Σταχυολογήματα από την σοφία του Χρυσοστόμου (Τόμος 6ος - Μέρος 27)

 

 

 

ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΟΝ 111^ο ΨΑΛΜΟ (συνέχεια)

«δυνατὸν ἐν τῇ γῇ ἔσται τὸ σπέρμα αὐτοῦ». Σπέρμα συνηθίζει πολλές φορές η Γραφή να ονομάζει όχι αυτό που γεννιέται κατά φύση αλλά το κατά κοινωνία αρετής … είναι φανερό ότι δεν αναφέρεται στους Ιουδαίους αλλά στην Εκκλησία που είναι απόγονος αυτού κατά την κοινωνία της πίστεως. Διότι τέτοιοι είναι οι ενάρετοι και τα παιδιά εκείνων που φοβούνται τον Θεό.

Και γιατί είπε «ἐν τῇ γῇ» ; Για να δείξει ότι είναι ισχυροί και πριν από την αναχώρησή τους από την εδώ ζωή, και πριν την απολαβή των εκεί αγαθών. Διότι όπως προανέφερα η αρετή έχει μέσα της την αμοιβή και πριν από μέλλοντα έπαθλα … επειδή τίποτα δεν είναι δυνατότερο από την αρετή. Αυτή είναι και στερεότερη από την πέτρα και ισχυρότερη από το διαμάντι. Όπως και από την κακία τίποτα ευτελέστερο, ούτε ασθενέστερο, κι αν ακόμα περιβάλλεται κανείς από αμέτρητα χρήματα κι αν ακόμα έχει εξωτερικά πολλή δύναμη. Κι αν στην γη έχουν τόση δύναμη (οι ενάρετοι), σκέψου πόση θα έχουν στους ουρανούς (βλέπετε πόσο λάθος κριτήρια έχουμε που θεωρούμε δυνατούς τους πλούσιους κι αυτούς που έχουν την εξουσία; Μα αν ήταν έτσι θα μπορούσε μια Καρυστιανού να τα βάλει μαζί τους ;).  

«γενεὰ εὐθέων εὐλογηθήσεται». Δεν θα ευλογηθεί (επαινεθεί) από τους τυχόντες αλλά από τους συνετούς. Επειδή ούτε να την κατανοήσει δεν μπορεί κανείς από τους χαμαιζήλους ανθρώπους (που τους ενδιαφέρουν μόνο τα γήινα), αλλά θα την επαινέσουν και θα την θαυμάσουν αυτοί που δεν έχουν διεστραμμένη την διάνοια.

«δόξα καὶ πλοῦτος ἐν τῷ οἴκῳ αὐτοῦ». Εννοεί τον πλούτο των αγαθών έργων. Επειδή αυτός είναι αληθινός πλούτος, ενώ ο άλλος μόνο το όνομα του πλούτου έχει. Αλλά και αυτόν τον πλούτο να εννοεί κάποιος, ποιος ήταν πλουσιότερος από τους Αποστόλους που όλοι πουλούσαν κτήματα και σπίτια κι έφερναν τα χρήματα στα πόδια τους ; … κι αυτό είναι το αξιοθαύμαστο, με τόσο πλούτο στα πόδια τους, δεν τους εξουσίαζε (τους Αποστόλους) το πλήθος των χρημάτων. Αυτό μάλιστα είναι πλούτος, το να μην έχει κάποιος ανάγκη από πλούτο (λέει συχνά ο Γέροντας Γεώργιος Αλευράς ότι μόνο οι άγιοι μπορούν να χρησιμοποιούν σωστά τα χρήματα. Μακάρι και σήμερα να γινόταν αυτό όπως τότε με τους Αποστόλους).

«δόξα καὶ πλοῦτος ἐν τῷ οἴκῳ αὐτοῦ». Αφού είχαν την δόξα του Θεού (οι Απόστολοι) ακολουθούσε και ο πλούτος … τους υποδεχόντουσαν σαν αγγέλους του Θεού και φέρνοντας τα χρήματα τα τοποθετούσαν στα πόδια τους. Συνεπώς ήταν λαμπρότεροι ακόμα κι από τους βασιλιάδες αφού ακόμα και η σκιά τους και τα ρούχα τους επιτελούσαν τεράστια θαύματα.

«καὶ ἡ δικαιοσύνη αὐτοῦ μένει εἰς τὸν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος». Εδώ αναφέρεται στην συνολική αρετή, την αρετή που αντιτίθεται στην αδικία, ή όπως είπε άλλος ερμηνευτής, εννοεί την φιλανθρωπία την ελεημοσύνη. Τέτοια είναι η δύναμη της ελεημοσύνης, αθάνατο πράγμα και άφθαρτο, και ποτέ δεν μπορεί να σβηστεί. Όλα τα άλλα τα ανθρώπινα (κάλλος σώματος, πλούτος, εξουσία, υγεία) συχνά εξαφανίζονται, ενώ ο καρπός της δικαιοσύνης ούτε από τον θάνατο δεν σβήνεται, αλλά μάλλον τότε γίνεται ασφαλέστερος (άρα μεταξύ μας να μην ευχόμαστε «πάνω απ’ όλα να έχουμε υγεία» αλλά «πάνω απ’ όλα να έχουμε φιλανθρωπία». Εξ άλλου στην Μέλλουσα Κρίση η φιλανθρωπία που δείξαμε θα είναι το κριτήριο που θα κριθούμε).

«ἐξανέτειλεν ἐν σκότει φῶς τοῖς εὐθέσιν». Περιγράφει τον μακαρισμό εκείνου που έχει φόβο Θεού … Τι σημαίνει « εν σκότει» ; Κι αν βρεθούν σε θλίψη, και στενοχώρια και πειρασμό και κινδύνους, αυτά ονομάζει σκότος, αμέσως θα τους φέρει πολλή χαρά όπως γινόταν με τον Παύλο, τους Τρεις Παίδες που περίμεναν να καούν στο καμίνι, τον Δανιήλ και όλους τους προφήτες … και αλληγορικά αν τα εξηγήσει κάποιος, εννοεί ότι επειδή οι άνθρωποι αφήνοντας τον ουρανό ζητούσαν Θεό πάνω στην γη, σαρκώθηκε από συγκατάβαση προς την ασθένειά τους για να τους οδηγήσει σε ύψος άπειρο (όπως λέμε στην Ορθοδοξία «ο Θεός έγινε άνθρωπος, για να κάνει τον άνθρωπο θεό»).   

«ἐλεήμων καὶ οἰκτίρμων καὶ δίκαιος Κύριος ο Θεός». Επειδή πολλοί από τους ενάρετους φαίνονται να έχουν πάθει πολλά κακά και πολλοί από τους πονηρούς έχουν απολαύσει πολλή άνεση, πού θα λάβει ο καθένας αυτό που του αξίζει, αν δεν υπάρχει ανάσταση, και άλλη ζωή και κρίση και ανταπόδοση ; Αυτό είναι και πολύ μεγάλη απόδειξη για την ανάσταση των νεκρών. Στην συνέχεια, επειδή μίλησε για δικαιοσύνη, φόβισε τον ακροατή ότι μέλλει να δώσει λόγο για τις αμαρτίες του, αμέσως δείχνει το φάρμακο λέγοντας «χρηστὸς ἀνὴρ ὁ οἰκτείρων καὶ κιχρῶν· οἰκονομήσει τοὺς λόγους αὐτοῦ ἐν κρίσει».

Βλέπε με πόσα έπαθλα βραβεύει τον φιλάνθρωπο. Θα παραμένει για πάντα ο καρπός (η φιλανθρωπία του), θα απαλλαγεί από πειρασμούς, θα γίνει όπως τον Θεό που είναι οικτίρμων, θα συγχωρεθούν τα αμαρτήματά του. Αυτό σημαίνει «οἰκονομήσει τοὺς λόγους αὐτοῦ ἐν κρίσει» δηλαδή, θα έχει υπεράσπιση (στην μέλλουσα κρίση), θα βρει απολογία, δεν θα καταδικαστεί τότε, επειδή η ελεημοσύνη θα του δώσει την καλή απολογία … γι αυτό φρόνιμο οικονόμο ονομάζει τον ελεήμονα, που με λίγα αγοράζει πολλά, που με χρήματα αγοράζει τον ουρανό, με ρούχα την βασιλεία, με ψωμί και νερό τα μέλλοντα αγαθά.

Τι θα μπορούσε να γίνει ίσο μ’ αυτή την οικονομία, όταν κανείς δίνει αυτά που χάνονται και διαλύονται και καταστρέφονται και λαμβάνει τα μελλοντικά και αμετακίνητα και δια μέσου εκείνων και την ασφάλεια της παρούσης ζωής ; … διότι αυτός που ρυθμίζει με ορθή κρίση τα πράγματά του είναι ελεήμων ενώ ο άλλος είναι άκαρπος και όχι καλός οικονόμος (μόνο τα χρήματα που τζάμπα έχασα στο ένα και στο άλλο όπως τότε στο χρηματιστήριο να αξιοποιούσα με φιλανθρωπία, θα ήμουν κι εγώ καλός οικονόμος).