιου) ; Αν αποσπάσεις τον εαυτό σου απ’ όλα αυτά και κρεμαστείς από την ελπίδα στον Θεό, ακόμα κι αν είσαι ο χειρότερος αμαρτωλός … Επειδή αυτό είναι το θαυμαστό, ότι και οι αμαρτωλοί όταν έχουν αυτήν την άγκυρα (την ελπίδα στον Θεό), δεν κινδυνεύουν από κανένα … Όπως είναι καταραμένος αυτός που έχει τις ελπίδες του σε άνθρωπο, έτσι είναι μακάριος αυτός που έχει τις ελπίδες του στον Θεό.

Είναι δύσκολη η αρετή και δυσκολοκατόρθωτη και από μόνη της, ειδικά όταν εκεί που ζεις είναι σπάνιοι οι αγαθοί άνθρωποι. Δεν είναι μικρή βοήθεια η σχέση με αδελφούς και η παρηγοριά που παίρνεις (εδώ υπάρχει ένα πλεονέκτημα του να ζεις σε πόλη και όχι σε χωριό, επειδή στην πόλη μπορείς να βρεις και αδελφούς, ενώ στο χωριό που είναι μικρή κοινωνία ίσως δεν βρεις και κανένα. Γι αυτό εγώ που μεγάλωσα σε χωριό, επειδή δεν είχα την τόλμη να σηκώσω τον σταυρό της μοναξιάς, ζημιώθηκα από τις αλητοπαρέες. Αυτό ακριβώς το πρόβλημα αγωνίστηκαν να λύσουν οι Θρησκευτικές Οργανώσεις στις πόλεις, αλλά με λάθος τρόπο, κι έτσι έφτασαν στο άλλο άκρο, σχέσεις μόνο με τους δικούς τους).

Επειδή βαδίζω την οδό αντίθετα στο ρεύμα (λέει ο ψαλμός) έχω ανάγκη από πολλή πρόνοια (του Θεού) … Αλήθεια είναι το όντως όν (αυτό που υπάρχει), ψέμα δε το μη όν (αυτό που δεν υπάρχει) … Ποιος είναι ο αληθινός κόσμος ; ο σχετικός με την ψυχή. Ποιος είναι ο ψεύτικος ; ο σχετικός με το σώμα … Αλλά οι περισσότεροι από τους ανθρώπους έχουν αφήσει τα αληθινά και κυνηγάνε τα ψεύτικα.

Για δυο κακίες ομιλεί εδώ (ο ψαλμός), και ότι είπαν πράγματα μάταια και ότι τα είπαν στους άλλους. Μάταια (λόγια) είναι ή τα ψέματα ή τα περιττά και ανώφελα … Αυτοί (οι πολύ πονηροί) παρουσιάζουν άλλο πρόσωπο απ’ αυτό που είναι πραγματικά (λύκοι με ένδυμα προβάτου), κι έτσι δεν τους καταλαβαίνουν αυτοί που θέλουν να βλάψουν, και επειδή έχουν κρυμμένα τα μαχαίρια είναι πολύ πιο επικίνδυνοι.