«Γεύση» από την σοφία του Χρυσοστόμου (Τόμος 5ος - Μέρος 20)

 

 

Διαβάζοντας εδώ και λίγο καιρό απ’ ευθείας τις ομιλίες του Χρυσοστόμου από τους τόμους της σειράς Έλληνες Πατέρες της Εκκλησίας (ΕΠΕ) σημείωνα τα λόγια που μιλούσαν ιδιαίτερα στην καρδιά μου. Μου πέρασε όμως η σκέψη να κάνω και άλλους μετόχους σ’ αυτόν τον θησαυρό της σοφίας, κι έτσι θα τα παρουσιάζω λίγα κάθε φορά. Εγώ σημείωνα μόνο το αρχαίο κείμενο, εδώ όμως θα έχω μόνο την ερμηνεία παρουσιάζοντας όσο μπορώ καλύτερα αυτά που νομίζω ότι εννοεί ο άγιος (στις παρενθέσεις οι επεξηγήσεις και τα σχόλια είναι δικά μου).  

Δεν ζητάει (στον ψαλμό) να χαθούν οι πονηροί άνθρωποι, αλλά να εξαφανιστεί η κακία τους (να εξαφανιστούν τα χείλη τα δόλια. Ποτέ δεν είναι αποδεκτή από τον Θεό προσευχή να πάθει κακό οποιοσδήποτε άνθρωπος, μόνο να εμποδίσει ο Θεός την κακία του, το οποίο ουσιαστικά είναι σαν να προσεύχεσαι γι αυτόν, αφού έτσι θα τιμωρηθεί λιγότερο).

Όλα (χείλη, χέρια, μάτια, χρήματα) στα εμπιστεύθηκε ο Θεός, όχι για να παράγεις αγκάθια, αλλά μ’ αυτά να παράγεις χρήσιμους καρπούς … και τα μάτια στα έδωσε, όχι για να βλέπεις όλα τα πονηρά, αλλά για να τα ομορφαίνεις με την σωφροσύνη.

Γι αυτό παρακαλώ και να θυμάστε την αιώνια κόλαση, και να συζητάτε γι αυτήν, επειδή έτσι θα πλάσετε όμορφη την ψυχή σας. Πολύ χρήσιμες είναι τέτοιες κουβέντες (ο άγιος Πορφύριος είχε την γνώμη όχι με την μνήμη της κόλασης, αλλά με την αγάπη προς τον Θεό να ομορφαίνουμε την ψυχή μας. Εμείς δυστυχώς δεν την ομορφαίνουμε με τίποτα από τα δύο).

Εκείνο είναι το παράκαιρα να πονάς (να βασανίζεσαι), όταν πονάς αφού πας στην κόλαση. (Ο πλούσιος στην παραβολή του Χριστού) αν πονούσε τον καιρό που έπρεπε (όσο ζούσε, αντί να ζει κάθε μέρα με απολαύσεις), δεν θα πάθαινε, ότι έπαθε.

Αυτό το όπλο γκρέμισε σπίτια, ξεθεμελίωσε οικοδομές, κατέστρεψε πόλεις, αυτό ολόκληρα έθνη εξαφάνισε, και μιλάω για τους στεναγμούς των αδικουμένων ανθρώπων. Συγκινείται ο Θεός από την ευγνωμοσύνη αυτών, οι οποίοι ενώ υποφέρουν δεν λένε τίποτα κακό (γι αυτούς που τους ταλαιπωρούν), αλλά μόνο στενάζουν και θρηνούν γι αυτά που περνάνε (άρα και στο Άουσβιτς να σε βασανίζουν δεν πρέπει να βρίζεις τους βασανιστές σου, αλλά μόνο να στενάζεις και να κλαις γι αυτά που περνάς. «Εμοί εκδίκησις, εγώ ανταποδώσω, λέγει Κύριος». Γι αυτό τον λόγο και κοντεύει η ώρα που θα εξαφανιστεί η Τουρκία, όχι ότι εμείς το επιθυμούμε, αλλά επειδή προκάλεσαν πολύ πόνο και στεναγμούς στους ανθρώπους).

(Θα επέμβει φανερά ο Θεός) ώστε και εκείνοι (που βασανίζουν) να σωφρονιστούν και να γίνουν καλύτεροι, και να μάθουν από τα πράγματα ότι ο Θεός είναι μαζί μ’ αυτούς που αδικούνται, γι αυτό (λέει ο Θεός) θα τους σώσω με φανερό τρόπο … όπως το ασήμι που έχει δοκιμαστεί στην φωτιά δεν έχει τίποτα ξένο και νόθο, έτσι και τα λόγια του Θεού, θα πραγματοποιηθούν οπωσδήποτε.

Βλέπε συνεχώς, και πάντα στον Θεό να καταφεύγεις και απ’ αυτόν να ζητάς βοήθεια, επειδή είναι πανίσχυρη η βοήθειά του και δεν σταματάει ποτέ (όταν το 1955 ξεκίνησε ο ένοπλος αγώνας της ΕΟΚΑ για να φύγουν οι Άγγλοι από την Κύπρο, έλεγε ο Γκάντι της Ινδίας «μα γιατί παίρνουν τα όπλα και δεν πέφτουν στα γόνατα να τους βοηθήσει ο Θεός τους ;». Λίγο πριν αυτό έκαναν οι Ινδοί κι έφυγαν οι Άγγλοι από την Ινδία. Χύθηκε πολύ αίμα ινδικό, αλλά ούτε μια σταγόνα αγγλικό αίμα).

Προτιμούσαν τα λιοντάρια να πεθάνουν από την πείνα παρά να ακουμπήσουν το σώμα του αγίου (αναφέρεται στον Δανιήλ που ρίχτηκε στον λάκκο με τα λιοντάρια). Εμείς ενώ βλέπουμε τον Χριστό να περνάει γυμνός και να έχει λιώσει το σώμα του από την πείνα (εννοεί τους φτωχούς), ούτε τα περιττά δεν προσφέρουμε, αλλά ζώντας με πολλή περιουσία δεν δίνουμε σημασία στους αγίους (τους φτωχούς) … μη γίνει η υπερβολική τιμή που μας έδωσε ο Θεός (με το να μας κάνει ανθρώπους), αιτία για (αιώνια) τιμωρία, από την οποία μακάρι να γλιτώσουμε όλοι και οι διδάσκοντες αυτά και οι διδασκόμενοι (τα καημένα τα ζώα δεν απολαμβάνουν την τιμή και την δόξα του ανθρώπου, αλλά δεν κινδυνεύουν όμως και με τιμωρία σε αιώνια κόλαση).

Πολλοί αν και το έπαθαν αυτό (την θεοεγκατάλειψη), ούτε το κατάλαβαν, ούτε πονάνε (δεν έχουμε εμπειρία πως είναι να ζεις κοντά στον Θεό, γι αυτό και δεν μας ενοχλεί η κόλαση που ζούμε. Μικρή γεύση να μας χάριζε ο Θεός δεν θα μπορούσαμε να συνεχίσουμε την ζωή μας, όπως ο άγιος Σεραφείμ του Σαρώφ που έκλαιγε μετά 1000 μέρες και νύχτες πάνω σ’ ένα βράχο μέχρι να ξαναγευτεί τον Θεό).

Πολλοί άνθρωποι νομίζουν πως όταν πλουτίζουν, όταν έχουν συνεχώς επιτυχίες, όταν όλα κυλάνε όμορφα και ωραία στην ζωή τους, τότε είναι ο Θεός μαζί τους (αυτό ακριβώς πιστεύουν οι Προτεστάντες), γι αυτό και δεν μπορούν να καταλάβουν πότε τους εγκαταλείπει ο Θεός. Τίποτα δεν φέρνει τον Θεό κοντά μας, όσο το να κάμνουμε το καλό, το να είμαστε σε συνεχή προσοχή και εγρήγορση, το να φροντίζουμε την καλλιέργεια της αρετής. Όπως και τίποτα δεν τον απομακρύνει από κοντά μας, όσο το να ζούμε μέσα στις αμαρτίες, και στις πλεονεξίες και αδικίες.

Επειδή και ο μανιακός εραστής, αν αυτός που αγαπάει τον περιφρονεί, τον αφήνει και τον εγκαταλείπει, χωρίς όμως να τον βγάζει από την σκέψη του, και μόλις θελήσει να επιστρέψει, τον δέχεται (έτσι κάμνει και ο Θεός). Δεν είναι μικρό κέρδος το να αισθάνεσαι την εγκατάλειψη του Θεού, και να πονάς και να οδυνάσαι γι αυτό. Έτσι γρήγορα θα τον επιστρέψουμε κοντά μας (όταν μου λένε κάποιοι μαθητές «Κύριε όσο και να μας τιμωρήσετε, δεν στεναχωριόμαστε», στεναχωριέμαι εγώ, επειδή δεν θα βελτιωθούν).

Επιτρέπει ο Θεός να μας έρχονται ταλαιπωρίες στην ζωή μας για το συμφέρον μας, ώστε με τον πόνο οι ράθυμοι να αγωνιστούν περισσότερο (όπως τα σπιρούνια πιέζουν το άλογο να τρέξει), και να επιστρέψουν εκεί που βρισκόντουσαν πριν πέσουν. Ώστε η εγκατάλειψη από τον Θεό είναι ένα είδος της προνοίας του.